مالیات مشاغل که به آن مالیات بردرآمد مشاغل هم می گویند، مالیات آن دسته از اشخاص حقیقی است، که دارای کسب و کار مستقلی بوده و به آنها صاحبین مشاغل یا همان اشخاص حقیقی میگویند.
درآمد مشمول مالیات مشاغل با دو روش رسیدگی و یا اینتا کد محاسبه میشود:
در آمد مشمول مالیات مشاغل به روش رسیدگی = ( فروش + سایر درآمد های مشمول – هزینه های قابل قبول مالیاتی – کسورات ) – معافیت
درآمد مشمول مالیات مشاغل به روش اینتا کد = کل پول واریزی در اینتاکد ضرب شده و سود بدست می آید و معافیت از سود کسر شده و هر چی باقی ماند براساس نرخ مالیات آن محاسبه می شود.
که تا میزان 2 میلیارد ریال با نرخ 15 درصد و نسبت به مازاد از 2 میلیارد ریال تا 4 میلیارد ریال 20 درصد و نسبت به مازاد 4 میلیارد ریال 25 درصد محاسبه میشود.
موعد تسلیم اظهارنامه مالیاتی مشاغل تا پایان خرداد ماه سال بعد می باشد.
مشاغل به 3 گروه تقسیم بندی میشوند که گروه بندی مشاغل مالیاتی را قبلا به صورت مفصل شرح داده ایم.
معافیت مالیاتی مشاغل در سال 1402 مبلغ 475/000/000 ریال و در سال 1403 مبلغ 1/000/000/000 ریال می باشد.
مالیات بردرآمد مشاغل یکی از مهم ترین انواع مالیات محسوب می شود که صاحبان کسب و کار و مجموعه های مختلف باید آن را پرداخت کنند.
با توجه به ماده 93 قانون مالیات های مستقیم، هر گونه ورودی مالی و درآمدی که افراد حقیقی به وسیله کار و فعالیت در شغل داشته باشند، پس از در نظر گرفتن معافیت های مالیاتی، مشمول مالیات مشاغل می شود.
در خصوص صاحبان مشاغل این نکته ضروری است که بدانیم مشاغل از نظر مالیاتی به سه گروه تقسیم بندی شده و هرکدام تکالیف مخصوص به خود را دارند، که در بخش گروه بندی مشاغل مالیاتی مفصل توضیح داده شده است.
مالیات بر درآمد مشاغل
هر شخص حقیقی که هر گونه فعالیت اقتصادی دارد، از اصناف تا صاحب کارخانه و تولیدی مشمول مالیات بردرآمد مشاغل هست. چه به صورت انفرادی و چه با شریک باشد. هر درآمدی که این افراد دارند و در سایر فصل های قانون مالیات های مستقیم نیست جزو مالیات مشاغل محسوب میشود. درنتیجه مالیات حقوق، مالیات درآمد اجاره و مالیات درآمد اتفاقی جزو آن نیست.
مالیات مشاغل یکی از پیچیده ترین انواع مالیات برای محاسبه است، چرا که کسب و کارها و اصناف به نسبت شرکت ها هم تعداد زیادی دارند و هم این که نوع زمینه فعالیت و صنف آن ها از گستردگی بیشتری برخوردار است به همین دلیل نحوه بررسی و تعیین مالیات مشاغل از نظر قوانین و رویه ها کمی متفاوت تر است و توسط سازمان امور مالیاتی با توجه به یک سری موارد انجام می شود.
مالیات بر درآمد مشاغل چند درصد است؟
مالیات بر درآمد مشاغل سالانه محاسبه میشود. البته بخشی از آن معاف از مالیات هست. مثلاً در سال 1402 تا مبلغ 47/500/000 تومان معاف از مالیات است و مازاد بر این معافیت 15 تا 25 درصد مالیات دارد. میزان معافیت مالیات مشاغل در سال 1403 مبلغ 1/000/000/000 ریال و در صورت استفاده از کارتخوان و پایانه های فروشگاهی مبلغ 1/440/000/000 ریال میباشد.
اگر تا 200 میلیون تومان سود داشته باشند، مشمول 15 درصد مالیات و مازاد 200 میلیون تا 400 میلیون، مشمول 20 درصد مالیات و مازاد بر 400 میلیون تومان مشمول 25 درصد مالیات خواهد بود.
محاسبه مالیات مشاغل
برای محاسبه مالیات مشاغل ابتدا باید درآمد مشمول مالیات را بدست بیاوریم که به شکل زیر میباشد:
درآمد مشمول مالیات = (درآمد ناخالص – هزینه‌های قابل قبول) – معافیت‌ها
درآمد ناخالص یعنی درآمد حاصل از فعالیت آن شغل
معافیت‌ها شامل معافیت‌های مالیاتی مصوب قانون
هزینه‌های قابل قبول مالیاتی شامل هزینه‌هایی که در طول سال انجام شده است و از نظر اداره دارایی قابل قبول میباشد.
بعد از بدست آوردن درآمد مشمول مالیات محاسبه مالیات به صورت زیر میباشد:
مالیات = نرخ مالیات × درآمد مشمول مالیات
مالیات بر درآمد با توجه به میزان ورودی مالی کسب و کارها بررسی و بر اساس سود سالانه محاسبه می شود که نرخ آن به صورت زیر است:
جدول درصد مالیات مشاغل ۱۴۰۲
| میزان درآمد | نرخ مالیات |
| تا 47.5 میلیون تومان درآمد | 0 |
| از 47.5 تا 200 میلیون تومان درآمد | 15 درصد مالیات |
| 200 میلیون تا 400 میلیون درآمد | 20 درصد مالیات |
| بیشتر از 400 میلیون تومان درآمد | 25 درصد مالیات |
در سال 1403 میزان معافیت 1/000/000/000 ریال و اگر از پایانه های فروشگاهی استفاده شود مبلغ 1/440/000/000 ریال می باشد.
مشمولین مالیات مشاغل چه کسانی هستند؟
به همه افرادی که فعالیت اقتصادی دارند صاحبان مشاغل می گویند که جزء اصناف، صنعتگران و کاسبان محسوب می شوند، این افراد به شکل حقیقی فعالیت کرده و ورودی مالی دارند. به عبارتی دیگر هر فردی حقیقی که امروزه دارای کسب و کار و شغلی است، باید مالیات بپردازد و با در نظر گرفتن این موضوع افراد زیادی باید مالیات بدهند؛ مگر این که جزء دسته بندی مشمولین معافیت های مالیاتی قرار بگیرند.
برای این که نرخ مالیات مشاغل افراد مشخص شود، آن ها باید اظهارنامه مالیاتی خود را به سازمان امور مالیاتی کشور ارائه دهند.
با توجه به قانون مالیات های مشاغل، دسته بندی کسب و کارها به سه دسته کلی طبقه بندی می گردد که عبارتند از:
گروه اول مالیات:
- صاحبان کارخانجات و تولیدی ها
- مالکان فروشگاه های زنجیره ای
- موسسات فعال در زمینه حمل و نقل
- صادر و واردکنندگان
- صاحبان مراکز درمانی اعم از بیمارستان، کلینیک و درمانگاه ها
گروه دوم مالیاتی: کسب و کارهایی که درآمد 24 ماه قبل آن ها و آخرین ورودی مالی شان بیشتر از 18 میلیارد ریال تا 55 میلیارد ریال تخمین زده شده باشد.
گروه سوم مالیاتی: کسب و کارهایی که در بین دو دسته گفته شده قرار نگرفته باشند، گروه سوم مالیاتی هستند. همین طور لازم به ذکر است که کسب و کارهای تازه تاسیس پس از سال سوم فعالیت با توجه به قوانین و درآمدشان جزء یکی از گروه های مالیاتی قرار گرفته و باید تکالیف مالیاتی خود را انجام دهند.
معافیت های مالیات بردرآمد مشاغل
با توجه به قوانین مالیات یک سری معافیت ها در این زمینه در نظر گرفته می شود که هر فرد حقیقی می تواند از آن برخوردار شود. اما یک سری موارد برای اجرای آن لازم است که از جمله آن ها می توان به ارسال به موقع اظهارنامه و همین طور تسویه کامل بدهی های مالیاتی و … اشاره کرد. همین طور بعضی از مشاغل مانند مشاغل صنایع دستی نیز از پرداخت مالیات معاف هستند.
ماده قانونی مرتبط در معافیت های مالیاتی دارای دو تبصره است. اولین تبصره به این صورت است که معافیت مالیاتی در مشارکت های مدنی به دو نفر ارائه داده می شود. به عنوان مثال اگر 4 فرد با هم دیگر مغازه داشته باشند، تنها دو نفر از این چهار نفر معافیت مالیاتی می گیرند. تبصره دیگر اذعان می کند که معافیت مالیاتی بردرآمد برای زوجین فقط به زوج ارائه داده می شود.
درمورد معافیت مالیات مشاغل باید بگوییم که با توجه به تبصره ای که در قانون مالیات ها وجود دارد؛ به ازای هر 10 درصد افزایش ورودی مالی ابزاری مشمول مالیات اشخاص موضوع و گفته شده در این ماده نسبت به درآمد ابزاری مالیات سال گذشته آن ها، یک درصد و حداکثر 5 درصد از تعرفه آن ها کم می شود.
نکات مهم در مالیات بر درآمد
در زمینه مالیات مشاغل یک سری از موارد اهمیت زیادی دارد که نحوه پر و ارسال کردن آن ها روی مبلغی که به عنوان مالیات تعیین می شود اهمیت زیادی دارد که از جمله آن ها می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- بررسی و تنظیم اظهارنامه مالیاتی
مهم ترین بخش مالیات مشاغل، مربوط به ارسال اظهارنامه است. اطلاعات و داده های اظهارنامه باید به صورد دقیق پر شود و در صورت بروز هر گونه مشکل می تواند منجر به تغییر رقم مالیات شود.
- بررسی جدیدترین قوانین مالیات مشاغل: مورد دیگر این است که از جدیدترین قوانین و تخفیفات مالیاتی در مشاغل بهره بگیرید و اطلاعات دقیق درمورد آن را بدانید. به عنوان مثال اگر بدهی مالیاتی نداشته باشید، می توانید از تخفیف مالیاتی بهره مند شوید.
- دریافت مشاوره مالیاتی
یکی دیگر از مواردی که در مالیات مشاغل نقش پر رنگی ایفا می کند، این است که شما با توجه به ورودی مالی و کسب و کاری که دارید از کارشناسان با تجربه و افراد متخصص در این زمینه مشورت و راهنمایی بگیرید. شما می توانید با راهکارهایی که آن ها به شما ارائه می دهند، رقم مالیات خود را کاهش داده و پرداخت آن را بهتر انجام دهید.
دسته بندی افراد مشمول پرداخت مالیات مشاغل
مشمولین پرداخت مالیات مشاغل به سه دسته تقسیم می شوند که تکالیف مالیاتی آن ها با هم دیگر تفاوت دارد که عبارتند از:
- دسته بندی اول مالیات مشاغل
صاحبان کسب و کاری که درآمد آن ها با توجه اظهارنامه مالیاتی دو سال پیش خود بیشتر از 55 میلیارد ریال باشد.
همین طور یک سری مشاغل دیگر که در این دسته بندی قرار می گیرند:
- کلیه وارد کنندگان و صادر کنندگان
- صاحبان هتل های سه ستاره بیشتر
- صاحبان کارخانجات
- فروشگاه های زنجیره ای دارای مجوز از وزارتخانه یا دیگر مراجع مرتبط
- صاحبان موسسات حسابداری، خدمات مالی و حسابرسی
- صاحبان صرافی ها
- صاحبان بیمارستان ها و کلینیک های تخصصی
- صاحبان موسسات حمل و نقل دریایی، هوایی و زمینی
- دسته دوم مشاغل مالیاتی
گروه دوم به کسب وکارهایی گفته می شود که با توجه اظهارنامه دو سال قبل آن ها درآمد شان مساوی و بیشتر از 18 میلیارد ریال باشد.
- دسته بندی سوم مالیات مشاغل
کسب و کارهایی که جزء دو دسته گفته شده نیستند، گروه سوم مالیاتی نامیده می شوند که معمولا تکالیف مالیاتی ساده تری داشته و می توانند تا دو سال پس از شروع کارشان از تبصره ماده 100 قانون مالیات های مستقیم استفاده کنند.
نحوه محاسبه مالیات مشاغل به چه صورت است؟ قاعدتا برای تعیین مالیات مشاغل از سه روش استفاده می کنند که عبارتند از: پذیرش اظهارنامه مودی ، تعیین اظهارنامه برآوردی و تبصره ماده 100
همان طور که گفته شد، ارسال اظهارنامه مالیاتی یکی از روش های محاسبه مالیات مشاغل است. اظهارنامه مالیاتی نوعی فرم یا کارنامه مالی است که شخص یا شرکت برای محاسبه مالیات، ان را به سازمان امور مالیاتی ارسال می کند. در اظهارنامه مالیاتی یک سری اطلاعات درمورد هزینه ها، اطلاعات فردی، حقوقی، مالی و .. است و سازمان امور مالیات با تکه بر اطلاعات آن، نرخ مالیات مشاغل را محاسبه و ارائه می دهد.
همان طور که گفته شد، مودی یا صاحبان مشاغل باید اظهارنامه ارسال کنند، اما اگر این کار را انجام ندهند چه می شود؟ سازمان امور مالیاتی اظهارنامه برآوردی در نظر می گیرد.
اظهارنامه برآوردی یا همان تنظیمی به اظهارنامه ای گفته می شود که در صورت عدم ارسال آن توسط مودی، سازمان امور مالیات با توجه به اطلاعات و داده هایی که در دست دارد، اظهارنامه ای رد می کند.
برای اعتراض به اظهارنامه برآوردی چه کار کنیم؟
در صورتی که مودیان به اظهارنامه تنظیمی سازمان امور مالیاتی کشور اعتراض داشته باشند، باید طی 30 روز اظهارنامه خود را ارسال کرده تا سازمان امور مالیاتی کشور به آن ها رسیدگی کرده و سپس تغییراتی ایجاد کند.
یکی دیگر از روش های محاسبه مالیات مشاغل این است که از تبصره 100 استفاده می کنند. تبصره 100 به این معناست که در صورتی که درآمد و ورودی مالی مشاغل طی یک سال کمتر از 100 برابر سقف معافیت مالیاتی در سال گذشته باشد، این کسب و کارها از انجام یک سری تکالیف مالیاتی مانند ارسال اظهارنامه یا نگهداری دفاتر مالی و مالیاتی معاف هستند.
چه کسانی مشمول تبصره 100 نیستند؟
همان طور که گفته شد یکی از روش های محاسبه مالیات مشاغل استفاده از تبصره 100 است. اما چه زمانی یک کسب و کار یا شغل مشمول تبصره ماده صد نمی شود، در صورتی که یکی از ویژگی های زیر را داشته باشد نمی تواند از این تبصره استفاده کند.
- درآمد یا میزان ورودی مالی مودی از طریق عرضه محصول یا ارائه خدمات از سقف حد نصابی سازمان امور مالیاتی که هر ساله مشخص می شود، بیشتر باشد.
- صاحبان کسب و کارهای پزشکی و مرتبط با آن و تجهیزات پزشکی که پروانه کار دارند و همین طور افراد شاغل در صنف و کارهای حقوقی که جزء ئو بند ز در تبصره شش قانون بودجه هستند و باید از پایانه های فروشگاهی استفاده کنند و با در نظر گرفتن اطلاعات و موارد موصول شده از سامانه، پایانه های فروشگاهی را نصب و استفاده نکرده اند.
- صاحبان کسب و کاری که فرم ماده 100 ق.م.م در درگاه های خدمات الکترونیکی را پر و ارسال نکرده اند.
- مودی که برای استفاده از معافیت های مواد قانوی 137،165 و 172 ق.م.م برای عملکرد سال مد نظر متقاضی باشد.
- مشاغل و مودیانی که پیش از پایان موعد گفته شده، فرم درخواست ماده تبصره 100 را پر نکرده باشد.