مالیات شرکت های تولیدی

هنگامی که صحبت از مالیات شرکت های تولیدی به میان می آید مقصود اصلی، مالیات بر درآمد این گونه شرکت هاست و البته در کنار آن مالیات بر ارزش افزوده هم مطرح می گردد، مالیات بر آمد که به عنوان یکی از منابع درآمدی دولت، نقش بسزایی در تأمین بودجه عمومی ایفا می کند مستقیماً بر درآمد شرکت هایی اعمال می شود که در حوزه تولید کالا یا ارائه خدمات فعالیت می کنند.

مالیات شرکت های تولیدی یکی از ارکان اصلی نظام مالیاتی ایران محسوب می گردد. در این مقاله از رایان محاسبان، به صورت جامع به بررسی مالیات شرکت های تولیدی، نحوه محاسبه آن، معافیت های مالیاتی کارگاه های تولیدی و جنبه های حقوقی مرتبط با این موضوع پرداخته می شود. هدف از این نوشتار، ارائه اطلاعات دقیق و کاربردی به منظور تسهیل فرآیند مدیریت مالیاتی برای فعالان حوزه تولید و درک بهتر حسابداری شرکت های تولیدی است؛ با ما همراه باشید.

 پایه مالیات شرکت های تولیدی

پایه مالیات شرکت های تولیدی معمولاً بر اساس سود خالص آنها در نظر گرفته می شود. سود خالص نیز از طریق کسر هزینه های قابل قبول مالیاتی از درآمدهای شرکت به دست می آید.

هزینه های قابل قبول مالیاتی شامل هزینه های مستقیم تولید، هزینه های اداری و عمومی، هزینه های فروش و توزیع، و سایر هزینه هایی است که مطابق با قانون مالیات های مستقیم قابل قبول هستند، در مقاله ای در همین سایت هزینه های قابل قبول مالیاتی را با جزئیات شرح داده ایم.

 نرخ مالیات شرکت های تولیدی

نرخ مالیات شرکت های تولیدی در ایران بر اساس قانون مالیات های مستقیم تعیین می شود. بر اساس آخرین اصلاحات قانونی، نرخ مالیات بر درآمد شرکت ها ۲۵ درصد است. البته این نرخ ممکن است برای شرکت های خاص یا در شرایط ویژه تغییر کند. برای مثال، شرکت های دانش بنیان یا شرکت های فعال در مناطق کمتر توسعه یافته ممکن است از نرخ های ترجیحی برخوردار باشند.

 نحوه محاسبه مالیات بر درآمد شرکت های تولیدی

گفتیم که درآمد مشمول مالیات شرکت های تولیدی از طریق کسر معافیت ها و هزینه های قابل قبول از درآمد کل شرکت به دست می آید. درآمد کل شامل تمامی درآمدهای ناشی از فروش محصولات، ارائه خدمات و سایر درآمدهای فرعی است. برای مثال، درآمد حاصل از فروش محصولات تولیدی، درآمد حاصل از خدمات پس از فروش، و درآمدهای جانبی مانند اجاره دادن بخشی از کارگاه یا فروش ضایعات، همگی جزو درآمد کل محسوب می شوند.

هزینه های قابل قبول مالیاتی برای محاسبه مالیات شرکت های تولیدی شامل موارد زیر است:

• هزینه های مستقیم تولید که این هزینه ها شامل مواد اولیه، دستمزد کارگران، هزینه های انرژی (برق، گاز، آب)، و هزینه های تعمیر و نگهداری ماشین آلات است.
• هزینه های اداری و عمومی که این بخش عبارتست از حقوق پرسنل اداری، اجاره ساختمان، هزینه های آب و برق اداری، هزینه های ارتباطی (مانند تلفن و اینترنت)، و هزینه های خدمات مشاوره ای.
• هزینه های فروش و توزیع که این هزینه ها شامل هزینه های بازاریابی، تبلیغات، حمل ونقل، و بسته بندی محصولات است.
• سایر هزینه های قابل قبول که این بخش هزینه های تحقیقات و توسعه، هزینه های آموزش پرسنل، و هزینه های بیمه را در بر می گیرد.

دقت داشته باشید که برای مالیات شرکت های تولیدی تمامی این هزینه ها باید مطابق با قانون مالیات های مستقیم و با ارائه اسناد و مدارک معتبر به سازمان امور مالیاتی اثبات شوند وگرنه قابل استناد نیستند.

پس از تعیین دو مورد قبل و پس از کسر هزینه های قابل قبول از درآمد کل، سود خالص شرکت به دست می آید. این سود خالص پایه اصلی برای محاسبه مالیات شرکت است. برای مثال، اگر درآمد کل یک شرکت تولیدی ۲۰۰ میلیارد تومان و هزینه های قابل قبول آن ۱۲۰ میلیارد تومان باشد، سود خالص شرکت ۸۰ میلیارد تومان خواهد بود و حالا این مبلغ را برای تعیین مالیات در نظر می گیرند.

با اعمال نرخ مالیات (معمولاً ۲۵ درصد) بر سود خالص، میزان مالیات قابل پرداخت شرکت محاسبه می شود. برای مثال، اگر سود خالص یک شرکت تولیدی ۸۰ میلیارد تومان باشد، مالیات قابل پرداخت آن ۲۰ میلیارد تومان خواهد بود و این پایان مراحل تعیین مالیات بردرآمد شرکت تولیدی است!

مالیات بر ارزش افزوده در شرکت های تولیدی

مالیات بر ارزش افزوده (VAT) از انواع مالیات های غیرمستقیم است که در شرکت های تولیدی نیز اعمال می شود. این مالیات به عنوان یک مالیات چندمرحله ای، بر ارزش افزوده ایجاد شده در هر مرحله از تولید و توزیع کالاها و خدمات محاسبه و دریافت می شود. به عبارت دیگر، این مالیات بر ارزشی که در هر مرحله از زنجیره تولید و توزیع به کالا یا خدمت اضافه می شود، محاسبه می گردد.

شرکت های تولیدی موظفند مالیات بر ارزش افزوده را بر اساس قیمت فروش محصولات خود محاسبه کنند. نرخ مالیات بر ارزش افزوده در ایران معمولاً ۹ درصد است که ۶ درصد آن مالیات و ۳ درصد آن عوارض ارزش افزوده است.

شرکت های تولیدی می توانند مالیات بر ارزش افزوده پرداختی بر خرید مواد اولیه، ماشین آلات، و سایر هزینه های مرتبط با تولید را از مالیات بر ارزش افزوده دریافتی خود کسر کنند. این فرآیند به عنوان «اعتبار مالیاتی» شناخته می شود. برای مثال، اگر یک شرکت تولیدی در طول یک دوره مالیاتی ۵ میلیون تومان مالیات بر ارزش افزوده بر خریدهای خود پرداخت کرده باشد، این مبلغ از مالیات بر ارزش افزوده قابل پرداخت کسر می شود.

در نهایت، مالیات بر ارزش افزوده قابل پرداخت شرکت از طریق کسر مالیات بر خرید از مالیات بر عرضه محاسبه می شود

دقت داشته باشید که شرکت های تولیدی موظفند تکالیف زیر را در رابطه با مالیات بر ارزش افزوده انجام دهند:

• شرکت ها باید در سامانه مالیات بر ارزش افزوده ثبت نام کنند و شماره اقتصادی دریافت نمایند.
• تولیدی ها موظفند برای تمامی فروش های خود صورتحساب صادر کنند و مالیات بر ارزش افزوده را در آن قید نمایند.
• شرکت های تولیدی باید اظهارنامه مالیات بر ارزش افزوده را به صورت فصلی به سازمان امور مالیاتی تسلیم کنند.
• مالیات بر ارزش افزوده باید در موعد مقرر پرداخت شود تا از جریمه های مالیاتی جلوگیری شود.

 معافیت های مالیاتی کارگاه های تولیدی

معمولا در هر کشوری و به تبع در ایران معافیت های مالیاتی یکی از ابزارهای حمایتی دولت از بخش تولید است که با هدف تشویق سرمایه گذاری، ایجاد اشتغال و توسعه صنعتی اعطا می گردد.

معافیت مالیاتی برای شرکت های جدیدالتأسیس یا نوپا

بر اساس قانون مالیات های مستقیم، شرکت های تولیدی جدیدالتأسیس یا همان شرکت های نوپا می توانند از معافیت مالیاتی به مدت ۴ تا ۸ سال بهره مند شوند. مدت این معافیت بستگی به منطقه جغرافیایی فعالیت شرکت دارد. برای مثال، شرکت های فعال در مناطق کمتر توسعه یافته معمولا از معافیت مالیاتی طولانی تری برخوردار خواهند بود. این معافیت با هدف تشویق سرمایه گذاری در مناطق محروم و ایجاد اشتغال در این مناطق اعطا می شود.

معافیت مالیاتی برای شرکت های دانش بنیان

شرکت های دانش بنیان که در حوزه فناوری های نوین فعالیت می کنند، می توانند از معافیت مالیاتی به مدت ۱۵ سال بهره مند شوند. این معافیت با هدف حمایت از نوآوری و توسعه فناوری های پیشرفته اعطا می گردد. شرکت های دانش بنیان باید دارای تأییدیه از مراجع ذی صلاح باشند تا از این معافیت بهره مند شوند.

 معافیت مالیاتی برای شرکت های فعال در مناطق ویژه اقتصادی

شرکت های تولیدی که در مناطق ویژه اقتصادی فعالیت می کنند، می توانند از معافیت مالیاتی به مدت ۲۰ سال بهره مند شوند. این معافیت با هدف جذب سرمایه گذاری خارجی و توسعه صادرات اعطا می شود. مناطق ویژه اقتصادی به عنوان مناطق آزاد تجاری-صنعتی شناخته می شوند که از مزایای خاصی مانند معافیت های گمرکی و مالیاتی برخوردار هستند.

 جنبه های حقوقی مالیات شرکت های تولیدی

مالیات شرکت های تولیدی علاوه بر جنبه های مالی، دارای ابعاد حقوقی پیچیده ای است که نیاز به توجه ویژه دارد برای نمونه این شرکتها تکالیف مالیاتی خاصی دارند که حتما باید رعایت کنند تا دچار دردسرهای بعدی نشوند از جمله اینکه شرکت های تولیدی موظفند اظهارنامه مالیاتی خود را در موعد مقرر به سازمان امور مالیاتی تسلیم کنند و باید مالیات خود را در زمان تعیین شده پرداخت کنند تا از جریمه های مالیاتی در امان بمانند.

همچنین شرکت ها موظفند اسناد و مدارک مالی خود را به مدت حداقل ۱۰ سال نگهداری کنند تا موقع مناسب بتوانند ارائه دهند، در صورت بروز اختلاف بین شرکت های تولیدی و سازمان امور مالیاتی، مراحل مختلفی برای رسیدگی به این اختلافات وجود دارد. این مراحل شامل ارسال اعتراض به سازمان امور مالیاتی، تشکیل کمیسیون حل اختلاف مالیاتی، و در نهایت، مراجعه به مراجع قضایی است.

جریمه های مالیاتی شرکت های تولیدی

عدم رعایت قوانین مالیاتی می تواند به جرایم مالیاتی منجر شود. این جریمه ها شامل موارد زیر است:

• در صورت تأخیر در پرداخت مالیات، شرکت ها مشمول جریمه های سنگین می شوند.
• عدم تسلیم اظهارنامه مالیاتی در موعد مقرر، جریمه های قابل توجهی به همراه دارد.
• ارائه اطلاعات نادرست یا ناقص به سازمان امور مالیاتی، می تواند به جریمه های مالیاتی منجر شود.