فروش دارو یکی از مشاغل حساس در ایران است و داروسازان با تلاش فراوان در این حوزه به ارائه خدمات درمانی می پردازند. اما موضوع مالیات و تکالیف مالیاتی یکی از دغدغه های اصلی برای صاحبان داروخانه ها است که گاه ابهامات زیادی را به همراه دارد.در واقع داروخانه ها، مراکز درمانی کوچکی هستند که هر روز با مراجعه بیماران روبرو می شوند. اما بخش دیگری از کار داروخانه ها که شاید کمتر به آن توجه شود، مسائل مالیاتی است.
در این مقاله از رایان محاسبان به بررسی مباحث و قوانین مالیاتی مربوط به داروخانه ها می پردازیم و نکاتی را که برای این دسته از فعالان اقتصادی ضروری است، بیان خواهیم کرد، مخاطب ما صاحبان و سرمایه گذاران داروخانه ها هستند که باید با موضوع مالیات داروخانه ها آشنایی داشته باشند.
نحوه محاسبه مالیات داروخانه ها
اولین و مهم ترین موضوعی که در بحث مالیات داروخانه ها مطرح است، چگونگی محاسبه مالیات بر درآمد آن هاست. مطابق ماده ۱ قانون مالیات های مستقیم، هر فردی که در ایران درآمد کسب می کند، باید بر اساس سود سالیانه خود مالیات بر درآمد پرداخت کند.
شاید برایتان سوال باشد که مالیات داروخانه ها دقیقاً چگونه محاسبه می شود؟ گفتیم که طبق قانون مالیات های مستقیم کشور، هر فرد یا کسب وکاری که در ایران درآمد کسب می کند، موظف است سهمی از آن را به عنوان مالیات پرداخت کند. داروخانه ها نیز از این قاعده مستثنی نیستند.
اما چطور این مالیات محاسبه می شود؟
اولین قدم برای محاسبه مالیات داروخانه ها، تعیین درآمد سالانه آن است. به زبان بسیار ساده، این درآمد شامل تمام درآمدهای حاصل از فروش دارو، محصولات بهداشتی و سایر خدمات ارائه شده است. سپس، هزینه های مربوط به کسب وکار مانند خرید دارو، اجاره مکان، حقوق پرسنل و… از درآمد کسر می شود. مبلغ باقی مانده، سود خالص داروخانه را نشان می دهد.
نرخ مالیات بر درآمد داروخانه ها بر اساس قوانین مالیاتی و جدول های نرخ مشخصی تعیین می شود. این نرخ ها ممکن است هر ساله تغییر کنند. همچنین، نوع فعالیت داروخانه (شخص حقیقی یا حقوقی) نیز در محاسبه مالیات موثر است.
داروخانه ها معمولاً به دو شیوه فعالیت می کنند:
- به صورت شخصیت حقیقی (صاحبان مشاغل)
- به صورت شخصیت حقوقی (شرکت ها و موسسات)
محاسبه مالیات در هر یک از این حالت ها قوانین خاص خود را دارد. همچنین لازم است در محاسبه درآمد مشمول مالیات داروخانه ها، معافیت های مالیاتی مربوط به آن ها نیز در نظر گرفته شود.
در سال ۱۴۰۳ معافیت مالیاتی برای داروخانه هایی که در قالب شخصیت حقیقی فعالیت دارند، برابر با یک میلیارد ریال (معادل صد میلیون تومان) است. این مبلغ از سود سالانه داروخانه ها کسر می شود. البته بهره مندی از این معافیت مشروط به انجام تکالیف قانونی است که داروخانه ها باید به آن ها پایبند باشند.
روش های تعیین درآمد مشمول مالیات داروخانه ها
دو روش اصلی برای محاسبه سود خالص سالانه (درآمد مشمول مالیات) داروخانه ها وجود دارد:
روش رسیدگی به اسناد و مدارک
در این روش، درآمد مشمول مالیات داروخانه ها بر اساس سود خالص به دست آمده از فروش دارو و ارائه خدمات محاسبه می شود. سود خالص، معادل درآمدهای حاصل از فروش و ارائه خدمات داروخانه پس از کسر هزینه های قابل قبول مالیاتی در طول سال است. این هزینه ها می توانند شامل موارد زیر باشند:
- هزینه خرید کالا: مانند هزینه داروها و تجهیزات پزشکی که برای فروش خریداری می شوند.
- اجاره محل فعالیت: هزینه اجاره فضای داروخانه که به صورت ماهانه یا سالانه پرداخت می شود.
- حقوق و دستمزد کارکنان: هزینه های مربوط به پرداخت حقوق پرسنل داروخانه.
- سایر هزینه های اجرایی: مانند قبوض انرژی، مواد مصرفی، و هزینه های بیمه.
در این روش، داروخانه ها باید اسناد و مدارک مرتبط با هزینه ها و درآمدها را به دقت حفظ و ارائه کنند تا سازمان مالیاتی بتواند با بررسی آن ها درآمد مشمول مالیات را تعیین کند. فرمول محاسبه درآمد مشمول مالیات به صورت زیر است:
درآمد مشمول مالیات = جمع درآمدهای فروش و خدمات – جمع هزینه های انجام شده
درآمد مشمول مالیات=جمع درآمدهای فروش و خدمات−جمع هزینه های انجام شده
روش ضریب سوددهی فعالیت
این روش زمانی به کار می رود که داروخانه ها اظهارنامه مالیاتی خود را در موعد مقرر ارائه نکنند، یا اسناد و مدارک لازم را در اختیار سازمان مالیاتی نگذارند. در چنین شرایطی، سازمان مالیاتی با استفاده از ضرایب سوددهی که بر اساس نوع فروش داروها تعیین شده، درآمد مشمول مالیات را محاسبه می کند.
ضرایب سوددهی برای داروخانه ها به این صورت است:
- فروش داروهای خاص (به جز تک نسخه): ۴ درصد
- فروش داروی تک نسخه: ۱۲ درصد
- فروش داروهای مربوط به بیماران خاص و صعب العلاج: ۱.۵ درصد
در این روش، فرمول محاسبه درآمد مشمول مالیات به صورت زیر است:
درآمد مشمول مالیات = جمع درآمدهای فروش و خدمات × ضریب سوددهی
درآمد مشمول مالیات=جمع درآمدهای فروش و خدمات×ضریب سوددهی
جدول مقایسه ای روش های محاسبه مالیات
عنوان | روش رسیدگی به اسناد و مدارک | روش ضریب سوددهی فعالیت |
نحوه محاسبه | بر اساس سود خالص، یعنی درآمد منهای هزینه ها | بر اساس درآمد ضرب در ضریب سوددهی |
الزامات ارائه مدارک | نیاز به ارائه اسناد و مدارک مالی مربوط به درآمدها و هزینه ها | عدم نیاز به ارائه اسناد و مدارک در صورت تعیین ضریب سود |
زمان استفاده | زمانی که داروخانه ها اظهارنامه مالیاتی را به موقع ارائه کرده و اسناد مالی را تکمیل کرده اند | زمانی که اظهارنامه مالیاتی در موعد مقرر ارسال نشده یا اسناد و مدارک ناقص یا نامعتبر باشند |
عوامل تأثیرگذار | درآمدهای حاصل از فروش، هزینه های قابل قبول مانند اجاره، حقوق، خرید کالا، و غیره | ضریب سوددهی بر اساس نوع دارو (داروهای خاص، تک نسخه ای، بیماران خاص و صعب العلاج) |
فرمول محاسبه | درآمد مشمول مالیات = جمع درآمد فروش و خدمات – جمع هزینه های انجام شده | درآمد مشمول مالیات = جمع درآمدهای فروش و خدمات × ضریب سوددهی |
نرخ های مالیات داروخانه های شخصیت حقیقی و حقوقی
داروخانه ها بسته به نوع شخصیت حقیقی یا حقوقی، با نرخ های متفاوتی از مالیات مواجه هستند.
اگر داروساز خودش مالک داروخانه باشد و سود حاصل از آن به طور مستقیم به درآمد شخصی اش اضافه می شود، ان داروخانه شخص حقیقی به حساب می آید و نرخ مالیاتش بر اساس جدول پلکانی محاسبه می شود:
- تا مبلغ ۲۰۰ میلیون تومان سود خالص: ۱۵ درصد
- مازاد ۲۰۰ میلیون تومان تا ۴۰۰ میلیون تومان سود خالص: ۲۰ درصد
- مازاد ۴۰۰ میلیون تومان به بالا: ۲۵ درصد
برای مثال اگر یک داروساز شخص حقیقی، سودی معادل 350 میلیون تومان در سال داشته باشد، 15 درصد از 200 میلیون تومان اول (30 میلیون تومان)، 20 درصد از 150 میلیون تومان بعدی (30 میلیون تومان) و 25 درصد از 50 میلیون تومان باقیمانده (12.5 میلیون تومان) را باید به عنوان مالیات پرداخت کند. در مجموع، مالیات این داروساز 72.5 میلیون تومان خواهد بود.
در صورتی که داروخانه به عنوان یک شخصیت حقوقی فعالیت کند، تمام سود خالص سالانه آن ها با نرخ ثابت ۲۵ درصد محاسبه می شود، در این حالت، داروخانه به عنوان یک شرکت ثبت شده است و سود حاصل از آن به صورت سود شرکت محسوب می شود. نرخ مالیات برای تمام سود شرکت، یک نرخ ثابت 25 درصد است.
برای مثال اگر یک داروخانه با شخصیت حقوقی، سودی معادل 500 میلیون تومان در سال داشته باشد، 25 درصد از کل سود (125 میلیون تومان) را باید به عنوان مالیات پرداخت کند.
مهمترین تکالیف مالیات داروخانه ها
ثبت نام و تشکیل پرونده مالیاتی
طبق قوانین مالیاتی ایران، کلیه اشخاص حقیقی و حقوقی که در ایران به کسب درآمد می پردازند، موظف به تشکیل پرونده مالیاتی و پرداخت مالیات هستند. داروخانه ها نیز به عنوان بخشی از این اشخاص، از بدو تأسیس و شروع فعالیت، ملزم به ثبت نام در سازمان امور مالیاتی و تشکیل پرونده مالیاتی می باشند. این فرایند از طریق درگاه ملی خدمات الکترونیکی سازمان امور مالیاتی به نشانی www.my.tax.gov.ir انجام می شود. عدم تشکیل پرونده مالیاتی و تأخیر در آن، ممکن است به جرایم مالیاتی و پیامدهای قانونی منجر شود.
تسلیم اظهارنامه مالیاتی
یکی از مهم ترین تکالیف مالیات داروخانه ها، تسلیم اظهارنامه مالیاتی است که باید در زمان مقرر به سازمان امور مالیاتی ارائه شود. بسته به نوع شخصیت حقوقی یا حقیقی داروخانه، زمان تسلیم اظهارنامه متفاوت است:
مهلت تسلیم اظهارنامه برای داروخانه هایی که به عنوان شخصیت حقیقی فعالیت می کنند، حداکثر تا پایان خردادماه سال بعد است و داروخانه هایی که به عنوان شخصیت حقوقی یا شرکت ثبت شده اند، باید اظهارنامه مالیاتی خود را حداکثر تا چهار ماه پس از پایان سال مالی تسلیم کنند.
در برخی موارد، اگر داروخانه شرایط خاصی را رعایت کند، به جای تسلیم اظهارنامه مالیاتی می تواند از فرم تبصره ماده ۱۰۰ استفاده نماید، که این موضوع می تواند باعث کاهش زمان و هزینه های اداری شود، در این زمینه می توانید از مشاوران و کارشناسان خبره رایان محاسبان مشورت بگیرید و از روش های کاهش مالیات داروخانه ها و تمام نکات مالیاتی که به نفع شماست، بهره مند شوید.
ارسال لیست مالیات حقوق
برای محاسبه مالیات داروخانه ها مطابق با ماده ۸۶ قانون مالیات های مستقیم، داروخانه ها ملزم به محاسبه و کسر مالیات حقوق کارمندان خود هستند و باید این مبلغ را تا پایان ماه بعد به حساب سازمان امور مالیاتی واریز کنند. علاوه بر این، داروخانه ها باید لیستی شامل نام و نشانی کارکنان و میزان حقوق آنان را نیز به اداره امور مالیاتی تسلیم کنند. این اقدام از یک سو به شفافیت مالیاتی کمک می کند و از سوی دیگر باعث جلوگیری از جرایم مالیاتی ناشی از تأخیر در پرداخت مالیات حقوق می شود.
پلمب و تحریر دفاتر قانونی
داروخانه ها باید دفاتر قانونی شامل دفتر روزنامه و دفتر کل را پیش از شروع هر سال تهیه و به تأیید اداره ثبت شرکت ها برسانند. این دفاتر باید به صورت دقیق و مرتب تکمیل و نگهداری شوند تا در صورت نیاز، سازمان امور مالیاتی بتواند آن ها را بررسی کند. عدم تحریر و نگهداری صحیح دفاتر قانونی ممکن است منجر به رد دفاتر و برآورد درآمد توسط سازمان مالیاتی شود.
ارسال فهرست معاملات فصلی
یکی دیگر از تکالیف مهم مالیات داروخانه ها، ارسال گزارش معاملات فصلی است. بر اساس قوانین مالیاتی، داروخانه هایی که در گروه اول قرار می گیرند، موظف به ارسال فهرست معاملات خود به صورت فصلی هستند. این گزارش باید حداکثر تا یک ماه و نیم پس از پایان هر فصل به سازمان امور مالیاتی تسلیم شود. ارسال به موقع و دقیق گزارش معاملات فصلی می تواند از بروز مشکلات قانونی جلوگیری کرده و به شفافیت مالیاتی کمک کند.
علاوه بر تکالیف مذکور، داروخانه ها ممکن است ملزم به پرداخت و گزارش مالیات بر ارزش افزوده نیز باشند. این تکلیف به خصوص برای داروخانه هایی که علاوه بر فروش دارو، به فروش محصولات بهداشتی یا تجهیزات پزشکی نیز می پردازند، قابل توجه است. همچنین، سازمان مالیاتی ممکن است در شرایط خاص درخواست ارائه اسناد و مدارک مالیاتی دیگری نیز داشته باشد که داروخانه ها موظف به ارائه آن ها هستند.
مالیات بر ارزش افزوده داروخانه ها
به طور کلی داروخانه ها برای خرید و فروش دارو از پرداخت مالیات بر ارزش افزوده معاف هستند. این معافیت به این دلیل است که داروها به عنوان کالایی ضروری برای حفظ سلامت جامعه محسوب می شوند و دولت تلاش می کند تا هزینه های درمان را برای مردم کاهش دهد.
در واقع با توجه به فراخوان های دهگانه مالیات بر ارزش افزوده، داروخانه ها در خصوص خرید و فروش دارو از انجام تکالیف مالیات بر ارزش افزوده مستثنی هستند.
فراخوان های دهگانه مالیات بر ارزش افزوده چیست؟ این فراخوان ها به مجموعه ای از دستورالعمل ها و بخشنامه هایی گفته می شود که سازمان امور مالیاتی کشور برای اجرای قانون مالیات بر ارزش افزوده منتشر می کند. در این فراخوان ها، کالاها و خدماتی که از پرداخت مالیات بر ارزش افزوده معاف هستند، به طور دقیق مشخص شده اند.
هدف اصلی از معافیت داروخانه ها از مالیات بر ارزش افزوده، کاهش هزینه های درمان برای مردم و تشویق تولید و توزیع دارو در کشور است. با معافیت مالیاتی ، قیمت داروها برای مصرف کنندگان کاهش می یابد و در نتیجه دسترسی مردم به داروهای مورد نیاز آسان تر می شود.
جرایم مالیاتی داروخانه ها
برای درک بهتر جرائم مالیات داروخانه ها جدول زیر ارائه شده است :
نوع جرم مالیات داروخانه ها | میزان جریمه مالیات داروخانه ها | توضیحات |
عدم ثبت نام مالیاتی ظرف 4 ماه از شروع فعالیت | 10% مالیات متعلق + محرومیت از کلیه معافیت ها و مشوق های مالیاتی | داروخانه موظف است ظرف 4 ماه از آغاز فعالیت خود در سازمان امور مالیاتی ثبت نام کند. عدم انجام این کار موجب اعمال جریمه و محرومیت از مزایای مالیاتی می شود. |
عدم تسلیم اظهارنامه مالیاتی | 30% مالیات متعلق + محرومیت از کلیه معافیت ها و مشوق های مالیاتی | کلیه مودیان مالیاتی موظف به ارائه اظهارنامه مالیاتی هستند. عدم ارائه آن جریمه سنگینی به همراه دارد. |
عدم پرداخت مالیات در موعد مقرر | ماهانه 2% مالیات متعلق | پرداخت نکردن مالیات در موعد مقرر، مشمول جریمه تأخیر می شود. |
عدم ارسال لیست مالیات حقوق | 2% حقوق پرداختی | داروخانه هایی که کارمند دارند، موظف به ارسال لیست حقوق به سازمان امور مالیاتی هستند. عدم انجام این کار جریمه به همراه دارد. |
عدم پرداخت مالیات حقوق | 10% + ماهانه 2.5% مالیات متعلق | علاوه بر جریمه عدم ارسال لیست حقوق، عدم پرداخت مالیات حقوق نیز جریمه جداگانه ای دارد. |
عدم ارائه دفاتر قانونی | 20% مالیات متعلق | داروخانه ها موظف به نگهداری دفاتر قانونی هستند. عدم ارائه این دفاتر در صورت درخواست سازمان مالیاتی، جریمه می شود. |
عدم ارسال فهرست معاملات فصلی | 2% معاملات ارسال نشده | داروخانه ها موظف به ارسال فهرست معاملات خود به صورت فصلی هستند. عدم انجام این کار جریمه به همراه دارد. |
عدم ارسال اظهارنامه مالیات بر ارزش افزوده | 2 برابر مالیات بر ارزش افزوده متعلق | برای کالاها و خدماتی که مشمول مالیات بر ارزش افزوده هستند، باید اظهارنامه مالیات بر ارزش افزوده ارائه شود. عدم ارائه این اظهارنامه جریمه سنگینی به همراه دارد. |
عدم ارسال صورتحساب الکترونیکی | 10% معاملات یا 20 میلیون تومان (هر کدام بیشتر باشد) + 9% مبلغ اصل (غیر قابل بخشودگی) | با توجه به الزام به صدور صورتحساب الکترونیکی، عدم انجام این کار جریمه های سنگین مالیات داروخانه ها را به همراه دارد. |
عدم استفاده از پایانه فروشگاهی | 10% معاملات یا 20 میلیون تومان (هر کدام بیشتر باشد) + محرومیت از کلیه معافیت ها و مشوق های مالیاتی | استفاده از پایانه فروشگاهی برای ثبت فروش ها الزامی است. عدم رعایت این موضوع جریمه سنگینی به همراه دارد. |
نگران محاسبه دقیق مالیات داروخانه ها نباشید!
تیم متخصص رایان محاسبان با سال ها تجربه در زمینه مالیات، به شما کمک می کند تا مالیات مشاغل را به طور دقیق محاسبه کرده و از پرداخت جریمه های سنگین مالیاتی جلوگیری کنید.
چرا رایان محاسبان؟ ما با استفاده از آخرین قوانین مالیاتی، مالیات شما را به کمترین میزان ممکن محاسبه می کنیم و با ارائه مشاوره های تخصصی، از بروز هرگونه مشکل مالیاتی و پرداخت جریمه جلوگیری می کنیم.
ما در کنار شما هستیم تا با شناسایی معافیت ها و مشوق های مالیاتی، به شما کمک کنیم تا بدانید چگونه مالیات کمتری بدهید ؛ برای مشاوره رایگان با کارشناسان ما تماس بگیرید.