در چند دو دهه اخیر، کافی شاپ ها به عنوان یک صنعت کوچک اما پرسود در بسیاری از شهرها رشد چشمگیری داشته اند و به اصطلاح خودمانی مثل قارچ رشد کرده اند، کمتر کوچه و پس کوچه ای در شهرهای بزرگ را می یابید که کافی شاپ نداشته باشد اما مانند هر کسب وکار دیگری، صاحبان کافی شاپ ها نیز باید در کنار مدیریت مالی و جلب مشتریان، به مسائل مالیاتی توجه ویژه ای داشته باشند.
یکی از پرسش های مهم و رایجی که اغلب توسط صاحبان کافی شاپ ها مطرح می شود این است که مالیات کافی شاپ چند درصد است و چگونه می توانند به بهترین شکل از پس این مسئولیت برآیند؟ راه های کاهش مالیات مشاغل چیست و سوالاتی از این قبیل که در این مقاله از رایان محاسبان به همه آنها جواب می دهیم، با ما همراه باشید.
مالیات کافی شاپ؛ اصلاً چرا اهمیت دارد؟
این روزها که همه عاشق نوشیدن یک فنجان قهوه در کافی شاپ هستند و تازه کردن دیدارها، مدیران کافی شاپ به دنبال پرداخت مالیات های نسبتاً سنگین خود هستند؛ کافی شاپ ها از جمله کسب وکارهایی هستند که به دلیل رشد و رونقشان، مشمول مالیات های مختلفی می شوند. مالیات کافی شاپ نه تنها برای جلوگیری از مشکلات قانونی ضروری است، بلکه به پایداری اقتصادی کسب وکار نیز کمک می کند. بی توجهی به پرداخت مالیات می تواند مشکلاتی را برای صاحبان کافی شاپ ایجاد کند و حتی منجر به جریمه های سنگین و یا تعطیلی آن ها شود، به همین دلیل مهم است!
انواع مالیات کافی شاپ
در ایران، کافی شاپ ها معمولاً مشمول چند نوع مالیات می شوند که هرکدام تأثیر مستقلی بر درآمد و هزینه های کسب وکار دارد. در ادامه انواع مالیات کافی شاپ ها را بررسی می کنیم:
１. مالیات بر درآمد یا مالیات عملکرد
مالیات بر درآمد یا مالیات عملکرد یکی از اصلی ترین مالیات کافی شاپ ها است که صاحبان کافی شاپ باید پرداخت کنند. این نوع مالیات بر اساس درآمد خالص کافی شاپ محاسبه می شود و به سازمان امور مالیاتی پرداخت می گردد. نحوه محاسبه این مالیات بر اساس درآمد سالیانه کافی شاپ است و با توجه به قوانین مالیاتی، درصد مشخصی از درآمد خالص به عنوان مالیات در نظر گرفته می شود.
برای محاسبه مالیات بر درآمد کافی شاپ، ابتدا باید درآمد خالص آن را تعیین کنیم. درآمد خالص به معنای تفاضل بین تمام درآمدهای کسب شده در طول یک سال مالی (مثلاً یک سال شمسی) و تمام هزینه های انجام شده برای کسب آن درآمد است.
به زبان ساده تر برای مالیات کافی شاپ:
- درآمد کل: تمام پولی که کافی شاپ در طول یک سال به دست می آورد (از فروش نوشیدنی ها، غذاها، اجناس و …)
- هزینه ها: تمام هزینه هایی که کافی شاپ در طول یک سال انجام می دهد (مانند اجاره، حقوق پرسنل، خرید مواد اولیه، آب، برق، گاز، مالیات بر ارزش افزوده و …)
- درآمد خالص: درآمد کل منهای هزینه ها
مثال: فرض کنید کافی شاپ شما در طول یک سال، 1 میلیارد تومان درآمد داشته است. هزینه های شما نیز در همین مدت 700 میلیون تومان بوده است. پس درآمد خالص شما برابر است با:
درآمد خالص = درآمد کل – هزینه ها = 1,000,000,000 – 700,000,000 = 300,000,000 تومان
محاسبه مالیات کافی شاپ: بعد از محاسبه درآمد خالص، نوبت به محاسبه مالیات می رسد. نرخ مالیات بر درآمد بر اساس قوانین مالیاتی هر کشور و همچنین میزان درآمد خالص متفاوت است. فرض کنید نرخ مالیات بر درآمد برای کافی شاپ شما 15 درصد باشد. در این صورت، مالیات قابل پرداخت شما به شرح زیر خواهد بود:
مالیات قابل پرداخت = درآمد خالص × نرخ مالیات = 300,000,000 × 15% = 45,000,000 تومان
یعنی شما باید مبلغ 45 میلیون تومان را به عنوان مالیات بر درآمد به سازمان امور مالیاتی پرداخت کنید.
２. مالیات بر املاک و مستغلات
اگر کافی شاپ در ملکی اجاره ای یا ملکی متعلق به صاحب کسب وکار باشد، مالیات بر املاک و مستغلات نیز به آن تعلق می گیرد. این مالیات کافی شاپ بر اساس ارزش دارایی و موقعیت مکانی کافی شاپ محاسبه می شود.
３. مالیات بر ارزش افزوده کافی شاپ
مالیات بر ارزش افزوده (VAT) در کافی شاپ ها یکی از موضوعات مهم مالیات کافی شاپ هاست که شامل جوانب مختلف از جمله نحوه محاسبه، معافیت ها، و قوانین اجرایی آن می شود. در ادامه، به توضیح جزئیات کامل در مورد این نوع مالیات برای کافی شاپ ها می پردازیم:
مالیات بر ارزش افزوده، نوعی مالیات غیر مستقیم است که مصرف کننده نهایی مسئول پرداخت آن است. به عبارت دیگر، خریداران کالاها یا خدمات، مالیات بر ارزش افزوده را به فروشنده پرداخت می کنند و فروشنده موظف است این مالیات را به اداره مالیات واریز کند. در این راستا، کافی شاپ ها نیز به عنوان عرضه کنندگان خدمات از مشتریان مالیات بر ارزش افزوده دریافت و به سازمان امور مالیاتی پرداخت می کنند.
تکلیف کافی شاپ ها در برابر مالیات بر ارزش افزوده
مطابق با فراخوان نهم مالیات بر ارزش افزوده که در تاریخ 1 تیر 1402 به اجرا درآمد، کلیه مشاغلی که به تهیه و توزیع غذا مشغول هستند، از جمله کافی شاپ ها، ملزم به پرداخت مالیات بر ارزش افزوده شده اند. این تغییر شامل تمامی کافی شاپ ها، آشپزخانه های خانگی و صنعتی، و حتی مراکز توزیع غذای بیرون بر نیز می شود. این بدین معناست که کافی شاپ ها از تاریخ یاد شده موظف هستند که مالیات بر ارزش افزوده به میزان تعیین شده را از مشتریان خود دریافت و به اداره مالیات پرداخت کنند.
در حال حاضر، نرخ مالیات بر ارزش افزوده برای کافی شاپ ها، رستوران ها و سایر مراکز تهیه غذای آماده در سال 1403 به میزان 10 درصد تعیین شده است. این نرخ برای صاحبان حقیقی و حقوقی تفاوتی ندارد و همه کافی شاپ ها به طور یکسان ملزم به رعایت این نرخ هستند.
انواع مشاغل مشمول و معاف از مالیات بر ارزش افزوده
براساس فراخوان نهم مالیات بر ارزش افزوده، کافی شاپ ها، تالارهای پذیرایی، چلوکبابی ها، سالن های غذاخوری، سفره خانه های سنتی و کلیه اغذیه فروشی های زنجیره ای با مالکیت یا نام و نشان تجاری واحد، همگی ملزم به پرداخت مالیات بر ارزش افزوده هستند. از طرفی، مشاغلی مانند جگرکی ها، حلیم و آش فروشی ها، و ساندویچ و اغذیه فروشی های تک شعبه ای همچنان معاف از این مالیات هستند و نیازی به دریافت مالیات از مشتریان خود ندارند.
یکی از نکات قابل توجه در مورد مالیات بر ارزش افزوده، تفاوت بین فست فودهای زنجیره ای و تک شعبه ای است. فست فودهای زنجیره ای که دارای نام و نشان تجاری مشخصی هستند، مشمول مالیات بر ارزش افزوده می شوند؛ در حالی که فست فودهای تک شعبه ای و محلی از این قانون معاف هستند و مجاز به دریافت مالیات از مشتریان نیستند.
قانون دریافت مالیات بر ارزش افزوده از مشتریان
دریافت مالیات بر ارزش افزوده توسط کافی شاپ ها و رستوران ها کاملاً قانونی است و این مبلغ به عنوان مالیاتی که دولت وضع کرده، به صورتحساب مشتری اضافه می شود. بنابراین، مشتریان هنگام پرداخت صورت حساب خود در کافی شاپ ها، 10 درصد مالیات بر ارزش افزوده را نیز پرداخت می کنند و این مبلغ توسط صاحب کافی شاپ به اداره مالیات انتقال می یابد.
کافی شاپ ها و مراکز تهیه غذای مشمول مالیات بر ارزش افزوده باید در سامانه مالیاتی ثبت نام کرده و اظهارنامه ارزش افزوده را در موعد مقرر ارائه دهند. ثبت نام نکردن در سامانه مالیات بر ارزش افزوده یا ارائه ندادن اظهارنامه می تواند منجر به جرایم مالیاتی و مشکلات حقوقی برای این مراکز شود.
نحوه محاسبه مالیات کافی شاپ
محاسبه مالیات کافی شاپ به عواملی چون میزان درآمد، هزینه ها، نوع مالکیت، و همچنین موقعیت مکانی کافی شاپ بستگی دارد. برای هر کدام از این مالیات ها، فرمول ها و روش های محاسبه مشخصی وجود دارد که صاحبان کافی شاپ ها باید با آگاهی از آن ها، هزینه های مالیاتی خود را به درستی محاسبه کنند.
پرداخت مالیات کافی شاپ شامل مراحل مختلفی است که باید به طور دقیق انجام شود. این مراحل به شکل زیر هستند:
- ابتدا صاحبان کافی شاپ باید در سامانه مالیاتی کشور به نشانی www.tax.gov.ir ثبت نام کنند و کد اقتصادی مربوطه را دریافت کنند. این مرحله برای شناسایی کسب وکار در سیستم مالیاتی ضروری است.
- یکی از مسئولیت های اصلی کافی شاپ ها، ارائه گزارش های مالی به سازمان امور مالیاتی است. این گزارش ها باید شامل تمامی درآمدها، هزینه ها و سایر تراکنش های مالی کافی شاپ باشد؛ تمام کسب وکارها موظف هستند دفاتر قانونی خود را به صورت مرتب نگهداری کنند. این دفاتر شامل دفتر کل، دفتر روزنامه و سایر دفاتر مورد نیاز است تا بتوانند گزارش های مستند تهیه و ارسال کنند.
- پس از محاسبه درآمد و هزینه ها، باید اظهارنامه مالیاتی خود را تهیه کنید. اظهارنامه مالیاتی فرمی است که در آن اطلاعات مربوط به درآمد، هزینه ها و مالیات محاسبه شده را وارد می کنید، اظهارنامه مالیاتی باید تا پایان خرداد ماه هر سال به سازمان امور مالیاتی ارسال شود. شما می توانید اظهارنامه را به صورت الکترونیکی از طریق سامانه مالیاتی ارسال کنید.
- بر اساس گزارش های مالی، مالیات کافی شاپ محاسبه می شود و صاحبان کسب وکار موظف به پرداخت آن هستند. نحوه پرداخت نیز می تواند به صورت نقدی یا اقساطی باشد.
تسهیلات تبصره 100 برای کاهش مالیات کافی شاپ
اگر درآمد یا فروش سالیانه یک کسب وکار در سال 1402 کمتر از 18 میلیارد تومان باشد، این کسب وکار می تواند از تسهیلات تبصره ماده 100 استفاده کند. این بدین معناست که نیازی به پر کردن اظهارنامه کامل مالیاتی ندارد و می تواند صرفاً با تکمیل فرم ماده 100، مالیات پیشنهادی سازمان امور مالیاتی را بپذیرد. به عنوان مثال، اگر یک کافی شاپ یا مغازه ای در سال 1402 فروش کمتر از 18 میلیارد تومان داشته باشد، می تواند از این مزیت بهره مند شود.
در حالت مشارکت، اگر درآمد کل کسب وکار (مجموع درآمد شرکا) کمتر از 36 میلیارد تومان باشد یا سهم هر شریک کمتر از 18 میلیارد تومان باشد، می توانند از همین تسهیلات ماده 100 استفاده کنند. به عنوان مثال، اگر یک شرکت مشارکتی با دو شریک در سال 1402 درآمدی حدود 35 میلیارد تومان داشته باشد یا سهم هر شریک از این درآمد کمتر از 18 میلیارد تومان باشد، واجد شرایط خواهد بود.
مالیات نهایی که از سوی سازمان امور مالیاتی پیشنهاد می شود، می تواند در 5 قسط پرداخت شود. این امر می تواند به کسب وکارها کمک کند تا فشار پرداخت مالیاتی را به صورت نقدی کاهش دهند و در چند مرحله پرداخت کنند.
در صورتی که کسب وکار از این تبصره استفاده کند و فرم ماده 100 را تکمیل کند، مالیات قطعی شده و دیگر نیازی به نگهداری اسناد و دفاتر مالیاتی برای سال 1402 نیست. این امر می تواند زمان و هزینه های حسابداری و حسابرسی کسب وکارها را کاهش دهد.
نکته مهم : دقت داشته باشید که اگر کسب و کار فرم تبصره 100 را ارائه نکند یا درآمد آن بیش از 18 میلیارد تومان باشد، موظف است که اظهارنامه مالیات کافی شاپ کامل ارسال کند.
و نکته بسیار مهمتر : اگر هیچ کدام از روش های فوق (ارسال فرم ماده 100 یا اظهارنامه) توسط کسب وکار انجام نشود، جریمه 30 درصدی از مبلغ مالیات به کسب وکار تعلق می گیرد که غیرقابل بخشودگی است. همچنین این کسب وکار از هیچ گونه معافیت قانونی نیز برخوردار نخواهد شد.
مثال : فرض کنید یک رستوران در سال 1402 فروش 17 میلیارد تومان دارد. این رستوران می تواند بدون نیاز به اظهارنامه کامل، فرم ماده 100 را تکمیل کند و مالیات پیشنهاد شده از سوی سازمان را در 5 قسط بپردازد. این گونه، رستوران نه تنها از نگهداری دفاتر معاف می شود، بلکه مشمول تخفیف های مالیاتی نیز خواهد شد.
اما اگر این رستوران، فرم ماده 100 را تکمیل نکند و اظهارنامه نیز ارسال نشود، به 30 درصد جریمه مالیاتی محکوم می شود که دیگر قابل بخشودگی نیست.
اینتاکد مالیات کافی شاپ چیست و چه کاربردی دارد؟
تصور کنید سازمان امور مالیاتی به همه مشاغل یک کد شناسایی می دهد تا بتواند آن ها را از هم تشخیص دهد. این کد را اینتاکد می گویند. این کد مثل یک شناسنامه برای هر شغلی است و نشان می دهد که آن شغل چه کاری انجام می دهد.
کافی شاپ ها و اینتاکد:
کافی شاپ ها در دسته خدمات قرار می گیرند، اینتاکد کافی شاپ ها معمولاً 3060030 است.
البته به هر شغلی یک ضریب سود تعلق می گیرد. این ضریب نشان می دهد که به طور متوسط، یک کافی شاپ چقدر سود می کند. برای کافی شاپ ها، این ضریب حدود 33% است.
ضریب سود چه تاثیری روی مالیات دارد؟
- سازمان مالیاتی با استفاده از این ضریب، تقریبی از درآمد شما را تخمین می زند و بر اساس آن، مالیات شما را محاسبه می کند.
- هرچه ضریب سود کمتر باشد، مالیات کمتری پرداخت خواهید کرد.
عوامل مؤثر بر نرخ مالیات کافی شاپ
| عامل مؤثر بر نرخ مالیات | توضیحات |
| موقعیت مکانی کافی شاپ | کافی شاپ هایی که در مناطق پرجمعیت و پر رفت و آمد قرار دارند، معمولاً نرخ مالیات بالاتری نسبت به کافی شاپ های واقع در مناطق کم جمعیت پرداخت می کنند. این به دلیل درآمد بیشتر بالقوه این نوع کافی شاپ ها است. |
| نوع خدمات ارائه شده | تنوع خدمات ارائه شده در کافی شاپ نیز بر میزان مالیات تأثیرگذار است. کافی شاپ هایی که علاوه بر نوشیدنی ها، غذاهای گرم و سرد نیز ارائه می دهند، معمولاً در گروهی با نرخ مالیات بالاتر قرار می گیرند. |
| میزان درآمد سالیانه | درآمد سالانه کافی شاپ به عنوان یکی از مهم ترین عوامل تعیین کننده نرخ مالیات محسوب می شود. به طور کلی، هرچه درآمد سالانه یک کافی شاپ بیشتر باشد، نرخ مالیاتی آن نیز بالاتر خواهد بود. |
راهکارهای کاهش مالیات کافی شاپ
برای کاهش مالیات کافی شاپ می توان از راهکارهای مختلفی استفاده کرد که در عین رعایت قوانین، باعث کاهش هزینه های مالیاتی شوند:
بهره گیری از معافیت ها و تخفیفات قانونی: تخفیفات مالیاتی برای کسب وکارهای کوچک: در بسیاری از کشورها، کسب وکارهای کوچک و متوسط از تخفیفات مالیاتی خاصی برخوردار می شوند. بررسی شرایط و قوانین مربوط به کسب وکار خود برای بهره مندی از این تخفیفات بسیار مهم است.
برخی هزینه ها مانند هزینه های تحقیق و توسعه، آموزش کارکنان و خرید تجهیزات خاص ممکن است از معافیت های مالیاتی برخوردار باشند. همچنین برخی مناطق ممکن است برای جذب سرمایه گذاری، تخفیفات مالیاتی خاصی را برای کسب وکارها در نظر بگیرند.
بهینه سازی هزینه ها: با بررسی دقیق هزینه های جاری مانند اجاره، آب، برق، مواد اولیه و حقوق پرسنل، می توان راه های مختلفی برای کاهش آن ها پیدا کرد، استفاده از نرم افزارهای حسابداری هم به شما کمک می کند تا هزینه های خود را به صورت دقیق کنترل کرده و از هدر رفت منابع جلوگیری کنید. همچنین با مذاکره با تامین کنندگان مواد اولیه و تجهیزات، می توانید تخفیفات قابل توجهی دریافت کنید.
سرمایه گذاری در دارایی های ثابت: استهلاک دارایی های ثابت: با خرید تجهیزات و دارایی های ثابت، می توانید از مزایای استهلاک استفاده کرده و هزینه های مالیاتی خود را کاهش دهید، برخی از تسهیلات مالی به شما امکان می دهند تا با نرخ بهره پایین تر، دارایی های مورد نیاز خود را خریداری کنید.
استفاده از مشوق های مالیاتی: دولت ها معمولاً مشوق های مالیاتی خاصی را برای سرمایه گذاری در بخش های خاص مانند فناوری، انرژی های تجدیدپذیر و … در نظر می گیرند، همچنین ایجاد اشتغال نیز می تواند منجر به دریافت مشوق های مالیاتی شود.
مشاوره با متخصص مالی: یک مشاور مالی می تواند با توجه به شرایط کسب وکار شما، بهترین راهکارها برای کاهش مالیات را ارائه دهد؛ مشاوران مالی به دلیل دانش و تجربه خود، از آخرین تغییرات قوانین مالیاتی آگاه هستند و می توانند به شما کمک کنند تا از این تغییرات به نفع خود استفاده کنید.