صنعت آهن به عنوان یکی از مهم ترین و استراتژیک ترین صنایع کشور، سهم قابل توجهی در اقتصاد ملی دارد. در این میان، صنف آهن فروشان به عنوان پل ارتباطی میان تولیدکنندگان و مصرف کنندگان، نقش اساسی در توزیع و ارائه محصولات فولادی ایفا می کنند. این صنف با توجه به گردش مالی بالا و حساسیت های مالیاتی، همواره تحت نظارت قوانین مالیاتی بوده و در سال 1404 نیز مقررات و ضوابط مشخصی برای تعیین مالیات آن ها اعمال می شود.
مالیات صنف آهن فروشان را در این نوشتار از رایان محاسبان بطور کامل بررسی و تحلیل می کنیم با ما همراه باشید.
جایگاه صنف آهن فروشان در نظام مالیاتی
بر اساس قانون مالیات های مستقیم، تمامی اصناف، از جمله آهن فروشان، موظف به ثبت و ارائه اظهارنامه مالیاتی هستند. آهن فروشان با توجه به حجم فعالیت و میزان درآمد، در دسته بندی های مختلف مالیاتی قرار می گیرند. طبق ماده ۹۴ قانون مالیات های مستقیم، درآمد مشمول مالیات صنف آهن فروشان بر اساس سود خالص فعالیت آن ها محاسبه می شود.
درآمد مشمول مالیات صنف آهن فروشان، تفاوت میان فروش ناخالص و هزینه های مرتبط با فعالیت های اقتصادی مانند خرید مواد اولیه، هزینه های حمل ونقل، اجاره، حقوق کارکنان و سایر هزینه های ضروری است. در این میان، ثبت دقیق و شفاف تمامی معاملات و ارائه اسناد و مدارک مرتبط با هزینه ها، نقش مهمی در تعیین مالیات دقیق این صنف دارد.
مالیات بر درآمد در آهن فروشی
برای محاسبه مالیات صنف آهن فروشان ، ابتدا باید سود خالص سالانه مشخص شود.
سود خالص برابر است با:
درآمد کل − هزینههای قابل قبول مالیاتی
هزینههای قابل قبول شامل مواردی مانند اجارهبها، حقوق کارکنان، هزینه حملونقل، بیمه، مالیات بر ارزش افزوده پرداختی، هزینههای انبارداری، و سایر هزینههای مرتبط با فعالیت شغلی است که با مدارک و فاکتور رسمی قابل اثبات باشد.
پس از تعیین سود خالص، مالیات عملکرد بر اساس نرخهای مصوب ماده ۱۳۱ قانون مالیاتهای مستقیم محاسبه میشود.
نرخ مالیات عملکرد اشخاص حقیقی (آهنفروشان حقیقی)
جدول رسمی نرخهای ماده ۱۳۱ (اشخاص حقیقی) — سال ۱۴۰۴ :
| بازه درآمد سالانه (تومان) | نرخ مالیات برای همان بازه |
|---|---|
| تا 200,000,000 تومان | 15% |
| 200,000,001 — 400,000,000 تومان | 20% |
| بیشتر از 400,000,000 تومان | 25% |
نرخ مالیات عملکرد اشخاص حقوقی (شرکتهای آهنفروشی)
برای اشخاص حقوقی، مالیات عملکرد طبق ماده ۱۰۵ قانون مالیاتهای مستقیم محاسبه میشود.
در این حالت، نرخ ثابت و برابر با ۲۵ درصد از درآمد خالص شرکت است.
فرمو مالیات صنف آهن فروشان:
مالیات عملکرد = سود خالص × ۲۵٪
بهعنوان مثال، اگر یک شرکت آهنفروشی در سال ۱۴۰۴ سود خالص ۴ میلیارد تومان داشته باشد، میزان مالیات عملکرد آن برابر خواهد بود با:
۴٬۰۰۰٬۰۰۰٬۰۰۰ × ۲۵٪ = ۱٬۰۰۰٬۰۰۰٬۰۰۰ تومان

مالیات بر ارزش افزوده (VAT) در آهن فروشی
وقتی درباره مالیات صنف آهن فروشان صحبت می کنیم، مهمترین بخش، مالیات بر ارزش افزوده است، مالیات بر ارزش افزوده، مالیاتی است که در هر مرحله از زنجیره تولید و توزیع کالا محاسبه و به مبلغ فروش اضافه می شود.
برای کالاهای آهنی و فلزی، نرخ استاندارد ارزش افزوده (VAT) در ایران از سال ۱۴۰۴، ۱۰٪ تعیین شده است. بنابراین صنف آهن فروشان موظفند ۱۰٪ از مبلغ فروش کالای آهنی را به عنوان مالیات بر ارزش افزوده محاسبه و به مبلغ فروش اضافه نمایند. این مبلغ جمع آوری شده باید به صورت دوره ای به حساب سازمان امور مالیاتی واریز شود.
آهن فروشان می توانند مالیات بر ارزش افزوده آهن فروشی پرداخت شده بابت خرید کالاهای اولیه را از VAT قابل پرداخت کسر نمایند. این موضوع به عنوان اعتبار ورودی در مقوله مالیات صنف آهن فروشان شناخته می شود.

چطور مالیات صنف آهن فروشان محاسبه می شود؟
فرآیند تولید و توزیع محصولات فولادی از استخراج سنگآهن آغاز میشود و تا رسیدن محصول نهایی به دست مصرفکننده، چندین مرحله از تولید، فرآوری، حمل و فروش را طی میکند. در هر مرحله، ارزش افزوده جدیدی ایجاد میشود و بر اساس همین ارزش، مالیات بر ارزش افزوده (VAT) محاسبه میگردد.
از سال ۱۴۰۴ نرخ استاندارد مالیات بر ارزش افزوده در ایران ۱۰ درصد تعیین شده است. بنابراین، تمامی فعالان زنجیره تولید و توزیع آهن، از معدن تا فروشگاه، موظفند ۱۰٪ از مبلغ فروش خود را به عنوان VAT از خریدار دریافت کرده و در موعد مقرر به سازمان امور مالیاتی پرداخت نمایند.
برای درک بهتر مالیات صنف آهن فروشان ، به مثال زیر توجه کنید:
فرض کنید قیمت پایه سنگآهن 50,000 تومان است و نرخ VAT برابر 10٪ میباشد. محصول نهایی تا رسیدن به دست مصرفکننده نهایی، چهار مرحله را طی میکند:
| مرحله | خریدار | فروشنده | قیمت خرید (بدون مالیات) | مالیات پرداختی (۱۰٪) | قیمت فروش (با مالیات) | مالیات دریافتی (۱۰٪) | مالیات مالیات صنف آهن فروشان قابل پرداخت |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 1 | کارخانه فولاد | معدن | 50,000 | 5,000 | 55,000 | – | 5,000 |
| 2 | کارخانه نورد | کارخانه فولاد | 55,000 | 5,500 | 60,500 | 5,500 | 500 |
| 3 | انباردار | کارخانه نورد | 60,500 | 6,050 | 66,550 | 6,050 | 550 |
| 4 | آهنفروش | انباردار | 66,550 | 6,655 | 73,205 | 6,655 | 605 |
| جمع کل | – | – | – | 23,205 | – | 23,205 | 1,655 |
در این مثال مالیات صنف آهن فروشان، هر واحد اقتصادی هنگام خرید، مالیات پرداخت میکند و هنگام فروش، مالیات جدیدی از مشتری دریافت میکند. تفاوت بین «مالیات دریافتی» و «مالیات پرداختی»، همان مالیات قابل پرداخت به سازمان امور مالیاتی است.
بهطور خلاصه:
- کارخانه فولاد ۵٬۰۰۰ تومان مالیات پرداخت میکند.
- کارخانه نورد هنگام فروش، ۵٬۵۰۰ تومان مالیات از خریدار میگیرد، اما چون قبلاً ۵٬۰۰۰ تومان مالیات پرداخت کرده، فقط ۵۰۰ تومان باید به سازمان امور مالیاتی بپردازد.
- همین روند برای انباردار و آهنفروش نیز تکرار میشود تا در نهایت، مصرفکننده نهایی کل مالیات ۱۰٪ را پرداخت کند.
این روش باعث میشود مالیات صنف آهن فروشان بهصورت زنجیرهای از تولید تا مصرف بهطور عادلانه توزیع شود و هر فعال اقتصادی تنها به میزان ارزش افزودهای که ایجاد کرده، مالیات بپردازد.
عوامل مؤثر بر نرخ مالیات صنف آهن فروشان
- تغییرات در قوانین و مقررات مالیاتی می تواند به طور مستقیم بر نرخ مالیات ها تأثیر بگذارد.
- فعالیت های مختلف در حوزه آهن آلات (مانند تولید، توزیع، صادرات و …) ممکن است نرخ های مالیاتی متفاوتی داشته باشند.
- درآمد کسب وکار تأثیر مستقیمی بر نرخ مالیات بر درآمد دارد.
- دولت ممکن است برای برخی کسب وکارها یا فعالیت های خاص، معافیت ها و تخفیفات مالیاتی در نظر بگیرد.
اهمیت اینتاکد در مالیات صنف آهن فروشان
در نظام مالیاتی کشور، کد شغلی (اینتاکد) معیاری است که برای هر فعالیت اقتصادی تعریف میشود تا نوع و دامنه فعالیت شغلی مودی بهدرستی مشخص شود. اینتاکد تعیین میکند که مودی تحت چه مقررات و ضوابط صنفی و مالیاتی قرار میگیرد.
نکات مهم درباره اینتاکد صنف آهنفروشان
- ضرورت تعیین کد شغلی صحیح
اگر مودی کد شغلی نادرستی انتخاب کند، ممکن است مشمول ضریب اشتباه شود یا با مشکلات پذیرش هزینهها توسط اداره مالیاتی مواجه شود. بنابراین ترجیحاً کد شغلی را بر اساس «فهرست رسمی اینتاکد سازمان امور مالیاتی» انتخاب کند. - کد ۳۱۱۲ بهعنوان نمونه
یکی از کدهایی که در برخی استانها برای فعالیتهای فروش فلزات و آهنآلات ثبت میشود، ۳۱۱۲ است. ولی این کد ممکن است برای نوع خاصی از فروش (عمده یا خرده) تعریف شده باشد، نه تمام فعالیتهای مرتبط. - ارتباط اینتاکد با ضریب مالیاتی
ضریب مالیاتی که برای مودی تعیین میشود وابسته به کد شغلی او است. به عبارتی وقتی مودی با کد شغلی خاصی ثبت شود، آن کد برای او ضریب مرتبط دارد که در محاسبه مالیات تأثیر میگذارد. - بهروزرسانی کدها در سالهای جدید
هر چند سال یکبار، ممکن است سازمان امور مالیاتی فهرست اینتاکدها را بازبینی کند و واردات، فعالیتهای جدید، خدمات جانبی و تفکیک مشاغل را در کدهای جدید لحاظ نماید. در مقالهات بنویس: «به دلیل بهروزرسانیهای دورهای اینتاکد، مودیان باید هر ساله فهرست اینتاکد جدید را از سامانه سازمان امور مالیاتی استعلام کنند تا از تغییرات احتمالی کد فعالیت مطلع باشند.» - مراحل استعلام کد شغلی
قدمهای زیر را بپیمایید:- ورود به سامانه سازمان امور مالیاتی یا مشاهده فایل PDF فهرست اینتاکد منتشرشده
- جستجوی فعالیت «فروش آهنآلات / فلزات»
- تطبیق دقیق با نوع فروش (خرده، عمده، با خدمات جانبی)
- ثبت آن کد در اظهارنامه مالیاتی
همیشه برای کسب اطلاعات دقیق تر و مشاوره در زمینه مسائل مالیاتی، توصیه می شود با یک مشاور مالیاتی متخصص مشورت کنید.
ضریب مالیات صنف آهن فروشان
در نظام مالیاتی ایران، یکی از روشهایی که برای تسهیل محاسبه مالیات درآمد مشاغل استفاده میشود، اعمال ضریب مالیاتی بر درآمد ناخالص یا بخشی از آن است. ضریب مالیاتی معیاری است که بر اساس فعالیت، ریسک، تعداد کارکنان، نرخ گردش مالی و سیاستهای دولت تعیین میشود و برای هر صنف بهصورت مجزا اعلام میگردد.
نکات کلیدی درباره ضریب مالیاتی صنف آهنفروشان در سال ۱۴۰۴
ضریب مالیاتی یک فرضیه تسهیلی است و مودیانی که توان ثبت دقیق هزینهها و مدارک دارند، معمولاً مالیات کمتری خواهند داد نسبت به ضریبی که برایشان در نظر گرفته شده است.
ضریب مالیاتی برای صنف آهنفروشان معمولاً عددی بین ۵٪ تا ۱۵٪ بر درآمد ناخالص تعیین میشود (بنا بر دستورالعمل کمیسیون مالیاتی استانها).
ضریب مالیاتی وقتی به کار میآید که امکان محاسبه سود خالص دقیق دشوار باشد؛ در این حالت، ضریب مشخص فرض میشود و درآمد ناخالص ضرب در ضریب، به عنوان درآمد مشمول مالیات در نظر گرفته میشود.
اگر ثبت هزینهها و خریدها امکانپذیر و مستند باشد، استفاده از روش محاسبه برمبنای ضریب کمتر توصیه میشود، زیرا مالیات به مراتب کمتری است.
برای مثال: اگر ضریب مالیاتی صنف آهنفروشان ۱۰٪ تعیین شود، و درآمد ناخالص یک واحد صنفی ۵۰ میلیارد ریال باشد، درآمد مشمول مالیات برابر خواهد بود با: ۵۰ میلیارد ریال × ۱۰٪ = ۵ میلیارد ریال سپس مالیات عملکرد بر این مبلغ (۵ میلیارد ریال) محاسبه میشود (با توجه به جدول ماده ۱۳۱ یا نرخ ثابت اشخاص حقوقی).
10 راه قانونی کاهش مالیات صنف آهن فروشان
آهن فروشان به عنوان یکی از اصناف با گردش مالی بالا، به طور طبیعی بار مالیاتی قابل توجهی را متحمل می شوند. اما با استفاده از روش های قانونی و بهره گیری از تسهیلات و معافیت های پیش بینی شده در قوانین مالیاتی، می توانند مالیات پرداختی خود را به حداقل برسانند. در ادامه، راهکارهای موثر و قانونی برای کاهش مالیات صنف آهن فروشان بررسی می شود:

1- ثبت دقیق و شفاف هزینه ها : یکی از بهترین روش ها برای کاهش مالیات، ثبت و مستندسازی تمامی هزینه های مرتبط با فعالیت است. هزینه هایی مانند اجاره، حقوق کارکنان، هزینه حمل ونقل، نگهداری کالا، خرید مواد اولیه و سایر مخارج مرتبط با فعالیت آهن فروشی می توانند به عنوان هزینه قابل قبول مالیاتی محاسبه شوند. ارائه مستندات کامل مانند فاکتورهای رسمی و رسیدهای بانکی، شرط اصلی پذیرش این هزینه ها توسط سازمان امور مالیاتی است.
2- بهره گیری از معافیت های مالیاتی : آهن فروشان می توانند از معافیت های مالیاتی پیش بینی شده در قانون استفاده کنند. برخی از این معافیت ها شامل موارد زیر است:
- فعالیت در مناطق محروم: اگر آهن فروشی در مناطق کمتر توسعه یافته یا مناطق ویژه اقتصادی قرار داشته باشد، ممکن است معافیت مالیاتی کامل یا جزئی دریافت کند.
- مشارکت در پروژه های ملی و عمرانی: فعالیت در پروژه هایی که توسط دولت به عنوان اولویت های اقتصادی یا عمرانی اعلام می شوند، می تواند معافیت یا تخفیف مالیاتی به همراه داشته باشد.
3- استفاده از مشوق های مالیاتی : دولت برای حمایت از اصناف و فعالیت های اقتصادی مختلف، مشوق های مالیاتی خاصی را در نظر گرفته است. آهن فروشان می توانند از مشوق های زیر بهره مند شوند:
- سرمایه گذاری در تولید یا ایجاد ارزش افزوده در صنعت آهن.
- به کارگیری نیروی کار جدید یا افزایش اشتغال.
- استفاده از انرژی های تجدیدپذیر در فعالیت های صنفی.
4- تنظیم اظهارنامه مالیات صنف آهن فروشان به صورت دقیق و تخصصی : تنظیم صحیح و دقیق اظهارنامه مالیاتی اهمیت زیادی دارد. بسیاری از مالیات های اضافی به دلیل خطا یا نقص در تکمیل اظهارنامه مالیاتی اعمال می شوند. استفاده از خدمات مشاوران مالیاتی یا حسابداران حرفه ای می تواند به کاهش اشتباهات و در نتیجه کاهش مالیات منجر شود.
5- بهره گیری از ضرایب مالیاتی کمتر : سازمان امور مالیاتی برای برخی از مشاغل، ضرایب مالیاتی مشخصی را تعیین می کند. آهن فروشان می توانند با ارائه دلایل و مستندات دقیق، درخواست اعمال ضرایب مالیاتی کمتر را مطرح کنند. این کار نیازمند ارائه اسناد دقیق درآمد و هزینه ها به اداره مالیاتی است.
6- ارائه گزارشات منظم و دقیق : آهن فروشان باید گزارشات مالی و عملکردی خود را به صورت دقیق و در بازه های زمانی مقرر به سازمان امور مالیاتی ارائه کنند. این گزارشات شامل دفاتر قانونی، صورت حساب ها و گزارشات ارزش افزوده است. عدم ارائه گزارشات یا ارائه گزارشات ناقص می تواند منجر به اعمال جریمه های مالیاتی شود.
7- بهره گیری از نرم افزارهای مالیاتی و حسابداری :استفاده از نرم افزارهای تخصصی حسابداری و مالیاتی کمک می کند تا تمامی تراکنش ها به طور دقیق ثبت شده و اطلاعات مالی به صورت شفاف و منظم نگهداری شود. این ابزارها می توانند به کاهش خطاها و ارائه اطلاعات کامل به اداره مالیات کمک کنند.
8- مدیریت موجودی کالا :مدیریت موجودی انبار و نگهداری دقیق از سوابق خرید و فروش می تواند به کاهش مالیات کمک کند. آهن فروشان باید سعی کنند از موجودی کالا به صورت بهینه استفاده کرده و از انباشت غیرضروری کالا اجتناب کنند، زیرا این موارد می تواند به افزایش مالیات منتج شود.
9- کاهش مالیات بر ارزش افزوده از طریق شفافیت معاملات : مالیات بر ارزش افزوده یکی از هزینه های اصلی صنف آهن فروشان است. ثبت دقیق فروش و ارائه فاکتورهای معتبر به مشتریان، می تواند مانع از اعمال مالیات مضاعف شود. علاوه بر این، آهن فروشان می توانند با مطالبه اعتبار مالیاتی ارزش افزوده از خریدهای خود، مالیات پرداختی را کاهش دهند.
10- پیگیری اعتراض به مالیات تعیین شده : اگر مالیاتی که توسط سازمان امور مالیاتی برای آهن فروشی تعیین شده، بیش از حد واقعی باشد، می توان از طریق ارائه اعتراض رسمی و مستندات لازم، مبلغ مالیات را کاهش داد. این فرآیند ممکن است شامل مراجعه به هیئت حل اختلاف مالیاتی یا دادگاه های مالیاتی باشد.
الزامات و چالش های مالیات صنف آهن فروشان
آهن فروشان باید به طور منظم حساب ها و دفاتر مالی خود را به روز نگه دارند. استفاده از نرم افزارهای حسابداری و مالیاتی یکی از روش های موثر برای ثبت دقیق اطلاعات مالی است.
چالش هایی که آهن فروشان ممکن است با آن ها مواجه شوند، عبارت اند از:
- افزایش پیچیدگی قوانین مالیاتی.
- نیاز به ارائه اسناد و مدارک کامل برای اثبات هزینه ها.
- نظارت های دقیق سازمان امور مالیاتی بر معاملات بزرگ.







10 پاسخ
عرض سلام و ادب، بخش کاهش مالیات از طریق اعتراض رسمی به نظر میاد راهکار مناسبی باشه، اما در عمل چه مراحلی باید طی بشه تا اعتراض شما پذیرفته بشه؟
سلام، برای شروع، اولین قدم اینه که تمامی مدارک و مستندات معتبر و دقیق خودتون رو آماده کنید. این شامل فاکتورها، رسیدهای بانکی و هر مدرک دیگری که نشون میده مالیات تعیین شده اشتباه بوده یا بیشتر از حد معمول هست، میشه. بعد از جمعآوری مدارک، باید درخواست اعتراض رسمی به سازمان امور مالیاتی ارسال کنید. اگر اعتراض شما رد شد، میتونید درخواست خودتون رو به هیئت حل اختلاف مالیاتی یا دادگاه مالیاتی ارسال کنید. مهمترین نکته اینه که هر مرحله رو با مدارک مستند و دلایل قوی پیگیری کنید تا پرونده شما به خوبی حمایت بشه و احتمال پذیرش اعتراض بالا بره.
در سایت مقاله ایی داریم که شرح دادیم که چگونه مالیات کمتر بدهیم
من ازتون یه سوال داشتم؛ این کد اینتاکد ۳۱۱۲ برای آهن فروشان چطور تعیین میشه و آیا همیشه ثابت هست یا تغییر میکنه؟
اینتاکد مالیاتی ۳۱۱۲ به طور کلی بر اساس طبقهبندیهای اقتصادی و فعالیتهای مرتبط با فروش و توزیع آهن و فلزات توسط سازمانهای مالیاتی تعیین میشه. این کد به عنوان یک شناسه یکتا برای شناسایی نوع فعالیت اقتصادی به کار میره و روند محاسبه مالیات رو سادهتر میکنه. اگرچه معمولاً این کد برای دورههای طولانی ثابت باقی میمونه، اما در صورت تغییرات قوانین یا بازنگریهای صورت گرفته در طبقهبندیهای اقتصادی، ممکنه تغییراتی ایجاد بشه. به همین دلیل همیشه توصیه میشه که برای اطلاعات بهروز به منابع رسمی سازمان امور مالیاتی مراجعه کنید یا از مشاوران مالیاتی مشاوره بگیرید.
درود به همه، توضیحات مقاله عالی هستند ولی برا من سوالی پیش اومد. سؤالم اینه که چطور میشه این ضرایب مالیاتی رو کاهش داد؟ مثلاً با چه مستنداتی اداره مالیات رو قانع کرد که ضرایب کمتری رو به ما بده؟
برای کاهش هزینه مالیاتی، معمولاً باید مدارک دقیق و مستند از هزینهها و فعالیتهای کسب و کارتون ارائه بدید. این هزینهها میتونه شامل اجاره، حقوق کارکنان، هزینههای حمل و نقل، خرید مواد اولیه و موارد مشابه باشه. مهمترین نکته اینه که تمام این هزینهها باید با فاکتورهای رسمی و رسیدهای بانکی مستند باشن. علاوه بر این، برخی از صنفها میتونند از معافیتهای خاص مثل معافیتهای مناطق محروم یا مشوقهای مالیاتی بهرهمند بشن. توصیه میکنم با یک مشاور مالیاتی مشورت کنید تا بهترین راهکار رو برای کاهش ضرایب و مالیات پیدا کنید.
درود به همه، این توضیحات درباره استفاده از نرمافزارهای حسابداری و مالیاتی خیلی کاربردیه! ولی به نظرم بسیاری از آهن فروشان هنوز به روز نیستن. چه پیشنهادی دارید برای اینکه بتونن راحتتر این نرمافزارها رو اجرا کنن؟
سلام، کاملاً موافقم! پیشنهاد میکنم ابتدا دورههای آموزشی آنلاین رایگان یا کارگاههای تخصصی رو در این زمینه دنبال کنن. همچنین مشاوره با حسابدارهای حرفهای و بهرهگیری از نسخههای ابتدایی و کاربرپسند نرمافزارها هم میتونه شروع خوبی باشه.
سلام و درود، بخش توضیح مراحل محاسبه مالیات بر ارزش افزوده واقعاً جالب بود. ولی سوال من اینه که در عمل، اگر یکی از مراحل دچار خطا بشه، چه تاثیری روی کل محاسبه میذاره؟
در واقع هر مرحله جداگانه محاسبه میشه. بنابراین، اگه در یکی از مراحل خطا پیش بیاد، میتونه منجر به محاسبه نادرست مالیات در اون مرحله بشه و نهایتاً تفاوتی در مبلغ کل ایجاد کنه. به همین دلیل، ثبت دقیق و بررسی مجدد هر مرحله از اهمیت بالایی برخورداره.