حسابداری و حسابرسی، دو حوزه اصلی و بنیادین در علم مدیریت مالی هستند که با وجود شباهت های ظاهری، تفاوت حسابداری و حسابرسی در نقش ها، وظایف، اهداف و کارکردهای آنهاست. این مقاله از رایان محاسبان با هدف بررسی دقیق و جامع تفاوت ها، شباهت ها و اهمیت این دو حوزه ارائه شده است. اگر به دنبال درک عمیق تر این مفاهیم هستید یا قصد دارید از مزایای آن ها برای بهبود وضعیت مالی کسب وکار خود بهره ببرید، تا پایان با ما بمانید.
تعریف حسابداری
برای درک بهتر تفاوت حسابداری و حسابرسی اول باید با تعاریف هر دو آشنا شویم، حسابداری را می توان به عنوان زبان مشترکی دانست که در دنیا برای بیان وضعیت مالی یک کسب وکار به کار می رود. این زبان، از طریق اعداد و ارقام، داستان مالی یک سازمان را روایت می کند و به مدیران، سرمایه گذاران و سایر ذینفعان کمک می کند تا درک عمیقی از عملکرد مالی کسب وکار پیدا کنند.
اطلاعات مالی دقیق و به روزی که حسابداری ارائه می دهد، به مدیران کمک می کند تا تصمیمات مهمی را در مورد سرمایه گذاری، توسعه کسب وکار و مدیریت هزینه ها اتخاذ کنند.
همچنین، حسابداری به سازمان ها کمک می کند تا به سهامداران، سرمایه گذاران، دولت و سایر ذینفعان پاسخگو باشند. گزارش های مالی حسابرسی شده، شفافیت و اعتماد را در بازار ایجاد می کنند.
سیستم های حسابداری موثر، به کنترل داخلی سازمان کمک کرده و از وقوع تقلب و خطاهای مالی جلوگیری می کنند.
از سوی دیگر، انواع حسابداری به سازمان ها کمک می کند تا منابع خود را به طور موثر تخصیص دهند و از به هدر رفتن آنها جلوگیری کنند.
مراحل اصلی حسابداری :
- ثبت رویدادهای مالی، یعنی هرگونه تراکنش مالی که بر وضعیت مالی سازمان تأثیر می گذارد، مانند فروش کالا، خرید مواد اولیه، پرداخت حقوق و دستمزد، باید در سیستم حسابداری ثبت شود.
- اطلاعات ثبت شده بر اساس نوع تراکنش (مثلاً درآمد، هزینه، دارایی) طبقه بندی می شوند.
- اطلاعات طبقه بندی شده تحلیل می شود تا روندها، الگوها و روابط بین داده های مالی شناسایی شود.
- در نهایت، اطلاعات تحلیل شده در قالب گزارش های مالی مانند ترازنامه، صورت سود و زیان و صورت جریان وجوه نقد ارائه می شود که این گزارش ها شامل این موارد هستند :
- ترازنامه که وضعیت مالی یک سازمان را در یک نقطه زمانی مشخص نشان می دهد. دارایی ها، بدهی ها و حقوق صاحبان سهام در ترازنامه نمایش داده می شوند.
- صورت سود و زیان که عملکرد مالی یک سازمان را در یک دوره زمانی مشخص نشان می دهد. درآمدها، هزینه ها و سود یا زیان خالص در این صورت مالی گزارش می شود.
- صورت جریان وجوه نقد که حرکت وجوه نقد یک سازمان را در یک دوره زمانی مشخص نشان می دهد. فعالیت های عملیاتی، سرمایه گذاری و تأمین مالی، سه بخش اصلی صورت جریان وجوه نقد هستند.
شاخه های حسابداری
تفاوت حسابداری و حسابرسی را بررسی می کنیم و می خواهیم بدانیم شاخه های حسابداری کدامند؟
حسابداری دارای شاخه های مختلفی است که هر کدام به جنبه خاصی از امور مالی سازمان می پردازند:
شاخه حسابداری | تعریف مختصر | کاربردها و وظایف اصلی |
حسابداری مالی | تهیه گزارش های مالی برای استفاده کاربران خارجی مانند سرمایه گذاران، кредиتورها و دولت. | تهیه ترازنامه، صورت سود و زیان، صورت جریان وجوه نقد، رعایت استانداردهای حسابداری، تهیه اظهارنامه مالیاتی |
حسابداری مدیریت | ارائه اطلاعات مالی به مدیران داخلی سازمان برای تصمیم گیری های مدیریتی. | تحلیل هزینه ها، بودجه بندی، کنترل پروژه ها، ارزیابی عملکرد، تصمیم گیری در مورد سرمایه گذاری |
حسابداری مالیاتی | محاسبه مالیات های قابل پرداخت و تهیه اظهارنامه های مالیاتی. | محاسبه مالیات بر درآمد، مالیات بر ارزش افزوده، مالیات بر املاک، مشاوره مالیاتی |
حسابداری هزینه | محاسبه هزینه های تولید و ارائه خدمات. | تعیین بهای تمام شده محصولات، تحلیل هزینه های تولید، کنترل هزینه ها |
حسابداری صنعتی | کاربرد اصول حسابداری در محیط های تولیدی. | محاسبه هزینه های تولید، کنترل کیفیت، ارزیابی عملکرد کارخانه ها |
حسابداری دولتی | حسابداری در سازمان های دولتی و عمومی. | مدیریت بودجه های دولتی، حسابرسی حساب های دولتی، رعایت قوانین و مقررات مالی دولتی |
حسابداری حسابرسی | بررسی و تأیید گزارش های مالی برای اطمینان از صحت و دقت آنها. | انجام حسابرسی های مالی، ارزیابی سیستم های کنترل داخلی، ارائه گزارش حسابرسی |
حسابداری منابع انسانی | حسابداری هزینه های مربوط به نیروی انسانی. | محاسبه هزینه های حقوق و دستمزد، مزایا، آموزش، محاسبه هزینه های نیروی انسانی برای هر پروژه |
حسابداری بازرگانی | حسابداری در شرکت های تجاری. | مدیریت حساب های دریافتنی و پرداختی، کنترل موجودی کالا، تهیه گزارش های مالی برای مدیران تجاری |
حسابداری بانکداری | حسابداری در موسسات مالی. | حسابداری تسهیلات، حسابداری سپرده ها، محاسبه سود و زیان بانک ها |
تعریف حسابرسی
بررسی تفاوت حسابداری و حسابرسی هدف اصلی این نوشتار است، حسابداری را بررسی کردیم و حالا به سراغ حسابرسی می رویم، حسابرسی فرآیندی مستقل و بی طرفانه است که به بررسی صحت، دقت و انطباق صورت های مالی و سوابق حسابداری با استانداردهای حسابداری می پردازد. هدف اصلی حسابرسی اطمینان از صحت اطلاعات مالی و افزایش شفافیت در امور مالی سازمان هاست.
هدف اصلی حسابرسی، اظهارنظر در مورد اینکه آیا این صورت های مالی، تصویر منصفانه ای از وضعیت مالی، عملکرد مالی و جریان های نقدی سازمان ارائه می دهند یا خیر، می باشد.
به عبارت ساده تر، حسابرسی به معنای بررسی دقیق و همه جانبه اسناد و مدارک مالی یک سازمان است تا اطمینان حاصل شود که اطلاعات ارائه شده در صورت های مالی، دقیق، کامل و عاری از هرگونه خطا یا تقلب است.
اما چرا به حسابرسی نیاز است؟
- حسابرسی به سرمایه گذاران اطمینان می دهد که اطلاعات مالی ارائه شده توسط شرکت، قابل اعتماد و دقیق است.
- حسابرسی به شناسایی و کاهش ریسک های مالی و عملیاتی کمک می کند.
- حسابرسی می تواند به بهبود سیستم های کنترل داخلی سازمان کمک کند.
- حسابرسی به سازمان ها کمک می کند تا با قوانین و مقررات مالی و حسابداری تطبیق پیدا کنند.
چند نوع حسابرسی داریم؟
حسابرسی داخلی
که توسط کارکنان داخلی سازمان انجام می شود، هدف اصلی حسابرسی داخلی بهبود عملکرد داخلی و شناسایی مشکلات است.
حسابرسان داخلی به صورت دوره ای یا مداوم عملکرد سازمان را بررسی می کنند، تمرکز اصلی بر کشف مشکلاتی است که ممکن است بر عملکرد مالی یا عملیاتی سازمان تأثیر منفی بگذارد و یکی از وظایف بسیار مهم آن ها، ارزیابی سیستم های کنترل داخلی و اطمینان از کارآمدی آن هاست.
حسابرسان داخلی با تحلیل دقیق مشکلات، راهکارهایی برای بهبود هم ارائه می دهند که با توجه به اشراف آن ها بر فعالیت های شرکت می تواند بسیار کاربردی هم باشد.
اما از طرفی این نوع از حسابرسی به دلیل انجام شدن توسط کارکنان داخلی، ممکن است تعارض منافع یا فشارهای مدیریتی بر نتایج تأثیر بگذارد، مثلاً حسابرسان داخلی ممکن است تحت فشار مدیران قرار گیرند تا گزارش هایی ارائه دهند که عملکرد سازمان را بهتر از آنچه هست نشان دهد! این فشار ممکن است به دلیل دلایل مختلفی از جمله پاداش های عملکرد، ارزیابی عملکرد یا ترس از از دست دادن شغل باشد.
حسابرسان داخلی حتی ممکن است روابط شخصی قوی با همکاران خود در بخش های دیگر سازمان داشته باشند. این روابط ممکن است باعث شود که آنها در شناسایی و گزارش دهی مشکلات و نواقص موجود در سیستم های کنترل داخلی تردید کنند.
تمرکز اصلی حسابرسان داخلی بر مسائل داخلی است و معمولاً برای کاربران خارجی (مانند سهامداران) کاربرد مستقیمی ندارد.
حسابرسی خارجی
حسابرسی خارجی که توسط حسابرسان مستقل و خارج از سازمان انجام می شود و هدف آن اظهارنظر در مورد صورت های مالی برای استفاده کاربران خارجی مانند سرمایه گذاران است. خوب است بدانید :
- حسابرسان خارجی هیچ گونه وابستگی به سازمان ندارند، بنابراین نظرات آن ها بی طرفانه است.
- صورت های مالی بر اساس استانداردهای حسابداری و الزامات قانونی بررسی می شوند.
- حسابرسان خارجی مسئول شناسایی خطاهای مهم یا تقلب های احتمالی در گزارش های مالی هستند.
- نتیجه اصلی حسابرسی خارجی، صدور گزارش حسابرسی و اظهارنظر درباره صحت و انطباق صورت های مالی است.
حسابرسی خارجی دقیقاً چه کاربردی دارد؟
حسابرسی خارجی انجام می شود چون :
گزارش حسابرسان مستقل به عنوان یک سند معتبر و بی طرفانه، صحت اطلاعات مالی ارائه شده توسط سازمان را تأیید می کند، در این فرایند حسابرسان خارجی با بررسی دقیق صورت های مالی، اطلاعات دقیق و قابل اعتمادی را به ذی نفعان ارائه می دهند.
از طرفی سرمایه گذاران، سهامداران و سایر ذی نفعان خارجی می توانند با تکیه بر این گزارش ها، تصمیمات آگاهانه تری اتخاذ کنن و از سوی دیگر بانک ها و مؤسسات مالی برای ارزیابی وضعیت مالی و توان بازپرداخت تسهیلات توسط سازمان ها، به گزارش های حسابرسی خارجی نیاز دارند.
کاهش ریسک از نتایج حسابرسی خارجی است؛ اطمینان از صحت داده های مالی، ریسک های سرمایه گذاری و تصمیم گیری های مالی را کاهش می دهد.
همچنین در سالهای اخیر، قوانین مالیاتی و نظارتی معمولاً شرکت ها را ملزم به ارائه صورت های مالی حسابرسی شده می کنند، شرکت ها برای ارائه گزارش های سالانه به بورس اوراق بهادار، سازمان مالیاتی یا سایر نهادهای نظارتی، به این نوع حسابرسی نیاز دارند؛ این الزام قانونی باعث می شود سهامداران خرد و کلان از صحت و شفافیت اطلاعات مالی سازمان اطمینان حاصل کنند.
در جدول زیر، محدودیت های حسابرسی خارجی را هم مرور کنید:
محدودیت | توضیحات |
نمونه گیری | به دلیل حجم بالای داده ها، حسابرسان نمی توانند همه موارد را بررسی کنند و از روش نمونه گیری استفاده می کنند. |
ارزیابی قضاوت های حرفه ای | بسیاری از موارد در حسابداری به تخمین و برآورد نیاز دارند که بر اساس قضاوت حرفه ای حسابرس است و ممکن است با واقعیت متفاوت باشد. |
کشف تقلب | تقلب ها اغلب به صورت عمدی پنهان می شوند و کشف آنها دشوار است. |
سیستم های کنترل داخلی | حسابرسی به سیستم های کنترل داخلی سازمان متکی است و ضعف در این سیستم ها، توانایی حسابرس را محدود می کند. |
شواهد حسابداری | کیفیت و کافی بودن شواهد حسابداری می تواند متغیر باشد. |
محدودیت های زمانی | فشارهای زمانی و تغییرات در مقررات، بر زمان مورد نیاز برای انجام حسابرسی تأثیر می گذارد. |
استانداردهای حسابرسی کدامند؟
استانداردهای حسابرسی مجموعه ای از اصول، دستورالعمل ها و الزامات هستند که حسابرسان باید در فرآیند حسابرسی رعایت کنند. این استانداردها به عنوان چارچوبی برای ارائه خدمات حسابرسی با کیفیت بالا عمل کرده و از یکپارچگی، بی طرفی و شفافیت گزارش های حسابرسی اطمینان حاصل می کنند. در ایران، این استانداردها توسط سازمان حسابرسی تدوین و ابلاغ می شوند و به عنوان مرجع رسمی در فرآیند حسابرسی به کار می روند.
استانداردهای حسابرسی در ایران در چند دسته اصلی قرار می گیرند:
- استانداردهای کلی : این استانداردها به صلاحیت، رفتار حرفه ای، و استقلال حسابرس مربوط می شوند.
حسابرس باید دارای دانش فنی کافی، تجربه عملی و آگاهی از قوانین و مقررات مرتبط باشد. وی باید از نظر فکری و حرفه ای مستقل بوده و در فرآیند حسابرسی تحت تأثیر مدیران یا سایر افراد ذی نفع قرار نگیرد ؛ رعایت اصول اخلاقی مانند صداقت، امانت داری و رعایت منافع عمومی ضروری است.
- استانداردهای عملیاتی : این استانداردها به نحوه برنامه ریزی و اجرای فرآیند حسابرسی مربوط هستند. حسابرس باید برای فرآیند حسابرسی برنامه ای مدون تنظیم کرده و منابع لازم را تعیین کند.
تقسیم وظایف در تیم حسابرسی و نظارت بر عملکرد اعضا باید با دقت انجام شود. همچنین حسابرس باید اطمینان حاصل کند که فرآیند حسابرسی با کیفیت بالا و مطابق با استانداردهای مربوطه انجام می شود.
- استانداردهای گزارش دهی : این استانداردها به نحوه تهیه و ارائه گزارش حسابرسی مربوط می شوند؛ گزارش حسابرسی باید به وضوح نشان دهد که آیا صورت های مالی سازمان مطابق با اصول حسابداری تهیه شده اند یا خیر.
این گزارش باید عاری از هرگونه تعصب و جانبداری باشد و شامل اجزای مشخصی مانند هدف حسابرسی، محدودیت ها، یافته ها و نظر حسابرس باشد.
مهم ترین استانداردهای حسابرسی ایران
برخی از استانداردهای حسابرسی که در ایران به طور گسترده مورد استفاده قرار می گیرند، عبارتند از:
۱. استاندارد حسابرسی شماره ۲۰۰: اهداف کلی حسابرس مستقل و اجرای حسابرسی بر اساس استانداردها، این استاندارد اصول اساسی را برای اجرای حسابرسی های مستقل مشخص می کند، از جمله مسئولیت های حسابرس در اظهارنظر مستقل.
۲. استاندارد شماره ۲۳۰: مستندسازی حسابرسی، این استاندارد بر اهمیت ثبت و مستندسازی تمامی مراحل حسابرسی تأکید دارد. مستندات باید به گونه ای باشد که شخص ثالث بتواند فرآیندها و نتایج حسابرسی را درک کند.
۳. استاندارد شماره ۵۰۰: شواهد حسابرسی، این استاندارد نحوه جمع آوری، ارزیابی، و تحلیل شواهد حسابرسی برای پشتیبانی از نظر نهایی حسابرس را تشریح می کند.
۴. استاندارد شماره ۷۰۰: اظهارنظر در گزارش حسابرسی، این استاندارد به نحوه تهیه و ارائه نظر حسابرس در مورد صورت های مالی اشاره دارد. نوع اظهارنظر (مقبول، مشروط، مردود یا عدم اظهارنظر) باید به وضوح مشخص شود.
اهداف استانداردهای حسابرسی در ایران
- استانداردها باعث می شوند تمامی حسابرسان از رویه های یکسان و با کیفیت پیروی کنند.
- گزارش هایی که مطابق استانداردها تهیه می شوند، به افزایش شفافیت اطلاعات کمک می کنند.
- حسابرسی مبتنی بر استانداردها باعث اعتمادسازی بین سهامداران و سازمان ها می شود.
- استانداردهای حسابرسی ایران با استانداردهای بین المللی مانند IFAC همسو هستند و این امر باعث تسهیل تعاملات مالی در سطح جهانی می شود.
اما برخی حسابرسان ممکن است آگاهی کافی از استانداردهای جدید نداشته باشند یا برخی قوانین داخلی ممکن است با الزامات استانداردهای بین المللی تناقض داشته باشند. همچنین اجرای دقیق استانداردها گاهی به منابع بیشتری نیاز دارد که ممکن است برای سازمان های کوچک تر چالش برانگیز باشد.
مراحل اصلی حسابرسی
حسابرسی در 4 مرحله اصلی انجام می شود :
مرحله اول حسابرسی، برنامهریزی
مشخص کردن هدف اصلی حسابرسی، مانند اظهارنظر در مورد صورتهای مالی، ارزیابی سیستمهای کنترل داخلی یا بررسی رعایت قوانین و مقررات، کسب اطلاعات کافی در مورد ماهیت کسبوکار، صنعت آن، محیط عملیاتی و عوامل ریسک مرتبط در همان ابتدای حسابرسی انجام می شود.
شناسایی و ارزیابی ریسکهای ذاتی و کنترل، و تعیین سطح اطمینان مورد نیاز برای کاهش ریسک حسابرسی به سطح قابل قبول و تهیه یک برنامه دقیق برای اجرای حسابرسی، شامل تعیین روشهای حسابرسی، نمونهگیری و زمانبندی مراحل مختلف هم در همین مرحله برنامه ریزی توسط حسابرس انجام می شود.
مرحله دوم، جمعآوری شواهد حسابرسی
در این مرحله، بررسی اسناد اولیه، دفاتر، صورتهای حسابداری و سایر مدارک مرتبط برای تأیید اطلاعات موجود در صورتهای مالی انجام می شود ، ضمن اینکه مصاحبه با کارکنان هم آغاز می شود، انجام مصاحبه با کارکنان اصلی سازمان برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد فرآیندهای کسبوکار و سیستمهای کنترل داخلی.
اجرای آزمونهای مختلف مانند آزمونهای کنترل، آزمونهای محتوا و آزمونهای تفصیلی برای تأیید صحت و دقت اطلاعات و مشاهده مستقیم عملیات و فعالیتهای سازمان برای کسب اطمینان از وجود و عملکرد کنترلهای داخلی هم در مرحله دوم که همان جمع آوری شواهد است انجام می گیرد.
مرحله سوم، ارزیابی شواهد حسابرسی
پس از انجام دو مرحله قبلی، نوبت مقایسه شواهد جمعآوری شده با استانداردهای حسابداری پذیرفته شده برای ارزیابی انطباق صورتهای مالی با این استانداردها می رسد.
ارزیابی مجدد ریسکهای شناسایی شده در مرحله برنامهریزی و تعیین اینکه آیا اقدامات انجام شده برای کاهش این ریسکها کافی بوده است و همچنین تعیین اینکه آیا هرگونه خطا یا عدم انطباق شناسایی شده به اندازه کافی مهم است که بر تصمیمگیری کاربران صورتهای مالی تأثیر بگذارد هم توسط حسابرس در مرحله سوم حسابرسی انجام می شود.
مرحله چهارم، تهیه گزارش حسابرسی
در این مرحله که در واقع مرحله نهایی حسابرسی است، ارائه یک نظر حسابرسی مستقل در مورد اینکه آیا صورتهای مالی، تصویر منصفانهای از وضعیت مالی، عملکرد مالی و جریانهای نقدی سازمان ارائه میدهند یا خیر، توسط حسابرس خبره انجام می شود و در نتیجه ارائه توصیههایی برای بهبود سیستمهای کنترل داخلی و فرآیندهای حسابداری سازمان ارائه می گردد.
تفاوت حسابداری و حسابرسی
ویژگی | حسابداری | حسابرسی |
هدف اصلی (تفاوت حسابداری و حسابرسی) | ثبت، طبقهبندی و خلاصه کردن رویدادهای مالی، تهیه صورتهای مالی و ارائه اطلاعات مالی به کاربران داخلی و خارجی | ارزیابی مستقل و سیستماتیک صورتهای مالی، سیستمهای کنترل داخلی و رعایت استانداردهای حسابداری برای اظهار نظر در مورد صحت و انصاف اطلاعات ارائه شده |
رویکرد در تفاوت حسابداری و حسابرسی | رویکردی ساختاری و روتین دارد و بر ثبت دقیق اطلاعات مالی تمرکز میکند. | رویکردی تحلیلی و انتقادی دارد و بر بررسی و ارزیابی اطلاعات ثبت شده تمرکز میکند. |
زمان انجام | به صورت مداوم و در طول دوره انجام میشود. | پس از اتمام دوره مالی و تهیه صورتهای مالی انجام میشود. |
شخص انجام دهنده | حسابدار | حسابرس (میتواند داخلی یا خارجی باشد) |
مسئولیت | تهیه و ارائه اطلاعات مالی | ارزیابی و اظهار نظر در مورد صحت و انصاف اطلاعات مالی |
استانداردها و تفاوت حسابداری و حسابرسی | استانداردهای حسابداری (مانند استانداردهای حسابداری بینالمللی) | استانداردهای حسابرسی (مانند استانداردهای بینالمللی حسابرسی) |
تمرکز | بر ثبت دقیق رویدادهای مالی و تهیه گزارشهای مالی | بر ارزیابی سیستمهای کنترل داخلی، شناسایی ریسکها و ارزیابی صحت اطلاعات |
ابزارها | نرمافزارهای حسابداری، اسناد حسابداری، دفتر کل | برنامههای حسابرسی، نمونهگیری، آزمونهای حسابرسی، مصاحبه |
گزارش | صورتهای مالی (ترازنامه، سود و زیان، جریان وجوه نقد) | گزارش حسابرسی (بیانگر نظر حسابرس در مورد صورتهای مالی) |
هدف از گزارش | ارائه اطلاعات مالی به کاربران داخلی و خارجی | اطمینان دادن به کاربران خارجی در مورد صحت و انصاف اطلاعات مالی |
شباهتهای حسابداری و حسابرسی
اگرچه حسابداری و حسابرسی دو رشته مجزا با وظایف و اهداف متمایز هستند، اما ریشه در یک مفهوم دارند و از بسیاری جهات به هم مرتبط هستند. تفاوت حسابداری و حسابرسی را بررسی کردیم و اما شباهت ها:
حسابداری و حسابرسی اصول مشترکی دارند و هر دو رشته بر پایه اصول و استانداردهای حسابداری بنا شدهاند. به عبارت دیگر، زبان مشترکی دارند که برای بیان اطلاعات مالی استفاده میشود. همچنین، هدف اصلی هر دو رشته، ارائه اطلاعات مالی دقیق و قابل اعتماد است.
ابزارهای مشترک دارند، حسابداران و حسابرسان از ابزارهای مشابهی برای انجام وظایف خود استفاده میکنند. این ابزارها شامل اسناد حسابداری، دفاتر، نرمافزارهای حسابداری و استانداردهای حسابداری هستند.
مهارتهای مورد نیازشان شبیه است، تسلط بر اصول حسابداری، دقت در کار، توانایی تحلیل اطلاعات و توجه به جزئیات از جمله مهارتهای مشترک حسابداران و حسابرسان است.
اطلاعات حاصل از حسابداری و حسابرسی برای تصمیمگیری مدیران، سرمایهگذاران و سایر ذینفعان استفاده میشود. هر دو رشته در ارزیابی عملکرد مالی سازمان نقش دارند.
هر دو رشته موظف به رعایت استانداردهای حسابداری بینالمللی هستند و باید خود را با تغییرات در این استانداردها تطبیق دهند.
و به طور خلاصه، حسابداری و حسابرسی هر دو به دنبال ارائه اطلاعات مالی دقیق و قابل اعتماد هستند. حسابداری بر ثبت و جمعآوری اطلاعات تمرکز دارد، در حالی که حسابرسی بر ارزیابی و اظهار نظر در مورد این اطلاعات تمرکز دارد. با این حال، این دو رشته به شدت به هم وابسته هستند و از بسیاری جهات مکمل یکدیگرند.
در واقع، میتوان حسابداری را به عنوان پایه و اساس حسابرسی در نظر گرفت. اطلاعاتی که توسط حسابداران ثبت و جمعآوری میشود، مبنای کار حسابرسان برای ارزیابی و اظهار نظر قرار میگیرد، حسابداری به ما میگوید که یک شرکت چقدر درآمد داشته است، اما حسابرسی به ما میگوید که آیا این ارقام دقیق و قابل اعتماد هستند یا خیر.
در چه موقعیت هایی حسابرسی اجباری است؟
حسابرسی اجباری زمانی رخ میدهد که یک سازمان یا شرکت به دلایل قانونی یا مقرراتی موظف به انجام حسابرسی سالانه بر روی صورتهای مالی خود باشد. این الزام به منظور اطمینان از صحت و دقت اطلاعات مالی، شفافیت و پاسخگویی شرکتها در برابر سهامداران، سرمایهگذاران و سایر ذینفعان اعمال میشود.
مواردی که معمولاً حسابرسی را اجباری میکنند عبارتند از:
- در شرکتهای سهامی عام به دلیل ماهیت عمومی و وجود سهامداران متعدد، حسابرسی سالانه برای این شرکتها الزامی است.
- در حسابرسی شرکتهای سهامی خاص، در برخی موارد، به ویژه شرکتهایی که اوراق بهادار منتشر میکنند یا حجم معاملات آنها بالا است، حسابرسی اجباری میشود.
- در تمام بانکها و موسسات مالی به دلیل اهمیت نقش آنها در اقتصاد، حسابرسی سالانه برای این موسسات الزامی است.
- شرکتهای بیمهای به دلیل ماهیت ریسکپذیری بالای این شرکتها، حسابرسی سالانه برای آنها الزامی است و شامل حسابرسی بیمه می شوند.
- شرکتهایی که از نظر حجم فعالیت و اندازه بزرگ هستند، معمولاً مشمول مقررات حسابرسی اجباری میشوند.
- برخی صنایع و فعالیتها به دلیل ماهیت خاص خود، قوانین و مقررات حسابرسی خاصی دارند که ممکن است حسابرسی را برای برخی شرکتها اجباری کند.
- همچنین، در برخی موارد، نهادهای نظارتی ممکن است به دلایل خاصی حسابرسی یک شرکت را الزامی کنند.
عوامل مهم در انتخاب یک حسابرس خوب
حسابداری و حسابرسی را تعریف کردیم، انواع آن را برشمردیم و تفاوت حسابداری و حسابرسی و شباهت ها را نیز بیان کردیم اما اگر بخواهیم حسابرس داشته باشیم، چه عواملی را برای انتخاب در نظر بگیریم و چه سوالهایی از وی بپرسیم؟!
حسابرسی انتخاب کنید که تجربه کار در صنعت شما را داشته باشد برخی حسابرسان بسیار هم خبره و مجرب هستند اما تجربه کار در حوزه شغلی شما را ندارند و زمان و هزینه زیادی را باید صرف درک عمیق کسب و کار خود به حسابرس کنید!
از مشتریان قبلی حسابرس در مورد عملکرد و رضایت آنها سوال کنید و توصیههای همکاران و دوستان را نیز در نظر بگیرید، البته حسابرسی که بتواند به خوبی با شما ارتباط برقرار کند و تیم شما را درک کند، مناسبتر است.
از سوی دیگر، هزینههای حسابرسی را با حسابرسان مختلف مقایسه کنید و اطمینان حاصل کنید که هزینهها با بودجه شما همخوانی دارد.
برای انتخاب بهتر:
از چندین حسابرس درخواست پیشنهاد کنید تا بتوانید هزینهها و خدمات آنها را مقایسه کنید.
قبل از انتخاب حسابرس، با او مصاحبه کنید تا از دانش، تجربه و تواناییهای او مطمئن شوید و قبل از شروع همکاری، یک قرارداد کتبی با حسابرس منعقد کنید که در آن وظایف، مسئولیتها و هزینهها به طور دقیق مشخص شده باشد.
سوالاتی که میتوانید از حسابرس بپرسید:
- تجربه شما در حسابرسی کسبوکارهایی مانند کسبوکار من چیست؟
- آیا شما با استانداردهای حسابداری مورد استفاده در صنعت ما آشنا هستید؟
- چه خدماتی علاوه بر حسابرسی ارائه میدهید؟
- هزینههای حسابرسی شما چگونه محاسبه میشود؟
- چه مدت زمانی برای انجام حسابرسی نیاز دارید؟
در این نوشتار، تفاوت حسابداری و حسابرسی را بررسی کردیم، رایان محاسبان با سالها تجربه در حوزه حسابرسی، طیف گستردهای از شرکتها در صنایع تولیدی، خدماتی و بازرگانی را تحت پوشش قرار داده است. ما با شناخت عمیق از پیچیدگیهای هر صنعت، قادر به ارائه خدمات حسابرسی دقیق و جامع هستیم. انتخاب رایان محاسبان به معنای بهرهمندی از یک تیم متخصص و با تجربه است که به کسبوکار شما در حفظ شفافیت مالی و اتخاذ تصمیمهای بهتر کمک میکند.
با ما همراه شوید تا از مزایای حسابرسی حرفهای بهرهمند شوید.