مالیات عمده فروشان به طور کلی تحت نظام مالیاتی کشور قرار میگیرد و بر اساس میزان درآمد و نوع فعالیت آنها محاسبه میشود. عمده فروشان باید طبق قوانین مالیاتی در سامانه های مالیاتی ثبتنام کنند و مالیات بر ارزش افزوده (VAT) و مالیات بر درآمد را پرداخت نمایند.
نرخ مالیات ارزش افزوده برای عمده فروشی در هر فروش کالا یا خدمات، به فاکتور اضافه میشود و از مشتری دریافت شده و به حساب سازمان امور مالیات واریز می شود و یا با ارزش افزوده فاکتور های خرید تهاتر میشود.
مالیات بر درآمد عمدهفروشهای پیست نیز بر اساس سود کسبوکار محاسبه میشود. به عبارت دیگر، میزان درآمد خالص (پس از کسر هزینهها و مخارج) که از فروش کالاها یا خدمات به دست میآید، اساس محاسبه مالیات قرار میگیرد.
مالیات بر درآمد عمده فروشی بستگی به میزان سود و درآمد مشمول مالیات دارد و طبق قوانین مختلف در سطوح مختلف محاسبه میشود. بهطور کلی، مالیات بر درآمد بر اساس میزان سود خالص مشمول مالیات، به صورت سالانه محاسبه میشود.
مالیات عمده فروشان و مالیات عمده فروشی دیگر فقط یک هزینه ساده نیست؛ این روزها به بزرگ ترین دغدغه صدها هزار عمده فروش، بنکدار، توزیع کننده، واردکننده و کاسب بازار تهران و شهرستان ها و حتی عمده فروشان مناطق آزاد بدل شده است!
شما که صبح با ۵۰ تماس مشتری بیدار می شوید، کانتینر ۴۰ فوت خالی می کنید، انبار ۵۰۰۰ متری پر می کنید، شب تا ۲ بامداد فاکتور می زنید و آخر ماه می بینید نصف سودتان پای مالیات عمده فروشی، جرایم مالیاتی سامانه مودیان، برگ تشخیص سنگین و ۴٪ علی الحساب خرید رفته؛ با ما در این مقاله همراه باشید.
اگر حتی یکی از این سوال ها ذهنتان را مشغول کرده، این مقاله برای شماست:
- مالیات عمده فروشی ۱۴۰۴ دقیقاً چند درصد است و از کی می شود ۱۴٪؟
- فروش عمده به مغازه، سوپرمارکت و بنکدار واقعاً باید ۱۳٪ ارزش افزوده بگیرم یا می شود بدون مالیات فاکتور بزنم؟
- اگر مشتری کد اقتصادی نداشته باشد، همان ۴٪ معروف را کسر کنم یا نه؟
- جریمه نزدن صورتحساب الکترونیکی برای عمده فروشان الان چقدر شده؟ (۱۰٪؟ ۳۰٪؟ یا مستقیم کد اقتصادی باطل می شود؟)
- مالیات عمده فروشان طلا فقط روی اجرت است یا اصل طلا هم می گیرد؟
- عمده فروش مواد غذایی، موبایل، لوازم خانگی، پوشاک و قطعات خودرو چه معافیت هایی دارد؟
- چطور اظهارنامه ارزش افزوده و عملکرد را پر کنم که یک ریال هم جریمه نخورم؟
مالیات عمده فروشی دقیقاً چیست و چرا اکثر عمده فروشان در آن اشتباه می کنند؟
مالیات عمده فروشی فقط همان ۹ درصد ارزش افزوده نیست! این تصور غلط، سالانه میلیاردها تومان جریمه برای عمده فروشان به همراه دارد.
در واقع، مالیات عمده فروشان شامل مجموعه ای از تکالیف و پرداخت هاست که در سال ۱۴۰۴–۱۴۰۵ به شرح زیر است:
- مالیات بر ارزش افزوده ۹٪ + ۴٪ عوارض شهرداری و روستایی (مجموع ۱۳٪ تا پایان ۱۴۰۵)
- مالیات بر درآمد (مالیات عملکرد) با نرخ ۱۵٪ تا ۳۰٪ بسته به حجم فروش
- مالیات علی الحساب ۴٪ خرید از تولیدکننده یا واردکننده بدون کد اقتصادی (ماده ۱۰۴)
- مالیات تکلیفی حقوق پرسنل، اجاره انبار، حمل ونقل و پیمانکاری
- مالیات بر ارزش افزوده صادراتی (۰٪ اما با شرایط خاص)
- جریمه های سنگین سامانه مودیان و صورتحساب الکترونیکی
- عوارض صادرات برخی کالاها (مثل زعفران، پسته و …)
نرخ دقیق مالیات بر ارزش افزوده در مالیات عمده فروشی سال ۱۴۰۴ و ۱۴۰۵
بر اساس آخرین بخشنامه سازمان امور مالیاتی (آذر ۱۴۰۵):
- نرخ استاندارد مالیات و عوارض ارزش افزوده تا ۲۹ اسفند ۱۴۰۵: ۱۳٪ (۹٪ مالیات + ۴٪ عوارض)
- از ۱ فروردین ۱۴۰۶: ۱۰٪ مالیات + ۴٪ عوارض = مجموع ۱۴٪
- کالاهای اساسی (برنج، روغن، شکر، گندم، شیرخشک، دارو): همچنان ۱٪
- طلا، جواهرات و پلاتین: فقط ۹٪ روی سود و کارمزد (اصل طلا معاف)
- سیگار و تنباکو: ۲۵٪ + ۱۵٪ عوارض = مجموع ۴۰٪ + ۲۵٪ مالیات عملکرد
- نوشابه و آب معدنی: ۱۵٪ مالیات + عوارض
آیا عمده فروشان واقعاً از مالیات بر ارزش افزوده معاف هستند؟
خیر! این شایعه کاملاً غلط است.
طبق ماده ۱۳ قانون دائمی مالیات بر ارزش افزوده (مصوب ۱۴۰۰ با اصلاحات ۱۴۰۴):
فروش عمده فقط در دو حالت می تواند بدون مالیات بر ارزش افزوده باشد:
۱. فروش مستقیم به مصرف کننده نهایی (مردم عادی) که خودش مودی سامانه مودیان نیست ، صدور صورتحساب الکترونیکی نوع دوم بدون مالیات مجاز است
۲. فروش کالاهای کاملاً معاف طبق جدول ماده ۹ (محصولات کشاورزی فرآوری نشده، دام زنده، کتاب، روزنامه، خدمات درمانی و …)
در تمام موارد دیگر (فروش به فروشگاه، سوپرمارکت، رستوران، شرکت، بنکدار، هایپرمارکت و …) حتماً باید ۱۳٪ مالیات و عوارض دریافت و تا موعد مقرر به سازمان امور مالیاتی پرداخت کنید. در غیر این صورت جریمه ۲۰۰٪ مالیات متعلقه + ۲٪ ماهانه در انتظار شماست.
سامانه مودیان و صورتحساب الکترونیکی برای مالیات عمده فروشان (اجباری از ۱۴۰۱ – تشدید در ۱۴۰۴)
از دی ماه ۱۴۰۱ تمام عمده فروشان (حتی با فروش زیر ۱ میلیارد تومان) موظف به صدور صورتحساب الکترونیکی شدند. در سال ۱۴۰۴ این قانون بسیار سخت گیرانه تر شده:
مراحل دقیق ثبتنام و فعالیت در سامانه مودیان برای عمدهفروشان
۱. ورود به پورتال سازمان امور مالیاتی
به آدرس my.tax.gov.ir بروید و با کد ملی و شماره موبایل ثبتشده وارد شوید.
۲. تکمیل یا بروزرسانی ثبتنام الکترونیکی
اگر قبلاً کد اقتصادی دارید → فقط اطلاعات را بروز کنید. اگر ندارید → ثبتنام الکترونیکی جدید انجام دهید و شماره اقتصادی ۱۲ رقمی جدید دریافت کنید (حتماً باید جدید باشد، قدیمیها از ۱۴۰۳ اعتبار ندارند).
۳. انتخاب روش ارسال صورتحساب الکترونیکی (سه راه دارید)
- کارپوشه مستقیم سازمان امور مالیاتی → رایگان اما کند و دستی
- شرکتهای معتمد مالیاتی نوع اول → پیشنهادی (مثل تاکسا، مودیانپرداز، قیاسپلاس، فاکتورلند، سپیدار سیستم و …)
- نرمافزارهای واسط معتبر → مثل هلو، سپیدار، معین، راهکار، دشت، فرداد و …
۴. دریافت شناسه یکتای حافظه مالیاتی
پس از انتخاب روش، سازمان یک کد ۳۲ رقمی منحصربهفرد (شناسه یکتای حافظه مالیاتی) به شما میدهد. این کد قلب تپنده فعالیت شماست؛ بدون آن هیچ صورتحسابی معتبر نیست.
۵. اتصال پایانه فروشگاهی یا نرمافزار حسابداری
- اگر فروشگاه فیزیکی دارید → پایانه فروشگاهی (کارتخوان) را به سامانه متصل کنید
- اگر فقط نرمافزار حسابداری دارید → آن را از طریق شرکت معتمد یا API به سامانه مودیان وصل کنید
۶. شروع صدور صورتحساب الکترونیکی
از این به بعد فقط دو نوع صورتحساب مجاز دارید:
- صورتحساب الکترونیکی نوع ۱ → برای فروش به اشخاص دارای کد اقتصادی (مودیان سامانه)
- صورتحساب الکترونیکی نوع ۲ → برای فروش به مصرفکننده نهایی (مردم عادی) – میتوانید بدون ارزش افزوده هم صادر کنید
جریمه های سنگین عدم صدور صورتحساب الکترونیکی در مالیات عمده فروشان ۱۴۰۴:
- اولین تخلف: ۱۰٪ مبلغ فروش
- دومین تخلف: ۲۰٪ مبلغ فروش
- سومین تخلف به بعد: ۳۰٪ مبلغ فروش + تعلیق کد اقتصادی تا ۶ ماه
- تخلف بالای ۱ میلیارد تومان در سال: جریمه تا ۷۵٪ + ابطال دائم کد اقتصادی
اظهارنامه مالیات بر ارزش افزوده عمده فروشان – مهلت ها و نکات طلایی ۱۴۰۴
مهلت ارسال اظهارنامه مالیاتی ارزش افزوده در سال ۱۴۰۴:
- فصل بهار ۱۴۰۴: حداکثر تا ۱۵ تیر ۱۴۰۴
- فصل تابستان ۱۴۰۴: حداکثر تا ۱۵ مهر ۱۴۰۴
- فصل پاییز ۱۴۰۴: حداکثر تا ۱۵ دی ۱۴۰۴
- فصل زمستان ۱۴۰۴: حداکثر تا ۱۵ فروردین ۱۴۰۵
جریمه تأخیر در ارسال:
- ۵۰٪ مالیات متعلقه + ۲٪ به ازای هر ماه تأخیر
- جریمه عدم پرداخت به موقع: ۲٪ ماهانه از تاریخ سررسید
نکته طلایی: اگر خرید و فروش شما برابر باشد (یعنی مالیات خرید ≥ مالیات فروش)، می توانید از اعتبار مالیاتی استفاده کنید و حتی درخواست استرداد وجه بدهید.
مالیات عملکرد (مالیات بر درآمد) عمده فروشان در سال ۱۴۰۴ – ۱۴۰۵
طبق آخرین اصلاحیه ماده ۱۰۵ و ۱۳۱ قانون مالیات های مستقیم (آذر ۱۴۰۵):
- شرکت ها (اشخاص حقوقی): ۲۵٪ سود خالص به صورت مقطوع
- اشخاص حقیقی با فروش سال ۱۴۰۳ بالای ۶۷۲ میلیارد تومان: ۲۵٪ مقطوع (مانند شرکت)
- اشخاص حقیقی با فروش کمتر از ۷۲ میلیارد: طبق جدول پلکانی ماده ۱۳۱:
- تا ۵۰۰ میلیون سود: ۱۵٪
- ۵۰۰ میلیون تا ۱ میلیارد: ۲۰٪
- بالای ۱ میلیارد: ۲۵٪ تا ۳۰٪
مهلت تسلیم اظهارنامه عملکرد:
- عملکرد سال مالی ۱۴۰۳: تا پایان تیر ۱۴۰۴
- عملکرد سال مالی ۱۴۰۴: تا پایان تیر ۱۴۰۵
معافیت های واقعی و قانونی مالیات عمده فروشی در سال ۱۴۰۴
۱. معافیت سقف فروش برای اشخاص حقیقی اگر مجموع فروش کالا و خدمات شما در سال ۱۴۰۳ کمتر از ۶۷ میلیارد و ۲۰۰ میلیون تومان باشد، از نرخ مقطوع ۲۵٪ مالیات عملکرد معاف هستید و مالیاتتان طبق جدول پلکانی ماده ۱۳۱ (۱۵٪ تا ۲۵٪) محاسبه می شود. (سقف سال ۱۴۰۴ احتمالاً در بودجه ۱۴۰۵ افزایش می یابد و معمولاً تا پایان اسفند اعلام می شود)
۲. معافیت ۱۰۰٪ مالیات عملکرد واحدهای تولیدی واحدهای تولیدی دارای پروانه بهره برداری یا جواز تأسیس از وزارت صنعت، معدن و تجارت، تا ۵ سال اول از تاریخ شروع فعالیت (تاریخ بهره برداری) کاملاً از مالیات عملکرد معاف هستند. (در مناطق کمتر توسعه یافته این معافیت تا ۱۰ سال هم می رسد)
۳. معافیت کامل صادرات
- مالیات بر ارزش افزوده صادرات: صفر درصد
- مالیات عملکرد درآمد صادراتی: ۱۰۰٪ معاف شرط: ارائه پروانه گمرکی سبز یا گواهی صادره از گمرک ایران
۴. معافیت مناطق آزاد تجاری و ویژه اقتصادی فروش کالا در داخل همان منطقه آزاد یا ویژه اقتصادی:
- مالیات بر ارزش افزوده: معاف
- مالیات عملکرد: معاف به مدت ۲۰ سال از تاریخ بهره برداری
۵. معافیت فروش به مسافران خروجی (Tourist Refund) فروش مستقیم به گردشگران خارجی در فروشگاه های مجاز فرودگاه و مرز خروجی:
- مالیات بر ارزش افزوده پرداختی توسط گردشگر قابل استرداد است
- فروشنده می تواند صورت حساب بدون کسر ارزش افزوده صادر کند (با مهر گمرک)
۶. معافیت کالاهای خاص طبق ماده ۹ قانون دائمی ارزش افزوده محصولات کشاورزی فرآوری نشده، دام و طیور زنده، خوراک دام، بذر، کود، سم، کتاب، مطبوعات، خدمات درمانی و آموزشی، فرش دستباف و … → فروش عمده این کالاها کاملاً معاف از ارزش افزوده است (حتی به فروشگاه هم بفروشید)
۷. معافیت مالیاتی عملکرد فعالیت های کشاورزی و دامپروری اشخاص حقیقی و حقوقی که منحصراً در حوزه کشاورزی، دامپروری، پرورش طیور، زنبورعسل و آبزیان فعالیت می کنند → ۱۰۰٪ معاف دائمی از مالیات عملکرد
بخشنامه های جدید : مهم ترین تغییراتی که همین الان باید بدانید!
1404 برای مالیات عمده فروشان پر از خبرهای مهم بود. سازمان امور مالیاتی در کمتر از ۲۰ روز، ۷ بخشنامه و دستورالعمل کلیدی صادر کرد که مستقیماً روی جیب شما تأثیر می گذارد. اگر این ها را از دست بدهید، ممکن است چند صد میلیون تومان اضافه مالیات بدهید یا جریمه های میلیونی بخورید.
بخشنامه های ۱۴۰۴: مهم ترین تغییراتی که همین الان باید بدانید!
سال ۱۴۰۴ برای مالیات عمده فروشان پر از خبرهای مهم بود. سازمان امور مالیاتی در کمتر از ۲۰ روز، چندین بخشنامه و اطلاعیه کلیدی صادر کرد که مستقیماً روی جیب شما تأثیر می گذارد. اگر این ها را از دست بدهید، ممکن است چند صد میلیون تومان اضافه مالیات بدهید یا جریمه های میلیونی بخورید.
| تاریخ صدور | شماره بخشنامه | موضوع اصلی | تأثیر مستقیم روی عمده فروشان |
| آذر ۱۴۰۴ | ۲۰۰/۱۶۳۲۸/ص | الزامی شدن کامل صورتحساب الکترونیکی از ۱ دی ۱۴۰۴ | فاکتور کاغذی دیگر اعتبار مالیاتی ندارد → اعتبار خرید شما صفر می شود! |
| آذر ۱۴۰۴ | ۲۳۰/۶۷۸۸۸/د | کسر ۸٪ علی الحساب از تراکنش های بانکی رستوران ها و کترینگ ها | اگر به رستوران، تالار، فست فود یا کترینگ جنس می فروشید، بانک ۸٪ از وجه شما کسر می کند! |
| شهریور ۱۴۰۴ | ۱۰۳/۱/۱۰۴۲۳/ص | بخشودگی ۹۵٪ جرایم بند (ب) ماده ۳۶ ارزش افزوده | اگر قبلاً فاکتور نزدید یا کم اظهاری کردید، تا پایان اسفند ۱۴۰۴ فرصت دارید خوداظهاری کنید |
| مرداد ۱۴۰۴ | ۲۰۰/۳۸۸۶۲/د | تمدید سقف تبصره ماده ۱۰۰ تا ۱۸۰ میلیارد ریال برای سال ۱۴۰۳ | مالیات مقطوع و بدون نیاز به دفاتر (در ادامه مفصل توضیح دادیم) |
| مهر ۱۴۰۴ | ۷/۵۶/۱۳۸۲۶ | تمدید فراخوان تدریجی مشاغل تا پایان ۱۴۰۴ | عمده فروشان با فروش زیر ۵ میلیارد تومان هنوز فرصت ثبت نام بدون جریمه دارند |
نکته عملی فوری: همین امروز به حسابدارتان بگویید بخشنامه ۲۰۰/۱۶۳۲۸/ص را بخواند. از ۱ دی ۱۴۰۴ اگر حتی یک فاکتور کاغذی بزنید، خریدار شما نمی تواند اعتبار مالیاتی بگیرد و شما را مقصر می داند → مشتری هایتان را از دست می دهید!
مالیات عمده فروشی مواد غذایی – نکات ویژه
- مواد غذایی اساسی (برنج، روغن، شکر، گوشت): ۱٪ ارزش افزوده
- کنسرو، رب، بیسکویت، کیک، شکلات: ۱۳٪ کامل
- آب معدنی و نوشابه: ۱۵٪
- خشکبار صادراتی: ۰٪ با شرط ارائه پروانه سبز
- فروش عمده به رستوران و کترینگ: ۱۳٪ کامل (حتی اگر غذا معاف باشد)
مالیات عمده فروشی طلا، جواهر و پلاتین – آخرین تغییرات ۱۴۰۴
طبق بخشنامه آذر ۱۴۰۴:
- اصل طلا، نقره و پلاتین: کاملاً معاف از ارزش افزوده
- فقط اجرت ساخت + سود فروشنده + حق العمل: مشمول ۹٪ ارزش افزوده
- مالیات عملکرد: فقط روی سود واقعی (نه روی اصل طلا)
- فروش طلای آب شده بدون فاکتور رسمی: جریمه ۲۰۰٪ + ابطال پروانه کسب
چک لیست کامل تکالیف مالیاتی یک عمده فروش موفق در سال ۱۴۰۴
- ثبت نام و فعال سازی پرونده در سامانه مودیان
- دریافت شناسه یکتای حافظه مالیاتی
- صدور صورتحساب الکترونیکی برای ۱۰۰٪ فروش ها
- ارسال گزارش فصلی معاملات (ماده ۱۶۹) حداکثر ۴۵ روز پس از پایان فصل
- پرداخت به موقع مالیات ارزش افزوده هر فصل
- تسلیم اظهارنامه عملکرد تا پایان تیر
- نگهداری تمام فاکتورها، قراردادها و لیست بیمه حداقل ۱۰ سال
- ثبت دقیق هزینه های قابل قبول (اجاره، حقوق، حمل، تبلیغات و …)
