مالیات بر ارث یکی از کارهایی است که باید برای به تقسیم اموال به جا مانده از متوفی بین وراث آن انجام شود. به عبارتی دیگر پیش از تقسیم امول باید بدهی هایی که فرد متوفی بر دوش آن است که پرداخت کند، اعم از مالیات بر ارث، مهریه و بدهی انجام شود که میزان و مقدار آن با توجه به نوع و شکل مال و همین طور وراث محاسبه شده و کسر می گردد.
نرخ مالیات بر ارث چقدر است ؟ اگر شخص فوت شده سپرده بانکی داشته باشد 3 درصد ، خانه و مغازه داشته باشد 7.5 درصد ارزش معاملاتی ، ماشین 2 درصد ، سهام بورسی 0.75 درصد ، سهام غیر بورسی 6 درصد، سرقفلی و حق واگذاری 3 درصد و سایر اموال و حق امتیازها 10 درصد به آن مالیات تعلق می گیرد.
میزان مالیات بر ارث با توجه به تعداد وراث و همین طور ماترک ( میزان اموال و دارایی هایی که پس از کسر بدهی ها از متوفی باقی مانده است) متفاوت است. یعنی این که باید در قدم اول ارزش ماترک بررسی شده و پس از پرداخت هزینه ها، میزان سهم هر ارث مشخص شود.
چه کسانی از پرداخت مالیات بر ارث معاف هستند ؟ با توجه به قانون مالیات های مستقیم ماده 25، وراث شهدای انقلاب در طبقه اول و دوم طبقه بندی که شامل پدر، مادر، زن، شوهر، فرزند، نوه و همین طور اجداد، برادر، خواهر و فرزندان می شوند، از پرداخت مالیات بر ارث معاف می باشند.
سامانه مالیات بر ارث
از اول تاریخ خرداد ماه 1403 وراث متوفیان یا کسانی که از تاریخ 1395.1.1 و پس از آن فوت کرده اند بدون نیاز به مراجعه به اداره امور مالیاتی کشور و مراجع ذی ربط، می توانند تنها با مراجعه مستقیم به شعبه بانک ذی ربط، برای پرداخت مالیات سپرده های متوفی و اخذ الباقی سپرده ها اقدام نمایند.
مالیات بر ارث در ایران
زمانی که یک شخص فوت می‌کند ، تمامی اموال نقدی و غیرنقدی شخص متوفی طبق قانون مشمول مالیات می‌شودو این مالیات که نوعی از مالیات های مستقیم است ، مالیات بر ارث نامیده می‌شود. این اموال میتواند داخل کشور و یا خارج از کشور باشد. لازمه مالیات بر ارث ، انحصار وراثت است و افراد وراث باید این امر را انجام داده و طبق قوانین مالیات انحصار وراثت و سایر مالیات های مربوطه را ظرف مدت مشخص شده به اداره امور مالیاتی پرداخت کنند. در ضمن یک سری از کارهای مهم در خصوص انجام کارهای قانونی بعد از فوت شخص اعم از تسلیم اظهارنامه متوفی وجود دارد که نماینده قانونی متوفی باید به صورت دقیق آن را انجام دهد.
دولت از اموال متوفی سهمی دارد و باید وراث او، فهرستی از اموال و دارایی های او به اداره امور مالیات کشور ارائه دهند و همین طور دیگر مدارک لازمه را به شورای حل اختلاف ارسال نمایند، پس از انجام این کار میزان سهم الارث هر کدام از وراث از دارایی های متوفی مطابق با گواهی انحصار وراثت تعیین می شود.
لازم به ذکر است پیش از این که سهم هر یک از وراث بررسی و محاسبه گردد، در قدم اول باید بدهی های متوفی تسویه شده که یکی از آن ها مالیات بر ارث است و پس از آن میزان سهم الارث تعیین شود.
قانون مالیات بر ارث
برای این که میزان مالیات بر ارث مشخص شود، ابتدا باید قانون آن بررسی شود. قانون مالیات بر ارث در قوانین مالیات مستقیم به سه دسته طبقه بندی می گردد که عبارتند از:
- وراث طبقه اول: پدر، مادر، زن، شوهر، اولاد و اولاد اولاد
- وراث طبقه دوم: اجداد، برادر، خواهر و اوالد آن ها
- وراث طبقه سوم: عمو، عمه، دایی، خاله و اوالد آن ها
مهلت ارسال اظهار نامه مالیات بر ارث
با توجه به به قوانین مالیات های مستقیم ، طبق ماده 26 افراد موکل و وراث فرد متوفی باید طبق فرم و نمونه های مخصوص سازمان امور مالیاتی ، اظهارنامه مالیات بر ارث را ظرف مدت یک سال پس از فوت متوفی به اداره مربوطه ارسال نمایند. توجه کنید که این لیست باید بطور دقیق و طبق نمونه های مشخص شده انجام شود و نباید مهلت ارسال آن بیش از موعد مقرر شده به طول انجامد. اگر در موعد مقرر این امر انجام نشود، جریمه ای برای اموال اعمال نمی‌شود ولی دیگر نمی‌توان از معافیت مالیاتی که بر روی هزینه های دفن و کفن و بدهی های متوفی استفاده کرد و این معافیت ها حدف خواهد شد.
مالیات بر ارث شامل چه مواردی می شود؟
- مغازه
• سرقفلی
• انواع املاک مسکونی، تجاری ، اداری و …
• حق واگذاری محل
• موجودی حساب موسسه های مالی اعتباری
• کالا و تجهیزات واحد های تولیدی و تجاری
• سود حساب های بانکی
• سود سهام بورسی و غیر بورسی
• سهام های بورسی و غیر بورسی
• تمامی اوراق بهادار مانند اوراق مشارکت ، مرابحه و ….
• حق امتیاز
• انواع وسایل نقلیه
لازم به ذکر است که تمامی دارایی های نقدی و غیر نقدی فرد متوفی که قابلیت نقد کردن داشته باشند، مالیات بر ارث به آن ها تعلق می گیرد.
چه اموالی شامل مالیات بر ارث نیستند؟
یک سری موارد شامل مالیات بر ارث نبوده و مالیاتی به آن تعلق نمی گیرد که عبارتند از:
- لوازم و اثاث منزل متوفی شامل مالیات نیستند.
- اموال وقف شده به آن مالیات تعلق نمی گیرد.
- حقوق بازنشستگی و وظیفه و همین طور پس انداز خدمت شامل این مالیات نیستند.
مهم ترین نکات مالیات بر ارث
- اموال متوفی ایران که در خارج از کشور قرار دارد، شامل 10 درصد مالیات بر ارث است.
- تا هنگامی که مالیات ماترک پرداخت نگردد، وراث نمی توانند تقسیم را انجام دهند و در اموالی که به آن می رسد، دخل و تصرف نمایند.
- پیش از بررسی و محاسبه مالیات، ابتدا باید طبقات وراث بررسی شده و سپس محاسبه شود.
- دیرکرد مالیات بر ارث مشمول جریمه نمی شود.
- برای محاسبه و طی روند مالیات بر ارث حتما از وکلا و مشاوران مالیاتی رایان محاسبان بهره بگیرید.
مدارک لازم برای گواهی مالیات بر ارث چیست؟
- ارائه درخواست کتبی برای صدور گواهی
- تنظیم و ارائه اظهارنامه مالیاتی
- تصاویر گواهی شده یا رونوشت کلسه اوراق حق مالکیت، بدهی و مطالبات متوفی
- تصویر یا رونوشت وصیت نامه در زمان موجود بودن
- تصویر گواهی فوت
- تصویر شناسنامه و کارت ملی کلیه وراث و فرد متوفی
