جریمه های مالیاتی یکی از موضوعاتی است که بیشتر مودیان امروزه با آن سروکار دارند و یکی از دغدغه های اصلی آن ها محسوب می شود. جرایم مالیاتی را در واقع می توان، کم و کاستی ها، اشتباهات و خطاهایی دانست که صاحبان کسب و کارها و مودیان در قبال سازمان امورمالیاتی انجام می دهند و این سازمان نیز آن ها در قبال این کاستی، جریمه می کند.
همان طور که می دانید تمام افراد حقیقی و حقوقی با توجه به میزان درآمد و ورودی مالی که دارند باید به سازمان امور مالیات، مبلغی را تحت عنوان مالیات پرداخت کنند و در صورت عدم انجام آن و یا دیرکرد در پرداخت؛ آن ها با جریمه های مالیاتی رو به رو می شوند.
مهم ترین جرایم مالیاتی اشخاص حقیقی و حقوقی
با توجه به ماده 247 قانون مالیات های مستقیم، 7 موارد زیر، جزء مهم ترین جرایم مالیاتی محسوب می شوند که عبارتند از:
- شرکت هایی که دو دفتره هستند و یک سیستم واقعی و یک سیستم برای گزارش به دارایی دارند.
- شرکت‌هایی فعالیت خود را پنهان می‌کنند یا درآمد حاصل از این فعالیت را کتمان می کنند.
- افرادی که معاملات خود را به نام اشخاص دیگری می زنند.
- کسانی که از کارت بازرگانی دیگران استفاده می‌کنند.
- اشخاصی که از دسترسی مامور مالیاتی به اطلاعات ممانعت می کنند.
- کسانی که مالیاتهای تکلیفی خود را کسر نکنند یا نسبت به پرداخت مالیات ارزش افزوده به دارایی اقدام نکنند.
- افرادی که 3 سال متوالی تکالیف مالیاتی خود را انجام ندهند.
آیا پرداخت نکردن مالیات زندان دارد؟ پرداخت نکردن مالیات و جرایم مالیاتی می تواند به دنبال خود مجازات سنگین تری داشته باشند، اگر افراد حقیقی که باید مالیات پرداخت کنند، از انجام آن خودداری نمایند، می توانند بین 6 الی 24 ماه مشمول حبس شوند. به همین دلیل به جریمه های مالیاتی باید توجه زیادی شود.
آیا پرداخت نکردن مالیات ممنوع الخروجی دارد؟ بله، این امکان وجود دارد؛ چرا که که عدم پرداخت به موقع مالیات و مسائل و مشکلات مرتبط با امور مالیاتی می تواند منجر به ممنوع الخروجی مالیاتی فرد شود، بنابراین باید در کم ترین زمان ممکن مسائل مرتبط با جرایم مالیاتی حل و پیگیری شود، شما می توانید این کار را از طریق رایان محاسبان انجام دهید.
جریمه های مالیاتی ( جرایم مالیاتی) ارزش افزوده چقدر است؟
مالیات بر ارزش افزوده یکی از انواع مهم مالیات است که عدم پرداخت آن می تواند مودیان را با یک سری مسائل و مشکلات رو به رو کند. مودیان حتی اگر مالیات بر ارزش افزوده را هم دیر پرداخت کنند شامل یک سری جرایم می شوند که عبارتند از:
- جریمه به میزان دو برابر مالیات و یا یک میلیون تومان در زمانی که شخص حقیقی یا حقوقی، مراحل ثبت نام در سامانه مالیات بر ارزش افزوده را انجام ندهد.
- به مقدار دو برابر مالیات در زمانی که فروشنده محصول و خدمات معاف از مالیات، اقدام به دریافت مالیات معاف نموده و یا شخصی در خارج از مسئولیت، مالیات دریافت کند.
- به میزان دو درصد در هر 30 روز به نسبت مالیات و عوارض پرداخت نشده و یا تاخیر در آن در نظر گرفته می شود.
- جرایمی به مقدار 9 درصد میزان ارزش معاملاتی که ثبت نشده اند و یا 9 درصد از ارزش پلاتین و طلا در زمانی که ورودی مالی فرد معاف از مالیات به میزانی برسد که شامل مالیات شده و اما آن را ثبت نکند و یا این که درآمد خود را غیر صحیح و غیر واقعی در اظهارنامه شرح دهد.
- زمانی که فرد حقیقی یا حقوقی درآمد خود را کتمان کند و یا این که ورودی مالی خود را نادرست شرح دهد، جریمه ای حدودا 2 برابر مالیات وی برای او در نظر گرفته می شود.
فهرست جرایم مالیاتی
| مالیات تکلیفی | 10 درصد مالیات و 2.5 درصد هر ماه دیرکرد |
| دفاتر اسناد رسمی | 20 درصد مالیات |
| عدم ارسال فهرست قراردادهای مرتبط با پیمانکاری | 1% کل هزینه قرارداد |
| مدیران تصفیه | 20% |
| هزینه های غیر واقعی و نادرست در اظهارنامه | افراد حقوقی 30% و اشخاص حقیقی 10% |
| عدم بررسی و ارائه اظهارنامه | 2% سرمایه پرداخت افراد حقوقی |
| عدم پرداخت مالیات در زمان گفته شده | 2.5 % برای هر 30 روز دیرکرد |
| عدم ارسال اظهارنامه و تکمیل مالیات | اشخاص حقیقی 10% مالیات اشخاص حقوقی 30% مالیات |
چه جرایم مالیاتی غیر بخشش هستند؟
جرایم مالیاتی غیر قابل بخشش به نوعی از جرایم مالیاتی گفته می شود که تحت هیچ شرایطی نمی توان آن را بخشید یا کاهش داد. بنابراین مودی مالیاتی نیز موظف است که جریمه تعیین شده را در هر صورت پرداخت کند. به طور کلی جرایم مالیاتی غیر قابل بخشش بر اساس ماده 192 قانون امور مالیاتی به سه گروه مختلف زیر نیز تقسیم می شود:
- جریمه کتمان درآمد
یکی از انواع جرایم مالیاتی غیر قابل بخشش، کتمان کردن یا پنهان نمودن میزان سود و درآمد واقعی ناشی از فعالیت های اقتصادی است. علاوه بر این، موارد مهم دیگری شامل جریمه کتمان درآمد می شود که به شرح زیر است:
- ثبت نکردن درآمد واقعی در دفاتر قانونی یا ثبت کردن درآمد به صورت غیر واقعی و اشتباه
- حساب سازی در دفاتر قانونی
- ثبت دارایی های شرکت در قسمت هزینه های صرف شده
- ثبت کردن مبالغ فروش و درآمد در حساب های نادرست مانند حساب جاری شرکت
- تبانی کردن با مشتریان برای ایجاد رقم های اشتباه در فاکتورها
- استفاده کردن از برنامه های حسابداری متعدد و متنوع
- تطابق نداشتن اظهارنامه های مالیاتی با صورت های مالی
- جریمه ثبت هزینه های نادرست و غیر واقعی
بر اساس بخشنامه شماره ۱۷۹۴۰ مورخ ۱۳۸۴/۱۲/۱۰ و ماده ۱۹۲ اصلاحی قانون مالیات های مستقیم، برخی از هزینه ها متکی به مدارک هستند. اما در برخی موارد ممکن است پس از اعمال تخفیفات لازم، مشخص شود که این اظهارنامه صوری بوده است. همچنین ممکن است که اسنادی ثابت کند که این مدارک غیر واقعی بوده است. بنابراین ثبت کردن هزینه های اشتباه، جز جرایم مالیات غیر قابل بخشش محسوب می شود.
- جریمه عدم ارسال اظهارنامه در زمان مشخص شده
در صورتی که مودی مالیاتی در زمان مقرر شده نسبت به ارائه اظهارنامه مالیاتی اقدام نکند، شامل جرایم مالیاتی غیر قابل بخشش خواهد شد. در واقع افرادی که کد رهگیری دریافت نکرده اند، یا افرادی که اظهارنامه را تکمیل نکرده اند، نیز جز این نوع جرم مالیاتی غیر قابل بخشش محسوب می شوند. این جرایم از نظر دارایی غیر قابل بخشش هستند و معادل ۳۰ درصد مالیات متعلقه جریمه برای آن در نظر گرفته شده است.
جرائم مالیاتی قابل بخشش کدام اند؟
برخلاف جریمه های مالیاتی غیر قابل بخشش، برخی از جرایم بر اساس قوانین و مقررات سازمان امور مالیاتی، قابل بخشش محسوب می شود. از جمله آن نیز می توان موارد زیر را نام برد:
- جریمه عدم صدور صورتحساب
- جریمه عدم تسلیم کردن فهرست مالیات حقوق و دستمزد
- جریمه مالیات بر ارزش افزوده
- جریمه عدم ارسال صورت معاملات فصلی
- جریمه عدم ارسال فهرست قراردادهای پیمانکاری و معاملات فصلی
- جریمه عدم ارسال اسناد و مدارک
مهم ترین جرایم مالیاتی اشخاص حقیقی و حقوقی + شرایط بخشوندگی آن
جرایم مالیاتی اشخاص حقوقی به منظور عدم پرداخت آن ها و انجام ندادن تکالیف مالیاتی شان اجرا می شود که مهم ترین آن ها عبارتند از:
- تنظیم و ارسال نکردن اظهارنامه در زمان مشخص: اگر اظهارنامه مالیاتی خود را برای سازمان امور مالیاتی ارسال نکنید جریمه خواهید داشت. جریمه‌هایی که برای عدم ارسال اظهارنامه در نظر گرفته شده است بسیار بالا است و ضرر بسیاری را به شما وارد می‌کند. با توجه به قانون اگر از تاریخ مشخص شده گذشته باشد و اظهارنامه مالیاتی به دست سازمان امور مالیاتی نرسیده باشد باید جریمه آن پرداخت شود.
- جرایم مالیات عملکرد: به صورت سالیانه مدیران شرکتها باید یک گزارش کامل از تمام هزینه‌ها و درآمد خود به سازمان امور مالیاتی ارائه دهند. با توجه به ماده 190 قانون هر شخص که در سال اقدام به پرداخت جریمه مالیات عملکرد نکند یا بعد از زمان اعلام شده آن را بپردازد باید علاوه بر هزینه اعلام شده برای جریمه 2.5 درصد مبلغ بیشتر بپردازد. به ازای هر ماهی که پرداخت جریمه مالیات عملکرد عقب بی افتد، میزان این درصد افزایش خواهد یافت.
- عدم بررسی و ارسال ترازنامه: در صورت عدم ارسال حساب سود و زیان و ترازنامه به سازمان مالیاتی مرتکب جرم شده‌اید و باید جریمه آن را بپردازید. با توجه به قانون مالیات افرادی که ارسال ترازنامه و حساب سود و زیان شرکت را در تاریخ مشخص شده ارسال نکنند مشمول جریمههای مالیاتی این بخش می‌شوند. جریمه در نظر گرفته شده برای عدم ارسال ترازنامه 20 درصد مالیات می باشد.
- پرداخت نکردن مالیات تکلیفی: در خصوص عدم پرداخت مالیات تکلیفی نیز جریمه در نظر گرفته شده و هر فرد حقیقی یا حقوقی که در اجرای مقررات کوتاهی کند باید جریمه 10 درصد مقدار مشخص شده پرداخت شود. به ازای هر ماه که این جریمه پرداخت نشود 2.5 درصد این هزینه افزایش میابد.
- ایجاد ورودی و ثبت هزینه و درآمد غیر واقعی در اظهارنامه: یکی دیگر از جرایم مالیاتی مربوط به جریمه ثبت درآمد غیر واقعی است. در اظهارنامه های مالیاتی باید درآمد واقعی خود را به ثبت برسانید در غیر این صورت جریمه خود را می‌بایست بپردازید. با توجه به قانون مالیاتهای مستقیم در ماده 194 کسانی که اظهارنامه شان در حال بررسی است و مبلغ ثبت شده در اظهارنامه با واقعیت تفاوت داشته باشد مشمول جریمههای مالیاتی خواهند شد. این موضوع تحت عنوان ایجاد و ثبت مبالغ غیر واقعی جاری در اظهارنامه شناخته می شود.
- جرایم مدیر تصفیه: اگر صاحبان کسب و کار یا آن شرکت اموال و دارایی‌های یک فرد حقوقی را قبل از تصفیه امور مالیاتی تقسیم کند مرتکب جرم شده و باید بهای آن را بپردازد. با توجه به قانون 20 درصد مالیات می باشد و سهامداران در صورت نیاز به تقسیم سهام و یا تغییرات باید به اداره مالیات مراجعه کنند.
- جریمه لیست حقوق و دستمزد: این مورد از جرایم مالیاتی در صورتی رخ می‌دهد که کارفرما یا مدیر آن شرکت اقدام به ارسال صورت حساب‌های حقوق و دستمزد و هزینه‌ها نکرده باشد. اگر فرد این صورت حساب‌ها را در تاریخ مشخص شده ارسال نکند با توجه به قانون مالیاتهای مستقیم ماده 197 مشمول جرم شده و باید جریمه آن را بپردازد. در این ماده نوشته شده 2 درصد جریمه برای حقوق پرداختی و برای پیمانکاری 1 درصد خواهد بود.
بخشودگی جرایم مالیاتی بخش نامه هایی است که که اداره امور مالیاتی با رعایت کردن و در نظر گرفتن شرایطی خاص، برای بعضی از جرایم مالیاتی صادر می کند.
یکی از ویژگی های مهم بخشودگی جرایم مالیاتی این است که این موارد در متن قانون منتشر و بیان نمی شود. بلکه در صورت لزوم و بر اساس شرایط مودیان مالیاتی و با در نظر گرفتن شروطی خاص، این قوانین توسط اداره امور مالیاتی در بخش نامه ها تعیین و ابلاغ می شود.
با توجه به این که مالیات یکی از ارکان مهم در دولت محسوب می شود و به منظور تشویق اشخاص حقیقی و حقوقی یک سری موارد را در نظر می گیرد، به عنوان مثال در سال 1399 این سازمان بخشنامه ای صادر نمود و کسب و کارهایی که از “کرونا” آسیب دیده بودند را را جزء مشمولان بخشودگی جرایم مالیاتی قرار داد.
اشخاص حقیقی و حقوقی در داخل کشور ما، با توجه به ماده 190 قانون مرتبط با مالیات مستقیم، اگر قبل از رسیدن زمان پرداخت، تکالیف مالیاتی خود را انجام دهند، تشویق شده و با توجه به این ماده در پرداخت های سر وقت مالیات، یک درصد از مبلغ پرداخت شده به عنوان پاداش در نظر گرفته می شود.
توجه داشته باشید برخی جرایم که به طور کل غیر قابل بخشش هست و وزیر اقتصاد و رئیس سازمان هم نمیتوانند وارد بخشودگی این موضوعات شوند و مثل اصل مالیات باید پرداخت شوند. اما برخی موارد که قابل بخشیدن هستند و اگر مودی اقدام به پرداخت کند، در برخی موارد به عنوان مثال خود قانون مصوب کرده که 40 درصد تخفیف شامل آن شود و شامل حال همه خواهد شد.
در خصوص برخی بخشش های دیگر که سازمان امور مالیاتی خودش اختیار دارد در مواردی بخشنامه می کند و همه مدیران مالیاتی موظف به اجرای آن هستند. اما در بعضی موارد جرایم قابل بخشش به مدیران مالیاتی تفویض اختیار می شود و در آن به عنوان مثال تا 80 درصد و یا 100 درصد تفویض اختیار می نماید، که مدیران مالیاتی بر اساس سوابق و خوش حسابی مودی می توانند حداکثر تا این درصد های اعلام شده تخفیف اعمال کنند.
همین طور کسانی که به صورت 36 ماه پشت سر هم مالیات خود را سر وقت و بدون مراجعه به هیات های حل اختلاف مالیاتی تسویه نمایند، به آن ها تخفیفات مالیاتی تعلق خواهد گرفت.
البته لازم به ذکر است که اگر مالیات در زمان مقرر شده پرداخت نشود، جریمه برای آن ها در هر ماه در نظر گرفته می شود که با توجه به قانون جرایم مالیاتی است.
پرداخت نکردن به موقع جرایم مالیاتی چه عواقبی دارد؟
زمانی که نرخ مالیات تعیین می شود، مودیان موظف هستند تا آن را پرداخت کنند. در غیر این صورت به آن فرار مالیاتی گفته می شود. فرار مالیاتی به هر کاری می گویند که باعث می شود تا جرایم مالیاتی پرداخت نشود. بنابراین به منظور ممانعت از این مشکل برای مودیان که مالیات خود را پرداخت نمی کنند، جرایمی در نظر می گیرند.
به صورت کلیه جرایم مالیاتی می تواند 20% از تمام مالیات تعیین شده و پرداخت نشده باشد که در این صورت باید آن را پرداخت نمایند.
در صورتی که جریمه های مالیاتی برای مودیان تعیین شود و آن ها را پرداخت کنند یک سری عواقب برای آن ها وجود دارد که عبارتند از:
- محرومیت از معافیت های مالیاتی
- محرومیت از انواع بخشودگی
- جریمه
- حبس
- ممنوع الخروج شدن
- باطل شدن اسناد انتقال صوری
- مجازات اداری برای کارمندان که باید صورت حساب تنظیم کنند.
راهکارهای کاهش جرایم مالیاتی
جریمه های مالیاتی به دنبال خودش هزینه های سنگینی را در پی دارد و می تواند در گسترش کسب و کارها مشکل ایجاد کند. به همین دلیل برای صاحبان کسب و کار و مودیان یک سری روش ها وجود دارد که با استفاده از آن ها می توانند جرایم مالیاتی را کاهش دهند و یا این که از جریمه شدن جلوگیری کنند که عبارتند از:
- بهره گیری از مشاوره مالیاتی
یکی از روش هایی که می توان جرایم مالیاتی را کاهش داد، این است که از کارشناسان تخصصی رایان محاسبان مشاوره مالیاتی دریافت کنید. مشاوره های امور مالیاتی به شما زمان پرداخت مالیات، میزان و همین طور نرخ جریمه ها را مشخص می کند و کمک می کند تا کم تر دچار جریمه های مالیاتی شوید.
- سپردن امور مالیاتی به شرکت های تخصصی
یکی دیگر از کارهایی است که نه تنها جریمه های مالیاتی را کم می کند؛ بلکه می تواند شما را شامل معافیت های مالیاتی نیز کند، به همین دلیل شما می توانید صفر تا صد امور مالیاتی خود را به مجموعه هایی مانند رایان محاسبان که امور تخصصی در این زمینه دارند، بسپارید و آن ها را در کوتاه ترین زمان ممکن انجام دهید.
- ارائه نامه درخواست بخشودگی جرایم مالیاتی
یکی دیگر از کارهایی که می توانید برای بخشیدگی جریمه ها انجام دهید، این است که نامه کتبی به سازمان امور مالیاتی ارسال کرده و اگر علتی برای عدم انجام تکالیف مالیاتی دارید در آن بیان کنید تا شامل بخشودگی مالیاتی شوید.
نامه درخواست بخشودگی جرایم مالیاتی
با یک نامه کتبی میتوانید برای کل جریمههای مالیاتی بخشودگی بگیرید. در این نامه میتوانید از ماده ۱۹۱ استفاده کنید و اگر دلیلی برای عدم انجام تکالیف مالیاتی دارید در آن ذکر کنید. همچنین طبق بخشنامه ۳۰ مهر 1402 میتوانید تا 100 درصد بخشودگی جریمه های مالیاتی را دریافت کنید.
نمونه نامه درخواست بخشودگی جرایم مالیاتی
سوالات متداول
درصد جرایم مالیاتی چقدر است؟
با توجه به ماده 190 قانون مالیات مستقیم، 2.5 درصد از مالیات برای هر ماه عدم پرداخت، به عنوان جریمه در نظر گرفته می شود.
درصد جریمه مالیات های تکلیفی چقدر است؟
با توجه به ماده 199 قانون مالیات مستقیم، ده درصد از مبلغ مالیاتی که پرداخت نشده و برای پرداخت نکردن آن در زمان مشخص 2.5 درصد برای هر ماه دیرکرد به عنوان جریمه درنظر گرفته خواهد شد.
جریمه استفاده نکردن از سامانه صندوق مکانیزه فروش چقدر است؟
برای این مورد میزان جریمه 2 درصد از فروش است.
چه کنیم تا مشمول جرایم مالیاتی نشویم؟
اصلی ترین دغدغه صاحبان کسبوکارها امروزه کاهش جریمههای مالیاتی است. این افراد با بهرهمندی از خدمات مالیاتی می توانند به کاهش مالیات و جلوگیری از جریمههای شرکت خود کمک کنند. البته با آموزش راه کارهای مختلف در خصوص جرایم مالیاتی نیز میتوان از این جریمه ها جلوگیری کرد که در این مطلب موارد با اهمیت را شرح داده ایم و شما می توانید با ارسال سوال و یا تماس تلفنی از مشاوره های کارشناسان ما بهره ببرید.
در نظر داشته باشید مهم ترین مورد در رابطه با جرایم مالیاتی پرداخت به موقع مالیات و ارسال اظهارنامه صحیح و به موقع توسط شرکتها و اشخاص حقیقی و حقوقی است. علاوه بر این موضوع اگر پرداخت به موقع صورت نگیرد جریمه های بیشتری بر روی آن اضافه خواهد شد که موجب سنگینی مبلغ مالیات میشود.بخشودگی مالیاتی چیست؟
به بخش نامه هایی که با در نظر گرفتن شرایط خاص برای جلوگیری از جرایم مالیاتی تنظیم و ارائه می شود، بخشودگی مالیاتی می گویند.
جرایم قابل بخشش شامل چه مواردی است؟
جرایم قابل بخشش شامل جریمه عدم صدور صورتحساب، عدم تسلیم کردن فهرست مالیات حقوق و دستمزد، مالیات بر ارزش افزوده، عدم ارسال صورت معاملات فصلی، عدم ارسال فهرست قراردادهای پیمانکاری و معاملات فصلی، و جریمه عدم ارسال اسناد و مدارک است.
آیا امکان کاهش جرایم مالیاتی وجود دارد؟
بله. امکان کاهش جرایم مالیاتی تا بیش از 90 درصد وجود دارد.
