ممنوع الخروجی بدهکاران مالیاتی به وضعیتی گفته می شود که فرد یا شرکت به دلیل داشتن بدهی مالیاتی قطعی شده و عدم پرداخت آن در مهلت قانونی، اجازه خروج از کشور را از دست می دهد. این ممنوعیت توسط اداره امور مالیاتی و با تأیید دادستانی کل کشور اجرا می شود و تا زمان تسویه کامل بدهی یا ارائه تضمین معتبر ادامه دارد.
در آبان ماه ۱۴۰۴، سازمان امور مالیاتی با شدت بیشتری از ابزار ممنوع الخروجی بدهکاران مالیاتی برای وصول بدهی های معوق استفاده می کند. طبق آخرین آمار منتشرشده در مهرماه امسال، بیش از ۴۸ هزار نفر به دلیل بدهی مالیاتی قطعی شده مشمول ممنوع الخروجی بدهکاران مالیاتی شده اند؛ رشدی ۳۲ درصدی نسبت به سال گذشته. این ابزار قانونی که در ماده ۲۰۲ قانون مالیات های مستقیم پیش بینی شده، نه یک تهدید، بلکه آخرین مرحله از زنجیره وصول مالیات پس از اخطار، توقیف حساب بانکی و توقیف اموال است.
اگر شما هم مدیر شرکت، صاحب کسب وکار یا حتی فرد عادی هستید، این مقاله از رایان محاسبان تمام آنچه باید درباره سقف بدهی در ممنوع الخروجی بدهکاران مالیاتی، مراحل صدور حکم، روش های استعلام، راه های رفع ممنوعیت و حتی ابطال انتقال اموال برای فرار مالیاتی بدانید را با ارقام دقیق، منابع معتبر و دو جدول کلیدی توضیح می دهد.
ممنوع الخروجی بدهکاران مالیاتی چیست و چرا جدی گرفته می شود؟
در ابتدای این نوشتار ممنوع الخروجی مالیاتی را تعریف کردیم؛ برخلاف تصور عمومی، ممنوع الخروجی بدهکاران مالیاتی اتفاقی نیست و مراحل قانونی مشخصی دارد. سازمان امور مالیاتی ابتدا برگ تشخیص صادر می کند، سپس پس از قطعی شدن بدهی، اخطار پرداخت می فرستد و در نهایت اگر پاسخی دریافت نکند، درخواست ممنوع الخروجی بدهکاران مالیاتی را به دادستان انتظامی مالیاتی ارائه می دهد.
اهمیت این موضوع در آن است که مالیات اصلی ترین منبع درآمد دولت محسوب می شود و در سال ۱۴۰۴، بیش از ۳.۲ میلیون مودی فعال در سامانه سازمان ثبت شده اند. عدم پرداخت به موقع نه تنها جرایم مالیاتی سنگین به همراه دارد، بلکه می تواند برنامه های سفر خارجی، معاملات تجاری بین المللی و حتی اعتبار کسب وکار را به خطر بیندازد. بسیاری از افراد در فرودگاه امام خمینی یا سایر مرزهای خروجی، تازه متوجه ممنوع الخروجی بدهکاران مالیاتی می شوند و سفرشان لغو می شود. برای جلوگیری از این اتفاق، استعلام پیش از سفر ضروری است.
سقف بدهی برای ممنوع الخروجی بدهکاران مالیاتی در سال ۱۴۰۴
یکی از مهم ترین سوالات مودیان، میزان دقیق بدهی است که منجر به ممنوع الخروجی بدهکاران مالیاتی می شود. این سقف ها بر اساس بخشنامه شماره ۲۰۰/۱۴۰۳/۵۱۲ سازمان امور مالیاتی مورخ ۱۲ تیر ۱۴۰۳ تعیین شده اند و به سه دسته اصلی تقسیم می شوند. توجه کنید که بدهی باید قطعی شده باشد، یعنی پس از ابلاغ برگ قطعی و گذشت ۳۰ روز بدون اعتراض مالیاتی موفق!
جدول ۱: سقف دقیق ممنوع الخروجی بدهکاران مالیاتی ۱۴۰۴ (ماده ۲۰۲ قانون مالیات های مستقیم)
| نوع مودی | شرط ممنوع الخروجی بدهکاران مالیاتی | مثال عملی |
| اشخاص حقوقی تولیدی دارای پروانه بهره برداری از وزارت صمت | بدهی قطعی ≥ ۲۰٪ سرمایه ثبت شده یا ≥ ۵۰۰ میلیون تومان | شرکت الف با سرمایه ۳ میلیارد → بدهی ۶۰۰ میلیون = ممنوع الخروجی بدهکاران مالیاتی |
| اشخاص حقیقی دارای پروانه کسب (از اتحادیه) یا واحد تولیدی | بدهی قطعی ≥ ۱۰٪ سرمایه ثبت شده یا ≥ ۲۰۰ میلیون تومان | مغازه دار با سرمایه ۱.۵ میلیارد → بدهی ۱۵۰ میلیون = ممنوع الخروجی بدهکاران مالیاتی |
| سایر اشخاص حقیقی (بدون پروانه یا سرمایه ثبت شده) | بدهی قطعی بیش از ۱۰ میلیون تومان | فرد عادی با بدهی ۱۲ میلیون = ممنوع الخروجی بدهکاران مالیاتی |
سرمایه ثبت شده همیشه بر اساس آخرین سند در روزنامه رسمی یا سامانه ثبت اسناد محاسبه می شود و نمی توان با تغییر صوری آن از ممنوع الخروجی بدهکاران مالیاتی فرار کرد.
- اولین دسته، اشخاص حقوقی تولیدی هستند که دارای پروانه بهره برداری معتبر از وزارت صنعت، معدن و تجارت می باشند. برای این گروه، اگر مجموع بدهی به ۲۰ درصد سرمایه یا ۵۰۰ میلیون تومان برسد — هر کدام که زودتر محقق شود — ممنوع الخروجی بدهکاران مالیاتی اعمال می شود.
- دسته دوم، اشخاص حقیقی دارای پروانه کسب یا واحد تولیدی است که سقف ۱۰ درصد یا ۲۰۰ میلیون تومان دارد.
- در نهایت، سایر افراد عادی با بدهی بیش از ۱۰ میلیون تومان مشمول ممنوع الخروجی بدهکاران مالیاتی می شوند.
مراحل قانونی صدور حکم ممنوع الخروجی بدهکاران مالیاتی
صدور حکم ممنوع الخروجی بدهکاران مالیاتی فرآیندی چندمرحله ای و کاملاً قانونی است که حداقل ۴۵ روز طول می کشد. در مرحله اول، بدهی از طریق برگ تشخیص مالیاتی اعلام می شود و مودی ۳۰ روز فرصت اعتراض به هیئت حل اختلاف را دارد. اگر اعتراض رد شود یا اصلاً ارائه نشود، برگ قطعی صادر و از طریق سامانه ثنا یا پیک ابلاغ می گردد.
در مرحله دوم، سازمان امور مالیاتی اخطار پرداخت با مهلت ۳۰ روزه ارسال می کند. این اخطار معمولاً از سرشماره رسمی ۵۰۰۰۴۹ به صورت پیامک می رسد و همزمان حساب های بانکی مودی از طریق بانک مرکزی استعلام و در صورت امکان توقیف می شود!!!
با توجه به قوانین جدید مالیاتی اگر در این مدت پرداختی صورت نگیرد، اداره مالیات درخواست رسمی ممنوع الخروجی بدهکاران مالیاتی را به دادستان انتظامی مالیاتی ارائه می دهد.
مرحله سوم، بررسی درخواست توسط دادستانی کل کشور است که حداکثر ۱۰ روز کاری زمان می برد. در نهایت، حکم تأییدشده به اداره گذرنامه نیروی انتظامی ابلاغ و در سامانه یکپارچه ناجا ثبت می شود. از این لحظه، فرد به طور قطعی مشمول ممنوع الخروجی بدهکاران مالیاتی است.
یک نمونه واقعی از دادنامه دیوان عدالت اداری با شماره ۱۴۰۳۱۰۵۵۵ نشان می دهد که یک شرکت پتروشیمی با بدهی ۱.۲ میلیارد تومانی، دقیقاً در ۴۵ روز از اخطار تا ثبت حکم ممنوع الخروجی بدهکاران مالیاتی شد.
روش های استعلام ممنوع الخروجی بدهکاران مالیاتی در سال ۱۴۰۴
خوشبختانه، استعلام وضعیت ممنوع الخروجی بدهکاران مالیاتی دیگر نیازی به مراجعه حضوری ندارد. بهترین و سریع ترین روش، ورود به سامانه یکپارچه سازمان امور مالیاتی به آدرس my.tax.gov.ir است. کافی است با کد ملی و رمز یک بار مصرف وارد شوید، سپس در بخش خدمات، گزینه استعلام ممنوع الخروجی بدهکاران مالیاتی را انتخاب کنید. در کمتر از ۱۰ ثانیه، نه تنها وضعیت ممنوعیت، بلکه مبلغ دقیق بدهی، جریمه و سود تأخیر نیز نمایش داده می شود و امکان پرداخت آنلاین وجود دارد.
جدول ۲: مقایسه روش های استعلام ممنوع الخروجی بدهکاران مالیاتی ۱۴۰۴
| روش استعلام | آدرس/شماره | زمان پاسخ | مزایا | معایب |
| سامانه مالیاتی (توصیه شده) | my.tax.gov.ir | آنلاین (۱۰ ثانیه) | نمایش مبلغ دقیق + پرداخت فوری | نیاز به رمز یک بار مصرف |
| پلیس +۱۰ | مراجعه حضوری با کارت ملی | ۱ روز کاری | تأیید رسمی | فقط وجود/عدم وجود |
| تماس با اداره گذرنامه | ۰۲۱-۶۶۷۰۸۳۰۰ | ۳ روز کاری | رایگان | فقط برای موارد قضایی |
روش دوم، مراجعه به دفاتر پلیس +۱۰ با ارائه کارت ملی است که معمولاً یک روز کاری زمان می برد و فقط وجود یا عدم وجود ممنوع الخروجی بدهکاران مالیاتی را تأیید می کند. تماس با اداره گذرنامه به شماره ۰۲۱-۶۶۷۰۸۳۰۰ نیز گزینه ای است، اما تنها برای موارد قضایی کاربرد دارد.
توجه کنید که سایت exitban.ssaa.ir فقط برای اجراییه های ثبتی است و برای ممنوع الخروجی بدهکاران مالیاتی کارایی ندارد. همچنین سامانه ثنا فقط ابلاغیه ها را نشان می دهد، نه وضعیت ممنوعیت را. استعلام با پیامک، تلفن یا پلیس +۱۰ به صورت مستقیم ممکن نیست و بهترین راه همیشه سامانه رسمی مالیاتی است.
راه های رفع دائمی و موقت ممنوع الخروجی بدهکاران مالیاتی
رفع ممنوع الخروجی بدهکاران مالیاتی چندین راه قانونی دارد که مهم ترین آن پرداخت کامل بدهی است. پس از پرداخت از طریق سامانه my.tax.gov.ir، نامه رفع ممنوعیت در ۲۴ ساعت صادر و به صورت خودکار به اداره گذرنامه ارسال می شود.
راه دوم، درخواست تقسیط بدهی است که حداقل ۳۰ درصد باید نقدیاً پرداخت شود و مابقی حداکثر در ۳۶ قسط با تأیید رئیس کل اداره مالیات استان امکان پذیر است.
ارائه وثیقه نیز گزینه ای مطمئن است. وثیقه می تواند ملک مسکونی به ارزش حداقل ۱.۵ برابر بدهی، ضمانت نامه بانکی یا سپرده نقدی باشد. اگر بدهی به دلیل اشتباه محاسباتی باشد، اعتراض در هیئت حل اختلاف مالیاتی می تواند منجر به ابطال کامل بدهی و در نتیجه لغو خودکار ممنوع الخروجی بدهکاران مالیاتی شود. در موارد تشابه اسمی، ارائه مدارک هویتی به دادستان مالیاتی کافی است.
اما در شرایط خاص، خروج موقت از ممنوع الخروجی بدهکاران مالیاتی ممکن است. طبق تبصره ماده ۲۰۲، رئیس کل سازمان امور مالیاتی می تواند برای سفر زیارتی مانند حج تمتع یا عتبات، سفر درمانی با تأیید وزارت بهداشت، یا سفر تجاری برای کسب درآمد جهت تسویه بدهی، اجازه خروج حداکثر سه ماهه صادر کند. برای مثال، تاجری با بدهی ۸۰ میلیون تومانی، با ارائه قرارداد نمایشگاه دبی و وثیقه ملکی، مجوز ۱۰ روزه دریافت کرد.
رفع اشتباه اسمی در ممنوع الخروجی مالیاتی
گاهی ممکن است که به دلیل تشابه اسمی، افراد به اشتباه دچار ممنوع‌الخروجی شوند. در این صورت متقاضی یا وکیل او باید به دادستان مالیاتی مراجعه کنند و مستندات کافی را در خصوص تشابه اسمی ارائه کرده و درخواست رفع ممنوع‌الخروجی کنند. طبق تبصره دوم قانون247 دادرسی، زمانی که حکم ممنوع‌الخروجی صادر می‌شود، از ده تا بیست روز بعد آن می‌توانند به حکم اعتراض کنند.
توجه کنید که برای رفع اشتباه یا تشابه اسمی باید مستندات کافی را به دادستان مربوط یا بازرس ارائه دهید تا حکم شما لغو شود. اگر مستندات شما کافی نباشد یا دادستان را قانع نکند، در این صورت می‌تواند حکم ممنوع الخروجی بدهکاران مالیاتی را به اجرا در بیاورد.
ابطال انتقال اموال برای فرار از پرداخت مالیات در ممنوع الخروجی بدهکاران مالیاتی
یکی از شایع ترین روش های فرار از مالیات، انتقال صوری اموال به اعضای خانواده است. طبق ماده ۲۱۸ مکرر قانون مالیات های مستقیم، اگر مودی پس از ابلاغ برگ قطعی، ملک، خودرو یا سهام خود را به همسر، فرزند یا خویشاوند منتقل کند، سازمان امور مالیاتی حق طرح دعوی در دادگاه عمومی حقوقی را دارد. شرط ابطال، اثبات قصد فرار و عدم دریافت معادل واقعی است. کارشناس رسمی دادگستری ارزش واقعی معامله را بررسی می کند و اگر انتقال پس از قطعی شدن بدهی و با قیمت غیرواقعی باشد، دادگاه رأی به ابطال می دهد.
پس از ابطال، سند در اداره ثبت اسناد اصلاح و اموال برای وصول بدهی توقیف و به مزایده گذاشته می شود!
یک دادنامه واقعی از شعبه ۱۱ دادگاه عمومی تهران با شماره ۱۴۰۲۰۹۹۰۱۱ نشان می دهد که انتقال یک آپارتمان ۱.۸ میلیارد تومانی به همسر با قیمت ۲۰۰ میلیون تومان، ابطال شد و ملک برای پرداخت بدهی ۴۵۰ میلیون تومانی مزایده گردید. انتقال های قدیمی و قانونی معمولاً قابل ابطال نیستند و این اقدام تنها در چارچوب جلوگیری از سوءاستفاده در ممنوع الخروجی بدهکاران مالیاتی انجام می شود.
مدت اعتبار حکم ممنوع الخروجی بدهکاران مالیاتی و شایعات غلط
شایعه ای رایج وجود دارد که حکم ممنوع الخروجی بدهکاران مالیاتی شش ماه اعتبار دارد و پس از آن قابل تمدید است. این کاملاً نادرست است. حکم تا تسویه کامل بدهی یا ارائه تضمین معتبر، نامحدود است و مدت مشخصی ندارد. اعتراض به خود حکم ممکن نیست، اما می توان به مبلغ بدهی در هیئت های حل اختلاف اعتراض کرد. اگر رأی به نفع مودی باشد، ممنوع الخروجی بدهکاران مالیاتی خودبه خود لغو می شود.
چک لیست عملی قبل از هر سفر خارجی برای جلوگیری از ممنوع الخروجی بدهکاران مالیاتی
برای جلوگیری از مشکلات ناشی از ممنوع الخروجی بدهکاران مالیاتی، پیش از رزرو بلیط، وارد سامانه my.tax.gov.ir شوید و بدهی خود را بررسی کنید. اگر بدهی وجود دارد، آن را پرداخت یا تقسیط کنید. نامه رفع ممنوعیت را دریافت و ۲۴ ساعت قبل از پرواز، از پلیس +۱۰ تأیید نهایی بگیرید. این چک لیست ساده می تواند سفر شما را نجات دهد.
برخی از سوالات رایج شما
چطور می توان از طریق فرودگاه امام ممنوع الخروجی را استعلام گرفت؟
یکی از روش ها یا شرایطی که بدهکاران مالیاتی می توانند از طریق آن ممنوع الخروجی را خود را بررسی کنند، فرودگاه امام خمینی است. برای بررسی شرایط ممنوع الخروجی مالیاتی بهترین روش مراجعه به سایت سازمان امور مالیاتی کشور و استعلام ممنوع الخروجی است. در غیر این صورت می توان با تماس با اداره گذرنامه یا فرودگاه امام خمینی و ارائه اطلاعاتی مانند شماره شناسنامه و کد ملی، ممنوع الخروج بودن یا نبودن خود را استعلام بگیرید.
استعلام ممنوع الخروجی بدهکاران مالیاتی با پیامک
باید بگوییم که در حال حاضر استعلام و بررسی شرایط ممنوع الخروجی با استفاده از پیامک امکان پذیر نیست. در چند سال گذشته افراد برای این که بخواهند استعلام بگیرند باید به صورت حضوری به ادارات گذرنامه در شهر خود می رفتند؛ در صورتی که در حال حاضر علاوه بر آن می توانند از طریق سامانه هم استعلام بگیرند؛ اما با پیامک این کار امکان پذیر نیست.
چطور از طریق پلیس 10 ممنوع الخروجی را استعلام بگیریم؟
برای این کار بهتر است ابتدا به سایت my.ssaa.ir مراجعه کرده و پس از این که به سایت وارد شده اید، روی گزینه ای به اسم ثبت من کلیک کرده و وارد بخش اجرای اسناد رسمی رفته و ممنوع الخروجی خود را استعلام بگیرید.
چطور از طریق تلفن ممنوع الخروجی خود را استعلام بگیریم؟
افراد مختلف می توانند از طریق های مختلفی شرایط ممنوع الخروجی خود را بررسی کنند و اگر فردی در فرودگاه متوجه ممنوع الخروجی شد، می تواند از پرسنل شماره تماس برای استعلام قطعی خود را دریافت کند.
سخن پایانی
ممنوع الخروجی بدهکاران مالیاتی در سال ۱۴۰۴ دیگر یک احتمال نیست، بلکه واقعیتی برای هزاران نفر است. با اظهارنامه به موقع، پرداخت در مهلت چهارماهه و استعلام ماهانه، می توانید از این مشکل دوری کنید. اگر درگیر ممنوع الخروجی بدهکاران مالیاتی هستید، تیم تخصصی رایان محاسبان با گواهی رسمی حسابرسی مالیاتی، آماده ارائه خدمات استعلام فوری، تقسیط بلندمدت، ابطال انتقال اموال و رفع موقت برای سفرهای تجاری است
یادتان باشد که پرداخت مالیات، ضروری‌ترین اقدامی است که صاحبان کسب‌وکارها باید انجام دهند و این کار باید به‌صورت قانونی انجام شود.
اگر شما هم برای پیگیری امور مالیاتی خود به توانایی‌های یک متخصص در امور مالی خدمات مالیاتی نیاز دارید، کافی است از طریق تماس با شماره‌های درج شده در سایت رایان محاسبان یا پیغام از طریق لینک واتساپ با متخصصین ما در ارتباط باشید.
