صورت مالی تلفیقی به مجموعه ای از صورت های مالی گفته می شود که متعلق به بخش های تجاری است و به عنوان صورت های مالی واحد های اقتصادی بررسی و تنظیم می شود. به عبارتی دیگر صورت مالی تلفیقی به منظور ارزیابی و تجزیه و تحلیل مالی یک شرکت یا مجموعه مادر در کنار شرکت های تبعه که زیر نظر شرکت اصلی مدیریت می شوند، بررسی و ارائه می شود.
صورت مالی تلفیقی به عنوان ابزاری حیاتی در مدیریت شرکت‌های هلدینگ و گروه‌های مالی تلقی می‌شوند. این گزارش‌ها، نه تنها اطلاعات مالی مربوط به شرکت اصلی را ارائه می‌دهند، بلکه اطلاعات مالی چندین شرکت واحد را در یک چارچوب یکپارچه و طبق استانداردهای حسابداری جمع‌آوری می‌نمایند.
این نوع اطلاعات برای مدیران و تصمیم‌گیرندگان این امکان را به وجود می‌آورد که با دید کلی، بهترین تصمیمات ممکن را برای مدیریت و برنامه‌ریزی اتخاذ کنند. از طریق تجزیه و تحلیل صورتهای مالی تلفیقی، مدیران قادرند به بهبود فرآیندهای تصمیم‌گیری، افزایش بهره‌وری و پیش‌بینی بهتر آینده مالی شرکت‌های تحت مدیریت خود بپردازند.
تلفیق چیست؟
تلفیق فرآیندی است که در آن یک شرکت اصلی با یک یا چند شرکت فرعی ترکیب می‌شود. در این فرآیند، دارایی‌ها، بدهی‌ها و اقلام مالی یک واحد تجاری با یک کمپانی و یا شرکت دیگر ادغام می‌گردد. به عبارت دیگر، شرکت‌های کوچک‌تر با شرکت‌های مهم‌تر تلفیق شده و در نهایت یک شرکت جدید یا هلدینگ بزرگتر ایجاد می‌گردد.
در این روند، شرکت اصلی یا مادر نقش اساسی را ایفا می‌کند و سرمایه‌گذاری بیشتری در شرکت جدید انجام می‌دهد. این تلفیق به معنای ادغام حداقل یک واحد تجاری فرعی با شرکت اصلی یا مادر است، در نتیجه هر یک از این واحدها دارای صورت مالی و حسابداری مستقل خود هستند. این روش در حسابداری شرکت های تولیدی بسیار کاربردی است.
تلفیق، در زمینه صورتهای مالی تلفیقی، به تلفیق اطلاعات مالی شرکت‌های فرعی با شرکت اصلی اشاره دارد. این فرآیند جامع، اطلاعات مالی جامعی از تمام واحدها را ارائه می‌دهد که برای ارزیابی جامع وضعیت مالی شرکت به کار می‌رود. این تلفیق اطلاعات مالی مستقل هر شرکت فرعی را در یک چارچوب یکپارچه گردآوری می‌کند، که به تصمیم‌گیرندگان امکان می‌دهد با دقت بیشتر به تحلیل و بررسی وضعیت مالی کلان شرکت بپردازند.
دلایل تلفیق شرکت ها
- صرفه جویی در هزینه ها
- کاهش انجام امور تکراری
- بهره گیری از امتیازات قانونی و مالی
- ارتباط با بازارهای جدید
- امکان استفاده از وجوه مازاد
- همکاری و هماهنگی به منظور طراحی و تولید محصولات
- کارکرد بهتر سازمانی
- افزایش راندمان کار
صورت مالی تلفیقی چیست؟
صورت مالی تلفیقی یک مفهوم ازموارد مرتبط با انجام خدمات حسابداری است که در شرایطی که یک شرکت به نام A بیش از 50 درصد از شرکت دیگری به نام B را کنترل کند، به کار می‌رود. اگرچه از نظر حقوقی این دو شرکت جداگانه هستند، اما از نظر محتوایی یک گروه مالی را تشکیل می‌دهند. این شرکت‌ها به تنهایی گزارش‌های مالی جداگانه‌ای تهیه می‌کنند، چرا که شخصیت حقوقی آن‌ها جداست.
به منظور پاسخ به نیازهای گزارشگری و ارائه یک دید جامع از وضعیت مالی گروه، صورت مالی تلفیقی ایجاد می‌شود. این گزارش مالی با استفاده از اطلاعات مالی شرکت‌های A و B و اعمال تعدیلات لازم، تهیه خواهد شد.
این سند حسابداری اجازه می‌دهد تا اطلاعات مالی جامع و یکپارچه‌ای از گروه را ارائه داده و به تصمیم‌گیرندگان کمک کند تا تصمیمات استراتژیک خود را با دقت بیشتری بگیرند.
ضرورت تهیه صورت حساب تلفیقی
ضرورت تهیه صورت حساب تلفیقی بر اساس استاندارد حسابداری به شماره 18 نشانگر اهمیت حسابداری تلفیقی در مدیریت اطلاعات مالی است. این استاندارد مقرر می‌کند که تمام واحدهای تجاری اصلی ملزم به تهیه صورت های مالی تلفیقی و ارائه آن همراه صورت مالی خود هستند.
البته واحدهایی که بیشتر از 90% سهام‌شان به صورت مستقیم یا غیرمستقیم در مالکیت واحد تجاری اصلی دیگری قرار دارد از این الزام مستثنی می‌شوند. سرمایه‌گذاران واحد اصلی از حسابداری تلفیقی بهره می‌برند که این صورت‌ها اطلاعات جامعی را در اختیار آن‌ها قرار می‌دهد.
این اطلاعات اساسی برای اتخاذ تصمیمات اقتصادی و برنامه‌ریزی درباره صورت وضعیت مالی و تجاری واحدهای تجاری می‌باشد. همچنین تهیه گزارش وضعیت نقدینگی نیز از جمله نیازهای مهم در این زمینه است و که در حوزه خدمات تخصصی مالی قرار میگیرد.
این گزارش مبنایی قدرتمند برای ارزیابی وضعیت مالی و عملکرد واحدهای تجاری را فراهم می‌کند و در فرآیند تدوین استراتژی‌های اقتصادی و برنامه‌ریزی ایفای نقش حیاتی دارد.
مزیت صورت های مالی تلفیقی
تهیه صورتهای مالی تلفیقی به دلیل مزایای چشم‌گیری که ارائه می‌دهد، از سوی سازمان‌ها به شدت ترجیح داده می‌شود. این مزایا شامل:
1- کاهش مالیات شرکت اصلی
با تلفیق اطلاعات مالی واحدهای تجاری فرعی، شرکت اصلی می‌تواند از فرصت‌های کاهش مالیات بهره‌مند شود و با بهبود نظارت بر تصمیمات مالی، کاهش هزینه‌های مالیاتی را تجربه کند.
2- کاهش بروز خطا در صورتهای مالی
تلفیق اطلاعات مالی باعث کاهش احتمال خطاها و اشتباهات در صورتهای مالی می‌شود. این امکان به مدیران ارائه می‌دهد که از دقت و اعتبار بالاتری در اطلاعات مالی خود برخوردار شوند.
3- دستیابی بهتر به منابع مالی واحدهای تجاری فرعی
با تهیه صورت مالی تلفیقی، سازمان قادر است به بهترین شکل ممکن به منابع مالی واحدهای تجاری فرعی دست پیدا کند و برنامه‌ریزی مالی خود را بهبود بخشد.
4- افزایش کارایی و بهره‌برداری مدیران واحدهای فرعی
این صورت مالی به مدیران واحدهای فرعی اطلاعات دقیقتری از عملکرد مالی واحد خود را ارائه می‌دهد که این امر به بهبود کارایی و افزایش بهره‌وری آن‌ها کمک می‌کند.
5-هماهنگی بین فرآیندهای تولید و خدمات پس از فروش واحدها
تلفیق اطلاعات مالی باعث هماهنگی بهتر بین فرآیندهای تولید و خدمات پس از فروش واحدهای مختلف می‌شود. این هماهنگی به بهبود تصمیم‌گیری و بهینه‌سازی فرآیندها کمک می‌کند.
زمان استفاده از صورت مالی تلفیقی
زمان استفاده از صورت مالی تلفیقی به میزان کنترل شرکت اصلی بر روی شرکت‌های فرعی بستگی دارد. هنگامی که شرکت اصلی بیش از 50 درصد از سهام شرکت‌های فرعی را کنترل کرده و سهام بیشتری در اختیار داشته باشد، استفاده از حسابداری تلفیقی ضروری می‌شود.
اگر شرکت مادر سهام بیشتر از 20 درصد را در اختیار داشته باشد اما کنترل اکثریت سهام را نداشته باشد، لازم است که از حسابداری تلفیقی استفاده کند. در صورتی که شرکت مادر دارای کنترل اکثریت سهام نباشد، استفاده از حسابداری حقوق صاحبان سهام مناسب‌تر است.
نحوه تهیه صورت های مالی تلفیقی
تهیه صورت های مالی تلفیقی از طریق اعمال روش‌های حسابداری صورت میگیرد. این روش‌ها به تمام حساب‌های شرکت‌های زیرمجموعه اجازه می‌دهند با استفاده از اصول حسابداری عمومی محاسبات لازم را انجام دهند. با توجه به استفاده از روش GAAP، حساب‌های سهام ثانویه مانند سهام عادی و درآمدهای ناپدیدشده حذف می‌شوند.
مقادیر جداگانه و صورت های مالی هر شرکت از ترازنامه شرکت مادر و شرکت فرعی گردآوری می‌شوند. این ترازنامه حاوی ارزش خالص، دارایی و بدهی است که با هم تلفیق می‌شوند.
اقلام مشابه صورتهای مالی واحدهای اصلی و فرعی، پس از تعدیلات، با یکدیگر جمع می‌شوند. برای نشان دادن اطلاعات مالی گروه به عنوان یک شخصیت اقتصادی یگانه، تعدیلات تلفیقی در مواردی مانند:
- معاملات و مانده‌های درون گروهی
- سود و زیان تحقق نیافته در حالی که از معاملات درون گروهی بر آمده است.
لازم است تا توازن و انطباق بین اطلاعات مالی مختلف ایجاد گردد تا یک دید جامع و یکپارچه از وضعیت مالی گروه به دست آید.
در صورتی که قصد تهیه صورتهای مالی تلفیقی به روش فوق را دارید، مراحل زیر را اجرا کنید:
در تهیه صورتهای مالی تلفیقی، اقلام تلفیقی شامل دارایی‌ها، بدهی‌ها، درآمدها و هزینه‌ها مشخص می‌شوند. این اقلام دو دسته اصلی دارند:
1 – اقلام اصلی به ارزش‌های دفتری
این اقلام اصلی با استفاده از ارزش‌های دفتری یا ارقام حسابداری محاسبه می‌شوند. این ارقام اغلب بر اساس سیاست‌های حسابداری شرکت و تبیین‌های حسابداری متعارف مربوطه تعیین می‌شوند.
2 – اقلام فرعی به ارزش‌های منصفانه یا بازار یا متعارف
این اقلام فرعی با استفاده از ارزش‌های منصفانه، ارقام بازار یا ارزش‌های متعارف محاسبه می‌شوند. این ارزش‌ها توسط متخصصان حسابداری و ارزیابی تعیین می‌شوند و به تعیین ارزش اقلام مالی کمک می‌کنند.
به منظور حفظ توازن و انطباق در صورتهای مالی تلفیقی این اقلام فرعی باید بدون در نظر گرفتن مالکیت اصلی در فرعی، به شکل 100% با اقلام اصلی جمع شوند. این اطلاعات سپس در صورتهای مالی تلفیقی منعکس می‌شوند تا تصویری جامع و دقیق از وضعیت مالی کلان شرکت ارائه گردد.
3 – در صورتی که شرکت اصلی برای خرید فرعی
در صورتی که شرکت اصلی برای خرید فرعی، مبلغ پولی بیشتر از ارزش منصفانه فرعی پرداخت کرده باشد، این اختلاف باید به عنوان سرقفلی در صورتهای مالی تلفیقی منعکس گردد.
4 – اگر شرکت اصلی فرعی را به شکل کامل تصاحب نکرده باشد
اگر شرکت اصلی فرعی را به شکل کامل تصاحب نکرده باشد، در صورتهای مالی تلفیقی باید یک سهم اقلیت نمایش داد. این سهم اقلیت به ارزش منصفانه خالص دارایی‌های فرعی ضرب (*) در درصد سهامداران اقلیت محاسبه می‌شود. به عبارت دیگر، درصد مالکیت سهامداران اقلیت در اختیار اصلی که به عنوان لیست اقلیت شناخته می‌شود، نشان‌دهنده سهم اقلیت در ترازنامه تلفیقی خواهد بود.
صورت سود و زیان تلفیقی چیست؟
صورت سود و زیان تلفیقی به تلفیق گزارش مالی شرکت اصلی و شرکت فرعی می‌پردازد. در این گزارش، دارایی‌های نقدی و غیرنقدی، بدهی‌ها، درآمدها و هزینه‌های هر شرکت فرعی محاسبه شده و سپس به صورت تلفیقی، جمع آن با محاسبات شرکت اصلی انجام می‌شود. این صورت سود و زیان تلفیقی به تصویری جامع از عملکرد مالی کلان گروه اقتصادی ارائه می‌دهد و تأثیرات مالی تمام واحدهای تجاری تحت مالکیت یک شرکت را با یکدیگر تلفیق می‌کند.
مراحل تلفیق سود و زیان
در تلفیق سود و زیان، مراحل زیر انجام می‌شود:
- جمع آوری درآمد و هزینه: در این مرحله، درآمد و هزینه‌های مختلف شرکت مادر و شرکت تبعی گردآوری می‌شوند.
- حذف معاملات درون گروهی: معاملات خرید و فروش بین شرکت‌های گروهی از گزارش مالی حذف می‌شود. این اقدام به جلوگیری از تکرار درآمد و هزینه مرتبط با این معاملات کمک می‌کند.
- حذف سود تحقق نیافته: سودهای تحقق نیافته که مرتبط با مقدار موجودی معاملات بین شرکتی هستند، در زمان بسته شدن معاملات محاسبه و از گزارش مالی حذف می‌شوند. این اقدام به دقت نمایش وضعیت واقعی سود و زیان مشارکت‌کننده‌ها کمک می‌کند.
روش های حذف صورت سود و زیان تلفیقی
مواردی که از صورت سود و زیان تلفیقی قرار است حذف شوند عبارتند از:
1- درآمد بهره شناسایی شده توسط شرکت اصلی
درآمد بهره‌ای که توسط شرکت اصلی شناسایی شده، در مرحله تلفیق سود و زیان از گزارش مالی حذف می‌شود.
2- هزینه شناسایی شده توسط شرکت فرعی
هر هزینه‌ای که توسط شرکت فرعی شناسایی شده از صورت سود و زیان تلفیقی حذف می‌گردد.
3- وام‌های بین شرکتی
هر وام بین شرکتی که به عنوان دارایی شرکت اصلی یا بدهی شرکت فرعی شناخته شده باشد از گزارش مالی تلفیقی حذف می‌شود.
زمان تهیه صورت های مالی تلفیقی و حسابداری تلفیقی
زمان تهیه صورت های مالی تلفیقی و اجرای حسابداری تلفیقی از اهمیت بسیاری برخوردار است. بر اساس استاندارد حسابداری 18، تنظیم دوره های مالی بین واحدهای تجاری برای حاصل از یکپارچگی و هماهنگی ضروری است. انجام حسابداری تلفیقی باید به گونه ای اجرا شود که با صورت های مالی شرکت اصلی همخوانی داشته باشد.
عدم رعایت این اصل موجب ایجاد تفاوت‌های ناشی از عدم همسانی در گزارش های مالی می‌شود، که مقایسه دقیق و مفید را ممکن نمی‌سازد. بنابراین تاریخ گزارشگری شرکت فرعی باید با تاریخ صورتهای مالی واحد اصلی هماهنگ شده باشد.
در صورتی که این هماهنگی ممکن نباشد، صورتهای مالی واحد فرعی برای آخرین سال مالی مورد استفاده قرار میگیرد. البته در این حالت، سال مالی شرکت فرعی نباید بیش از 3 ماه قبل از پایان سال مالی شرکت اصلی باشد. هر رویدادی که در این بازه زمانی واقع شده و تأثیری بر صورت های مالی تلفیقی دارد، باید در تعدیلات محاسبه شود تا دقت و صحت اطلاعات حفظ گردد.
اصطلاحات گزارش صورت مالی تلفیقی
برخی از اصطلاحات رایج در صورت مالی تلفیقی شامل موارد زیر می‌شوند:
حسابداری تلفیقی
در چارچوب حسابداری تلفیقی، با ادغام واحدهای تجاری به اجرا درمی‌آید. طبق ضوابط حسابداری تلفیقی، اطلاعات گزارشگری مالی، شامل دارایی‌ها، بدهی‌ها، درآمدها و هزینه‌ها با دقت ترکیب و تنظیم می‌شوند. از این اطلاعات یک صورت مالی تلفیقی خلق می‌گردد که در آن، شرکت‌های تشکیل‌دهنده گروه با یکدیگر هماهنگی یافته به نظر می‌رسند.
سود تلفیقی
اگر شرکت هلدینگ بعد از ترکیب درآمدها و هزینه‌های واحدها، به سوددهی برسد، به سود حاصل شده، سود تلفیقی می‌گویند. ترکیب سود خالص هر سهم شرکت با سود سهام شرکت دیگر که جمع آن با هم اعلام می‌شود، سود تلفیقی است.
زیان تلفیقی
در صورتی که پس از ترکیب درآمدها و هزینه‌های واحدها، شرکت هلدینگ به سوددهی دست یابد، این سود حاصل را سود تلفیقی نامیده می‌شود. سود تلفیقی نتیجه‌ای از تلفیق سود خالص هر سهم از شرکت مادر با سود سهام شرکت‌های دیگر است که مجموع آن‌ها به عنوان یک واحد اعلام می‌شود.
ترازنامه تلفیقی
ترازنامه تلفیقی یک سند جامع است که دارایی‌ها و بدهی‌های شرکت اصلی و شرکت فرعی را در یک مکان گردآوری می‌کند. در این سند، اطلاعات مربوط به اقلام مالی هر شرکت به صورت کلی ذکر شده و تمایزی بین آن‌ها انجام نمی‌شود. این ترازنامه تلفیقی باعث ارائه یک نگاه جامع به وضعیت مالی کل گروه می‌شود و از جزئیات بیش از حد در هر شرکت جلوگیری می‌کند.
تلفیق بدهی و وام تلفیقی
در فرآیند تلفیق بدهی، بدهی‌های متعدد شرکت گروه با تمرکز بر بدهی‌های بزرگتر به‌صورت یک وام با شرایط بازپرداخت بهتر ترکیب می‌شوند. این عملیات با نام تلفیق بدهی شناخته می‌شود و وام حاصل از این تلفیق، وام تلفیقی نامیده می‌شود. این روش به گروه اجازه می‌دهد با بهینه‌سازی ساختار بدهی و تسهیل در مدیریت مالی، به‌طور کلی از شرایط بازپرداخت بهتری بهره‌مند شود.
سرقفلی در تجمیع
پس از ورود دارایی‌ها و بدهی‌ها به ترازنامه تلفیقی، مرحله آخر تحلیل و محاسبات، محاسبه سرقفلی است. سرقفلی هر چیزی است که از ارزش خرید بعد از ارزیابی جزئیات تمام دارایی‌ها و بدهی‌ها باقی‌مانده است. این مقدار مهم برای افراد مدیریت و تصمیم‌گیرندگان گروه، تصویری دقیق از ارزش واقعی دارایی‌ها و بدهی‌های گروه را ارائه می‌دهد.
سهم اقلیت
سهم اقلیت نشان‌دهنده عملکرد مالی خالص و دارایی‌های شرکت فرعی است که به طور مستقیم یا غیرمستقیم از طریق سهامداران اقلیت به شرکت اصلی تعلق ندارد. این اقلیت به میزان سهامداری تابعه در شرکت فرعی اشاره دارد که در اختیار شرکت اصلی قرار دارد. این موضوع نشان‌دهنده استقلال مالی و عدم تسلط کامل شرکت اصلی بر شرکت فرعی است.
مشمولان ارائه صورت تلفیقی چه شرکت هایی هستند؟
یک سری از شرکت ها باید گزارشات تلفیقی را ارائه دهند، آیا تمام شرکت ها مشمول این گزارش هستند یا تنها بعضی از آن مستلزم این کار هستند؟ باید بگوییم که زمانی که یک شرکت تجاری اصلی از چند واحد تجاری دیگر برخوردار باشد؛ در این زمان باید صورت های تلفیقی را ارائه دهد. با توجه به اساس استاندارد حسابداری به شماره 18، هنگامی که یک کسب و کار تحت عنوان شرکت، بیش از نیمی از سهام شرکت دیگری را تهیه کرده باشد، به منظور بررسی و شفافیت امور مالی، باید صورت های مالی تلفیقی را ارائه دهد.
تهیه گزارشات یا صورت های تلفیفی مالی به عهده چه کسی است؟
با توجه به موارد گفته شده درمورد صورت های مالی تلفیقی، چه کسی باید این کار را انجام دهد؟ زمانی که یک شرکت مادر دارای چندین شرکت فرعی و کوچک است و آن ها به سودآوری شرکت اصلی کمک می کنند. هر یک از مجموعه های فرعی باید در انتهای فصل مالی، صورت حساب های خود را به شرکت مادر ارائه دهد. صورت مالی های تلفیقی به وسیله شرکت های فرعی تهیه و بررسی شده و سپس به بخش حسابداری شرکت مادر ارسال می شوند و پس از آن شرکت مادر تمام گزارشات را ارزیابی و بررسی می نماید.
مهم ترین نکات برای تهیه صورت های مالی تلفیقی
- در زمان تهیه صورت های مالی تلفیقی باید فروش و قیمت تمام شده محصول فروش رفته از معاملات شرکت حذف شود و همین طور درآمد یا هزینه های غیر مستقیم مانند اجاره نیز آورده نشود.
- از زمانی که مدیریت واحد تجاری فرعی به طور موثر به شرکت اصلی انتقال پیدا می کند، نتایج واحد های تجاری فرعی باید در صورت های مالی لحاظ شود.
- تفاوت بین مبلغی که از واگذاری واحد های فرعی به دست آمد و هزینه دفتر دارایی باید پس از کسر کردن بدهی آن ها در زمان واگذاری باید در زمان سود و زیان تلفیقی به عنوان سود یا زیان حاصل از واگذاری بخش های فرقی آورده شود.
- نتایج کارهای تجاری فرعی که واگذار شده اند باید تا زمان انجام آن، در صورت سود و زیان های تلفیفی لحاظ شوند.
سخن آخر
صورتهای مالی تلفیقی به عنوان ابزاری حیاتی در مدیریت شرکت‌های هلدینگ و گروه‌های مالی تلقی می‌شوند. این گزارش‌ها، نقش بسیار اساسی در ارتقاء شفافیت و درک بهتر از وضعیت مالی گروه فراهم می‌کنند. با ارائه اطلاعات مالی جامع و یکپارچه، صورتهای مالی تلفیقی امکان مقایسه و تحلیل دقیقتری را برای تصمیم‌گیری‌های مدیریتی و استراتژیکی فراهم می‌سازند.
روش تهیه صورتهای مالی تلفیقی از طریق مراجعه به رایان محاسبان به عنوان یک شرکت حسابداری و مالیاتی معتبر به شما امکاناتی برای تحلیل و گزارش گیری از وضعیت مالی گروه یا شرکت های متعلقه را فراهم می‌آورد. با اتکا به تجربه و تخصص این شرکت، می‌توانید از خدمات حرفه‌ای در زمینه حسابداری تلفیقی بهره‌مند شوید.
