حسابداری شرکت های تضامنی در دسته بندی خدمات حسابداری، یکی از مهم ترین ها محسوب می شود. شرکت تضامنی به مجموعه هایی می گویند که با شراکت چندین نفر؛ اما با یک نام مشخص تاسیس می شوند. شرکت های تضامنی این ویژگی را دارند که در صورت ضرر و زیان و بدهکاری باید تمام متعهدان آن را پرداخت کنند و هیچ کدام از اعضا سهم بیشتر و یا کم تر ندارند. به همین دلیل حسابداری این شرکت ها باید به صورت دقیق و همراه با تجزیه و تحلیل ریزترین نکات انجام بگیرید.
شرکت های تضامنی که دارای چند شعبه هستند از روش های مرسوم در حسابداری شعب در شعبات خود بهره میبرند.
بررسی حساب ها در شرکت های تضامنی
این شرکت ها از حساب های مختلفی استفاده می کنند که دلیل وجود این حساب ها اجازه نمی دهد تا تغییری در حساب اصلی سرمایه شریکان ایجاد شود. همین طور هر نوع تغییری که در سرمایه ها ایجاد شود باید به صورت قانونی در اداره ثبت هم بررسی و وارد شود. اما به صورت کلی چند حساب برای شرکت های تضامنی وجود دارند که عبارتند از:
- حساب وام شرکا
- حساب برداشت شرکا
- حساب سرمایه شرکا
- حساب جاری شرکا
شرکت های تضامنی برای هر کدام از شرکای خود یک حساب سرمایه ای ایجاد می کنند که میزان سهم هر یک را نشان می دهد؛ چرا که ایجاد هر تغییر در آن ها باید در اساسنامه هم ایجاد شود ؛ بنابراین هر کدام از شرکا یک حساب جاری و یک حساب برداشت دارد تا در آخر سال مالی، میزان مانده بدهکاران به حساب جاری انتقال بیابد. لازم به ذکر است که مانده بستانکاری حساب هر یک شریک نشان می دهد که میزان طلب او چقدر است. حسابداری هر کدام از آن ها باید به صورت دقیق انجام شود؛ چرا که در صورت بروز هر گونه مشکل می تواند اختلافات زیادی ایجاد کند.
درآمد در حسابداری شرکت های تضامنی چگونه محاسبه می شود؟
هدف اصلی از نحوه فعالیت این شرکت ها این است که درآمد به حداکثر برسد و از طرفی هم دستمزد ماهانه و سرمایه به هر کدام از شریکان با توجه به اساسنامه واریز شود. برای این که شرکت به صورت دقیق و مشخص درآمد خود را محاسبه کند و بین شرکا تقسیم نماید، نیاز به خدمات تخصصی حسابداری دارد تا بزدهی و دستمزد مناسب در هر دوره در نظر گرفته باشد. در شرکت تضامنی در صورتی که فردی بیشتر از شرکای دیگر سرمایه گذاری نماید و یا خدمات تخصصی تری انجام دهد، روش تقسیم دستمزد باید با توجه به توافقنامه ها بین آن ها انجام شود.
حسابداری سود و زیان شرکت های تضامنی
با توجه به قانون 112 تجارت، در زمانی که هیچ توافقی در زمان پرداخت سود، حقوق و … انجام نشده باشد و در اساس نامه هم ثبت نشده باشد، شرکا با توجه به میزان سهم شراکت و سرمایه ای که دارند، از مقدار سود و زیان برخوردار شده و در صورت انحلال شرکت هم به همین صورت خواهد بود.
همین طور اگر هزینه تعیین شده به منظور انجام خدمات به وسیله شرکت هم با توجه به عرف نباشد و یا این که مقدار سهم آن ها یکسان نباشد، شرکا می توانند عامل دیگری را به عنوان تقسیم میزان زیان و سود تعیین کنند.
اما به صورت کلی تقسیم سود و زیان این شرکت ها با توجه به موارد زیر صورت می گیرد:
- با توجه به نرخ ثابتی که بین شرکا مورد توافق است
- با توجه به سرمایه سهم هر شریک
- اختصاص به حقوق و پاداش و یا تقسیم باقی مانده به نسبت ثابت
- تقسیم سود با توجه به مبانی گوناگون
- تخصیص بهره سرمایه و تقسیم باقی مناده سود به نسبت ثابت
حسابداری ورود شریک جدید در شرکت های تضامنی
در برخی از شرکت های تضامنی ممکن است که یک شریک جدید وارد شود، با توجه به ماده 123 قانون تجارت در زمانی که تمام شرکا رضایت داشته باشند، می توانند سهم شراکتی خود را با فرد جدید هم در میان بگذارند. یعنی یک شریک جدید تنها در صورت رضایت تمام شرکا می تواند به مجموعه اضافه شود.
لازم به ذکر است که شریک جدید هم مانند دیگر افراد مسئول کلیه بدهی ها و هزینه های مجموعه است. شریک جدید می تواند به دو شکل وارد شرکت ها شود اولین روش این است که در شرکت ها سرمایه گذاری کند و یا این که بخشی از سهم شرکای قدیمی را بخرد.
حسابداری سرقفلی شرکت های تضامنی
یکی دیگر از بخش های مهم حسابداری شرکت های تضامنی مرتبط به مباحث سر قفلی است. در حسابداری، سرقفلی به افزایش ارزش جاری یک دارای با توجه به مجموعه ارزش های آن به شکل غیر مشهود و مشهود گفته می شود. در واقع سرقفلی به مبلغی می گویند که خریدار بیشتر از ارزش واقعی یک دارایی هزینه می کند. سرقفلی در حسابداری شرکت های تضامنی اهمیت دارد و به مرور ایجاد می شود و در دفاتر با توجه به قیمت تمام شده ثبت می شود؛ اما اصل تحقق آن وارد نبوده و مگر این که در شرایط خاص تهیه شود.
زمانی که اعضای اصلی در هنگام ورود فرد جدید موافقت کنند که شریک جدید هم به میانگین سرمایه ای که وارد می کند، سود و سهم ببرد. ارزش سرقفلی به افراد قدیمی تعلق گرفته و محاسبه می شود و حسابی به عنوان حساب سر قفلی در دفاتر ایجاد می شود که در ترازنامه مالیاتی در تقسیم بندی دارایی ها نامشهود ثبت می گردد.
شرکت های تضامنی و سهمی چه فرقی دارند؟
| موضوع | شرکت سهامی | شرکت تضامنی |
| بدهی ها | در شرکت سهامی مقدار میزان مسئولیت اعضا میزان ارزش اسمی سهام می باشد | در شرکت های تضامنی هر کدام از اعضا در مقابل تعهدات و بدهی ها مسئولیت دارد |
| مدیریت | در شرکت سهامی مدیریت تحت اختیار هیئت مدیره است | در این شرکت ها مدیریت برای صاحبان مجموعه می باشد |
| تداوم و استمرار | با تغییر سهامداران عمر شرکت تغییری نمی کند | عمر شرکت محدود بوده و با ایجاد هر تغییر در وضعیت شرکت باید مجددا ارزیابی گردد |
| جذب سرمایه | امکان جذب سرمایه زیاد است | تنها محدود به شرکت و میزان سرمایه گذاری آن هاست. |
| مقررات | قوانین تجارت در اداره امور شرکت وجود دارد | قوانین و آیین نامه ها تنها در ایجاد شرکت اهمیت دارند و برای مقدمات ابتدائی شرکت در نظر گرفته می شوند |
حسابداری انحلال شرکت های تضامنی
شرکت های تضامنی به هر دلیلی ممکن است تصمیم به انحلال بگیرند که در آن زمان باید حساب ها و صورت دفاتر آن ها محاسبه شود که عبارتند از:
- هر کدام از شرکا ورشکسته شود
- هر یک از شرکای اصلی فوت کند
- وجود حکم رسمی
- توافق تمام شرکت برای انحلال
- ورشکستگی تمام شرکت
- نرسیدن به اهداف تعیین شده شرکت
