شورای مالیاتی کجاست؟ 0 تا 100وظایف و اختیارات و بخشنامه ها

شورای مالیاتی یا همان شورای عالی مالیاتی به عنوان بالاترین نهاد جهت رسیدگی و حل اختلافات و اعتراضات مالیاتی نسبت به تصمیمات برگ تشخیص مالیاتی مسئولیت دارد. قبل از تشکیل این شورا، اختلافات مالیاتی به صورت معمول در هیات بدوی مالیاتی و هیات تجدید نظر مورد بررسی قرار می گرفتند.

رای هیات تجدید نظر در مراحل مختلف به عنوان قطعی و لازم الاجرا اعلام می‌شود و در عمل کمتر اتفاق می‌افتد که یک پرونده به مرحله شورای عالی مالیاتی برسد. با این حال، اگر مودیان مالیاتی نسبت به پرونده‌های خود اعتراض داشته باشند، پس از طی کردن مراحل قبلی این، مسئولیت رسیدگی به این اعتراضات به عهده شورای عالی مالیاتی می‌باشد.

معرفی شورای مالیاتی

شورای عالی مالیاتی، یکی از مهمترین نهادهای رسیدگی به امور مالیاتی است و وظیفه اصلی آن حل اختلافات مالیاتی است. این شورا مسئولیت رسیدگی به شکایت‌ها و اعتراضات مودیان نسبت به رای‌های صادره از هیات حل اختلاف مالیاتی را برعهده دارد.

در صورتی که مودیان اعتراضی داشته باشند، می‌توانند تا یک ماه پس از اعلام رای هیات حل اختلاف، اعتراض خود را به شورای عالی مالیاتی اعلام کنند. این شورا از 25 نفر متخصص در حوزه‌های حسابداری، حسابرسی مالی و اقتصاد تشکیل شده است.

در صورتی که هیات حل اختلاف یا مودی در رسیدگی به پرونده مالیاتی، قوانین و مقررات مربوطه را رعایت نکند یا با نقص‌هایی مواجه شود، مودیان می‌توانند اعتراض خود را به شورای عالی مالیاتی اعلام کنند. این شورا با اختیارات خود به منظور رفع اشکالات و تضمین رعایت قوانین، به‌عنوان یک نهاد حیاتی در فرآیند اجرای عدالت مالیاتی عمل خواهد کرد.

وظایف و اختیارات شورای عالی مالیاتی

وظایف و اختیارات شورای عالی مالیاتی موارد زیر را در بر می‌گیرد:

1- تدوین آیین‌نامه و بخشنامه‌ها

تدوین آیین‌نامه‌ها و بخشنامه‌های لازم برای به کارگیری و اجرای صحیح قوانین مالیات مستقیم از وظایف این شورا است. این فعالیت شامل ارائه دستورالعمل‌ها و توضیحات مفصل جهت اجرای کارهای مالیاتی خواهد بود.

2- پیشنهاد راهکار اجرایی

ارائه پیشنهادات جهت اجرای قوانین مالیاتی به شکلی که بر اساس تجربیات و نیازهای فعلی جامعه اقتصادی موثر و عدالت‌آمیز باشد. این اقدام می‌تواند به بهبود اجرای قوانین و حل مسائل احتمالی کمک کند.

3- اظهارنظر و مشورت

اظهارنظر و ارائه مشورت به درخواست وزیر دارایی یا رئیس کل سازمان امور اقتصادی در خصوص مسائل و چالش‌های مالیاتی یکی دیگر از وظایف این شورا است. این فعالیت به منظور افزایش کارایی در مسیر تصمیم‌گیری‌های مهم مرتبط با مالیات انجام می‌گیرد.

4- رسیدگی به اعتراضات

رسیدگی به اعتراضاتی که مودیان مبنی بر رای‌های صادره از هیات حل اختلاف مالیاتی دارند از وظایف دیگر است. این مسئولیت شامل بررسی دقیق اعتراض، ارائه توضیحات کافی و صدور رای‌های جدید جهت حل اختلافات ممکن می‌شود.

5- رسیدگی به شکایت بدون توجه به ماهیت شکایت

پرداخت به شکایت‌هایی که ممکن است مودیان یا اداره امور مالیاتی بدون در نظر گرفتن ماهیت شکایت آن را ارائه داده‌اند. این شامل مسئولیت ارزیابی جزئیات موضوع شکایت و اعمال راه‌حل‌های مناسب را در بر می‌گیرد.

6- ارجاع پرونده مالیاتی به شورای عالی استان

ارجاع پرونده‌های مالیاتی به شورای عالی استان جهت حل اختلاف‌ها و مسائلی که به مراتب اهمیت ویژه‌ای دارند. این اقدام می‌تواند به حل اختلافات پیش آمده کمک کند.

7- ایجاد وحدت رویه:

ایجاد و تحقیق در خصوص رویه‌ها و روش‌های یکپارچه در اجرای قوانین مالیاتی از مسئولیت‌های شورای عالی مالیاتی می‌باشد. این اقدام به افزایش کارآیی در فرآیندهای مرتبط با مالیات کمک می‌کند.

8- ارسال نسخه‌ای از رای صادره برای داستان انتظامی

ارسال یک نسخه از رای‌ صادره به دستگاه‌های انتظامی به منظور ثبت و اجرای صحیح تصمیمات حاکمیتی در خصوص مسائل مالیاتی توسط شورای مالیاتی صورت می‌گیرد.
در کل، شورای عالی مالیاتی با انجام این وظایف به حفظ قوانین و ارتقای سیستم مالیاتی منطبق با مقررات وضع شده کمک می‌کند.

اعضای شورای عالی مالیات

اعضای شورای عالی مالیاتی از 25 نفر تشکیل شده‌اند و باید دارای مدرک کارشناسی در زمینه‌های مختلف مرتبط با امور مالیاتی باشند. این افراد باید تخصص در حقوق، حسابداری، حسابرسی، و سایر زمینه‌های مشابه را داشته باشند.

انتخاب این اعضا توسط رئیس سازمان امور مالیاتی انجام می‌شود و حکم آنان توسط وزیر اقتصاد و دارایی صادر می‌شود. حداقل 15 نفر از اعضای این شورا باید از کارکنان وزارت اقتصاد و امور دارایی باشند و باید حداقل 6 سال سابقه کار در این وزارت را داشته باشند.

این نقل قول از اعضای شورا نشان می‌دهد که تجربه و تخصص افراد در حوزه دارایی‌ها و اقتصادی نیز یکی از معیارهای مهم برای عضویت در شورای عالی مالیاتی است. همینطور این نقل قول نشان‌دهنده سطح تخصص و تجربه مورد نیاز برای اعضای این شورا در زمینه‌های ارتباطی با مالیات و امور مالیاتی خواهد بود.

رئیس شورای مالیاتی کیست؟

رئیس شورای عالی مالیاتی از میان اعضای خود انتخاب می‌شود، ولی با شرایط مشخصی باید مطابقت داشته باشد. وی باید از اعضای کارمند وزارت اقتصاد و امور دارایی باشد. این امر نشان می‌دهد که رئیس شورا باید از نهادها و سازمان‌های مرتبط با امور اقتصادی و دارایی تخصص لازم را دریافت کرده باشد.

انتخاب رئیس شورا با پیشنهاد رئیس کل سازمان امور مالیاتی صورت می‌گیرد و حکم او توسط وزیر اقتصاد صادر می‌شود. نحوه انتخاب نشان از تعلق رئیس شورا به سازمان امور مالیاتی و نقش این سازمان در فرآیند انتخاب دارد.

شورای عالی مالیاتی 8 شعبه دارد و هر شعبه تشکیل شده از 3 نفر اعضا خواهد بود. رئیس شورای عالی مالیاتی، رئیس و سایر اعضای هر شعبه را انتخاب می‌کند. این ساختار نهادی نشان از تقسیم کار و مسئولیت‌ها در محدوده‌های مختلف مالیاتی دارد.

طول دوران خدمت اعضای شورای عالی مالیاتی

اعضای شورای عالی مالیاتی به مدت سه سال انتخاب می‌شوند و در این دوره، تغییرات در تشکیل اعضا امکان‌پذیر نست. این اعضا تا پایان سه سال قابل تغییر نخواهند بود، مگر اینکه خود اعضا درخواست تغییر دهند یا در صورت صدور حکم قطعی از دادگاه اختصاصی اداری طبق موضوع ماده 267 قانون، این کار امکان‌پذیر است.

پس از پایان دوره سه سال، این اعضا می‌توانند دوباره در همین پست خدمت کنند. این مسیر تاکید می‌کند که اعضای شورای عالی مالیاتی ممکن است دوره خدمتی را پشت سر گذاشته و در دوره‌های بعدی نیز با رعایت شرایط و ضوابط مربوط، انتخاب شوند.

تعداد شعب شورای مالیاتی و وظایف هر شعبه

شعب شورای عالی مالیاتی هشت شعبه را در بر می‌گیرد و هر یک از این شعبه‌ها دارای یک رئیس شعبه و سه نفر اعضا هستند. این اعضا و رئیس شعبه‌ها توسط رئیس شورای عالی مالیاتی منصوب می‌شوند.
وظایف شعبه‌های شورای عالی مالیاتی مبنی بر مواد 256 و 257 قانون مالیات‌های مستقیم به شرح زیر است:

1- رسیدگی به شکایت معترض

این شعبه‌ها مسئول رسیدگی به شکایت‌های معترضان از رای قطعی هیات حل اختلاف مالیاتی هستند. این شکایت‌ها پس از ارجاع از سوی رئیس شورای عالی مالیاتی به این شعبه‌ها ارسال می‌شوند.

2 – ارجاع پرونده به شعبه هم عرض

شعبه‌های شورای عالی مالیاتی می‌توانند پرونده‌ها را به شعبه هم عرض ارجاع دهند تا در مواردی که نیاز به رسیدگی مجدد به پرونده‌ها باشد، اقدامات لازم انجام شود.

با این وظایف، شعبه‌های شورای عالی مالیاتی نقش مهمی در رسیدگی به امور مرتبط با اختلافات مالیاتی دارند و در تسریع و سهولت فرآیند حل اختلافات مالیاتی عملکرد موثری دارند.

جلسات و تصمیمات شورای عالی مالیاتی

جلسات شورای عالی مالیاتی برای آنکه رسمیت داشته باشد، لازم است با حضور حداقل دو سوم اعضا برگزار شود. برای اتخاذ تصمیمات، لازم است که تصمیم با رای حداقل نصف اعضا به علاوه یک نفر از حاضرین به دست آید. در این صورت، تصمیمات این شورا دارای اعتبار و وجهه قانونی می‌باشند.

به طور کل برای اینکه جلسه به صورت رسمی شناخته شود، نیاز است حداقل 17 نفر از کل 25 نفر اعضا در جلسه حاضر باشند. این نقل قول نشان‌دهنده قوانین حاکم بر روند تصمیم‌گیری و اعتبار جلسات شورای عالی مالیاتی خواهد بود و تضمین می‌کند که تصمیمات این نهاد با حضور زیادی از اعضا اتخاذ شوند تا اعتبار قانونی داشته باشند.

اعتراض به رای قطعی هیئت حل اختلاف مالیاتی

با توجه به ماده 251 قانون مالیات‌های مستقیم، مودیان یا اداره امور مالیاتی می‌توانند ظرف یک ماه از تاریخی که رای قطعی هیات حل اختلاف مالیاتی ابلاغ شده است، با توجه به نقص یا عدم رعایت قوانین و مقررات مربوطه، مودیان یا اداره امور مالیاتی می‌توانند با اعلام دلایل کافی، شکایت نموده و از شورای عالی مالیاتی درخواست نقض رای و تجدید رسیدگی داشته باشند.

شورای عالی مالیاتی بدون آنکه به جزئیات امر وارد شود، پرونده مورد نظر را از نظر رعایت تشریفات لازم، کامل بودن رسیدگی‌های قانونی و مطابقت با قوانین و مقررات مربوطه بررسی کرده و رای مناسب را صادر می‌کند. این فرآیند نشان از اهمیت حفظ تطابق با قوانین و رسیدگی کامل به امور مالیاتی است که توسط شورای عالی مالیاتی انجام می‌شود.

شکایت از آرای قطعی هیات‌های حل اختلاف مالیاتی

اشخاص می‌توانند از آرای قطعی هیات حل اختلاف مالیاتی در صورت وجود موارد زیر شکایت نمایند:

• عدم رعایت قوانین و مقررات موضوعه: اگر هیات حل اختلاف مالیاتی در رسیدگی به پرونده مالیاتی عدم رعایت قوانین و مقررات مربوطه را نادیده گرفته یا به نحوی مغایر با آن عمل کرده باشد، اشخاص مودیان مالیاتی حق دارند که شکایت کرده و اعتراض خود را اعلام نمایند.
• نقص رسیدگی: در صورتی که هیات حل اختلاف مالیاتی نقصی در رسیدگی به پرونده مالیاتی ایجاد کرده یا مواردی از رسیدگی ناقص باشند، اشخاص معترض می‌توانند از عدم کارآیی یا نقص در رسیدگی شکایت کنند و از شورای عالی مالیاتی رسیدگی مجدد را بخواهند.

با اعتراض به آرای قطعی هیات حل اختلاف مالیاتی، افراد می‌توانند تاثیر شکایت‌شان را در فرآیند حل اختلافات مالیاتی و رعایت قوانین مربوطه را دنبال کنند.

نحوه رسیدگی شورای مالیاتی به شکایات

شعبه شورای عالی مالیاتی در رسیدگی به شکایات، وظیفه دارد با دقت و با استناد به تحلیل و تفحص موارد، تشخیص انطباق یا عدم انطباق رای مورد شکایت با مقررات قانونی مربوطه را انجام دهد.

رسیدگی به شکایت به صورت شکلی و غیرحضوری انجام می‌شود، بدین معنا که طرفین دعوت به حضور نمی‌شوند. در این فرآیند اگر شعبه به ارتباط با دلایل یا عدم انطباق با قوانین و مقررات مواجه گردد، وظیفه دارد به مستندات و اطلاعات مرتبط با شکایت دقت کرده و به صورت کامل توضیح دهد.

پس از بررسی دقیق در صورت عدم نقض قانونی، شعبه رای بر رد شکایت صادر می‌کند. اما اگر نقضی مشاهده شود، با اظهار دلیل و استدلال، رای مورد شکایت را نقض کرده و پرونده را به هیات حل اختلاف مالیاتی دیگر ارجاع می‌دهد. این فرآیند تضمین کننده حقوق مودیان مالیاتی است و در حفظ تطابق با قوانین مربوطه و اجرای عدالت مالیاتی، مؤثر می‌باشد.

سخن آخر

شورای عالی مالیاتی با تشکیل از بیست و پنج نفر عضو متخصص، افرادی را جذب می‌کند که در زمینه‌های حقوقی، اقتصادی، مالی، حسابداری و حسابرسی دارای تجربه و تحصیلات مرتبط باشند. این اعضا به توصیه رییس کل سازمان امور مالیاتی کشور و تصویب وزیر امور اقتصادی و دارایی منصوب می‌شوند.

اعضای شورا با داشتن حداقل مدرک تحصیلی کارشناسی یا معادل در زمینه‌های مرتبط، مسئولیت‌های مهمی را بر عهده دارند؛ از جمله رسیدگی به شکایات مودیان که ممکن است مبنی بر رای‌های مالیاتی صادر شده باشند. این ترکیب تخصصی در شورای عالی مالیاتی به منظور ارائه تصمیمات کارآمد و عادلانه در حوزه مالیاتی از اهمیت بسیاری برخوردار است.

مهم ترین اطلاعات درمورد شورای مالیات

با توجه به موارد گفته شده با ساختار، عملکرد و وظایف شورای مالیات آشنا شده اید، اما یک سری موارد دیگر وجود دارد که به شما به شناخت شورا کمک زیادی می کند که از جمله آن ها می توان به موارد زیر اشاره کرد:

• رئیس شورا توسط وزیر امور اقتصاد منصوب می شود.
• اعضای شورا تماما از سه سال عضویت برخوردارند و در طول این زمان تغییر نمی کنند مگر موارد خاص.
• شوراها از 8 شعبه تشکیل شده و هر شعبه نیز سه نفر دارد.
• رئیس و تمام اعضای شعبه به وسیله ی رئیس شورای عالی تعیین می شوند.

حوزه های فعالیت شورای عالی مالیات در یک نگاه

• ارائه نظر و مشاوره در زمان درخواست وزیر دارایی
• بررسی و رسیدگی به اعتراضات هیئت اختلافات مالیاتی
• رسیدگی به شکایات بدون توجه به ماهیت
• ایجاد وحدت رویه
• بررسی و تعیین آیینامه و بخش های مرتبط به قوانین مالیات مستقیم
• ارائه نخسخ از رای صادر شده به دادستان انتظامی
• ارسال پرونده مالیات به منظور حل اختلاف به شورای عالی