حسابرسی مالیاتی [مراحل انجام و انواع آن]

مقدمه و اهمیت حسابرسی مالیاتی برای کسب‌وکارها

آیا می دانید چرا حسابرسی مالیاتی برای کسب وکارها اهمیت ویژه ای دارد؟ با توجه به پیچیدگی های قوانین مالیاتی و افزایش نظارت های مالیاتی، حسابرسی مالیاتی به یک ضرورت اجتناب ناپذیر برای تمامی کسب وکارها تبدیل شده است. در این مقاله قصد داریم به طور کامل به حسابرسی مالیاتی بپردازیم و مزایای آن را برای کسب وکار شما بررسی کنیم.

حتما می دانید که با انجام حسابرسی مالیاتی می توانید از بروز مشکلات مالیاتی و پرداخت جریمه های سنگین جلوگیری کرده و به صورت قانونی و اصولی مالیات خود را پرداخت نمایید.

اما چرا حسابرسی مالیاتی مهم است؟ شما به عنوان کارفرما، با حسابرسی مالیاتی مطمئن می شوید که تمام قوانین و مقررات مالیاتی را به درستی رعایت کرده اید؛ حسابرسی مالیاتی به شما کمک می کند تا از بروز خطاهای حسابداری و مالی جلوگیری کرده و ریسک های مالی کسب وکار خود را نیز کاهش دهید.

از سوی دیگر، اطلاعات دقیق و به روز مالی که در نتیجه حسابرسی مالیاتی به دست می آید، به شما کمک می کند تا تصمیمات بهتری برای کسب وکار خود بگیرید، حسابرسی مالیاتی نشان دهنده شفافیت و سلامت مالی کسب وکار شما است و به افزایش اعتبار شما در نزد مشتریان، بانک ها و سایر ذینفعان هم کمک می کند.

امروزه با توجه به اینکه قوانین مالیاتی کسب و کارها بسیار بروز شده و همچنین نظارت و بررسی در زمینه امور خدمات مالیاتی شرکت ها بسیار دقیق تر شده است، بیشتر از هر زمان دیگری به حسابرسی مالیاتی کسب و کارها پی میبریم.

انواع حسابرسی مالیاتی و ترتیب آن

به طور کلی 4 نوع حسابرسی مالیاتی توسط اداره امور مالیات انجام می شود: حسابرسی اداری، حسابرسی میدانی، حسابرسی بازبینی، حسابرسی بازرسی. دو نوع اول بسیار مهم و معمول هستند.

گزارش حسابرسی مالیاتی شامل چه مواردی است؟

هزینه حسابرسی مالیاتی

با توجه به مفاد ماده‌های 5 و 7 آیین‌نامه روش تعیین حق الزحمه پایه خدمات حسابرسی مصوب وزارت امور اقتصادی و وزارت کار، و همچنین آیین‌نامه سقف مجاز ارائه خدمات تخصصی و حرفه‌ای اعضای جامعه (مواد 9 و 10)، حداقل نرخ رتبه‌های حسابرسی برای قراردادهای حسابرسی منعقده در سال 1402 به شرح زیر اعلام شده است:

این نرخ‌ها به عنوان حداقل نرخ‌های معتبر برای انجام خدمات حسابرسی در سال 1402 تعیین شده‌اند و ممکن است در شرایط خاص و بر اساس تعداد عوامل دیگر مانند پیچیدگی کار، اندازه کسب‌وکار و منطقه جغرافیایی تغییر کنند.

مدارک و اسناد مورد نیاز برای حسابرسی مالیاتی

برای انجام حسابرسی مالیاتی، مدارک و اسناد مورد نیاز بستگی به نوع و گستره فعالیت کسب‌وکار، همچنین قوانین و مقررات مالیاتی کشور دارد. با این حال، به طور کلی برخی از مدارک و اسناد اصلی که ممکن است برای حسابرسی مالیاتی مورد نیاز باشد عبارتند از:

صورت‌های مالی

• ترازنامه (Balance Sheet)
• صورت سود و زیان (Profit & Loss Statement)
• صورت جریان وجوه نقد (Cash Flow Statement)
• صورت تغییرات حقوق صاحبان سهام (Statement of Changes in Equity)

اسناد مربوط به درآمد و هزینه‌ها

• فاکتورها و رسیدهای فروش
• فاکتورها و رسیدهای خرید
• قراردادهای فروش و خرید
• اسناد مربوط به درآمدهای دیگر (مثل درآمدهای غیرعملیاتی)

اسناد مالیاتی

• اظهارنامه‌های مالیاتی سالیانه و ماهانه
• کپی برگه‌های مالیاتی پرداختی و تاییدیه‌های پرداخت
• مستندات مربوط به مالیات بر ارزش افزوده (در صورتی که مشمول مالیات بر ارزش افزوده باشید)
• گزارش‌های مربوط به مالیات‌های کسر شده در منبع (مثل مالیات حقوق و دستمزد کارکنان)

اسناد حسابداری

• دفتر روزنامه
• دفتر کل
• صورت‌های حساب مشتریان و تأمین‌کنندگان
• اسناد مربوط به اموال ثابت و دارایی‌ها

اسناد مربوط به حقوق و دستمزد کارکنان

• فیش‌های حقوق و دستمزد
• گزارش‌های پرداخت بیمه و مالیات‌های مربوطه
• قراردادهای استخدامی کارکنان

اسناد مربوط به دارایی‌ها و بدهی‌ها

• اسناد مربوط به خرید و فروش دارایی‌ها
• مستندات و قراردادهای وام و تسهیلات

سایر اسناد و اطلاعات خاص

• گزارش‌های حسابرسی قبلی (در صورت وجود)
• هرگونه تغییرات ساختاری یا تغییرات مالیاتی که ممکن است بر وضعیت مالیاتی شرکت تاثیرگذار باشد.

حسابرس مالیاتی کیست و وظیفه آن چیست؟

حسابرس مالیاتی یک فرد متخصص در زمینه قوانین و مقررات مالیاتی است که وظیفه اصلی آن بررسی و ارزیابی امور مالی و حسابداری شرکت‌ها و افراد، جهت اطمینان از تطابق با قوانین مالیاتی است. این افراد می‌توانند به صورت مستقل یا به عنوان بخشی از یک تیم حسابرسی در شرکت‌ها و سازمان‌های حسابرسی فعالیت کنند.

وظایف حسابرس مالیاتی

• بررسی اسناد مالی و حسابداری: حسابرس مالیاتی تمامی اسناد و مدارک مالیاتی و حسابداری شرکت‌ها و افراد را بررسی می‌کند. این اسناد ممکن است شامل صورت‌های مالی، فاکتورها، قراردادها، گزارش‌های مالیاتی و سایر مستندات مالی باشد.
• ارزیابی تطابق با قوانین مالیاتی: حسابرس مالیاتی باید بررسی کند که آیا کسب‌وکار یا شخص مالیات‌های خود را به درستی محاسبه کرده و مطابق با قوانین و مقررات مالیاتی کشور پرداخت کرده است یا خیر. این شامل مالیات بر درآمد، مالیات بر ارزش افزوده (مالیات بر کالاها و خدمات)، مالیات حقوق و دستمزد و دیگر انواع مالیات‌ها می‌شود.
• تهیه گزارش‌های مالیاتی: حسابرس مالیاتی معمولاً گزارش‌هایی از وضعیت مالیاتی شرکت‌ها تهیه می‌کند. این گزارش‌ها می‌تواند شامل اظهارنامه‌های مالیاتی، ارزیابی دقیق مالیات‌های پرداختی و میزان بدهی مالیاتی باشد.
• ارائه مشاوره مالیاتی: حسابرسان مالیاتی می‌توانند مشاوره‌های مالیاتی به کسب‌وکارها و افراد در زمینه بهینه‌سازی مالیاتی، کاهش بدهی‌های مالیاتی و بهره‌برداری از معافیت‌ها و تسهیلات مالیاتی ارائه دهند.
• پیشنهاد بهبود در سیستم‌های مالی و حسابداری: حسابرس مالیاتی ممکن است به شرکت‌ها پیشنهاداتی برای بهبود و اصلاح سیستم‌های مالی و حسابداری بدهد تا از بروز مشکلات مالیاتی جلوگیری شود و فرآیندهای حسابداری بهینه گردد.
• شناسایی تخلفات مالیاتی و مشکلات قانونی: حسابرس مالیاتی با بررسی دقیق اطلاعات مالی، می‌تواند تخلفات مالیاتی، اشتباهات یا مشکلات قانونی را شناسایی کرده و به صاحبان کسب‌وکار یا مراجع مربوطه گزارش دهد. این تخلفات ممکن است شامل فرار مالیاتی، گزارش‌دهی نادرست درآمدها یا هزینه‌ها و موارد مشابه باشد.
• حضور در جلسات مالیاتی و حل و فصل اختلافات: اگر شرکت یا فردی با مراجع مالیاتی اختلاف داشته باشد، حسابرس مالیاتی ممکن است در جلسات رسیدگی به اختلافات شرکت کرده و در حل و فصل این مسائل کمک کند.

ویژگی‌ها و صلاحیت‌های حسابرس مالیاتی

• آشنایی با قوانین مالیاتی: حسابرس مالیاتی باید اطلاعات به‌روز و دقیقی در مورد قوانین و مقررات مالیاتی داشته باشد.
• توانایی تجزیه و تحلیل اطلاعات مالی: توانایی در تجزیه و تحلیل دقیق صورت‌های مالی و اسناد حسابداری ضروری است.
• مهارت‌های ارتباطی: برای تهیه گزارش‌ها و مشاوره به مشتریان و تعامل با مراجع مالیاتی، مهارت‌های ارتباطی مناسب ضروری است.
• دقت و توجه به جزئیات: زیرا اشتباهات کوچک می‌توانند عواقب جدی مالیاتی به همراه داشته باشند.

تفاوت حسابرسی مالیاتی و حسابداری مالیاتی

حسابرسی مالیاتی به بررسی و تأیید صحت اطلاعات ثبت شده در صورت‌های مالی و اظهارنامه‌های مالیاتی می‌پردازد، در حالی که حسابداری مالیاتی به مدیریت و ثبت این اطلاعات در دفاتر مالی می‌پردازد. هدف اصلی در حسابرسی مالیاتی پیدا کردن اشتباهات، مغایرت‌ها و تقلباتی است که در گزارشات یک شرکت یا موسسه وجود دارد.

سخن پایانی

همانطور که مشاهده کردید، حسابرسی مالیاتی فرآیند رسیدگی به اسناد و تعیین میزان پرداخت مالیات بر درآمد براساس دستورالعمل‌های مالیاتی است. این کار با مالیات بر درآمد سر و کار دارد و از ماده 272 قانون مالیات‌های مستقیم تبعیت می‌کند. در نتیجه توصیه می‌کنیم برای امور مالیاتی خود حتما با مجموعه رایان محاسبان ارتباط برقرار کنید و از تجربه بالای تیم متخصصی این مجموعه استفاده نمائید.

حسابرسی مالیاتی بخش مهمی از کسب و کارها در صنف های مختلف است که باید بصورت دقیق و طبق قوانین مالیاتی صورت پذیرد... پیشنهاد میشود اگر از اصول حسابرسی مالیاتی اطلاعی ندارید و دارای کسب و کار یا شرکت هستید، حتما از حسابرسی مالیاتی موسسه رایان محاسبان استفاده کرده... رایان محاسبان با تجربه بیش از 22 سال فعالیت در زمینه امور حسابداری ، حسابرسی و مالیاتی یکی از برترین شرکت های ارائه دهنده حسابرسی مالیاتی است که تا به امروز رضایت بیش از 95 درصد مشاغل را جلب کرده است.

سوالات متداول